प्रेमिंद्र सिंग भगत (Premindra Singh Bhagat)

प्रेमिंद्र सिंग भगत

भगत, प्रेमिंद्र सिंग : (१४ ऑक्टोबर १९१८—२३ मे १९७५). दुसऱ्या महायुद्धात व्हिक्टोरिया क्रॉसने सन्मानित केले गेलेले पहिले भारतीय लष्करी अधिकारी ...
भारत-पाकिस्तान युद्ध, १९४७ (Indo-Pak War, 1947)

भारत-पाकिस्तान युद्ध, १९४७

पार्श्वभूमी : ३ जून १९४७ रोजी ब्रिटिश सरकारने ‘भारतीय स्वातंत्र्य कायद्या’ला संमती देऊन ब्रिटिश इंडियाची फाळणी भारत आणि पाकिस्तान या ...
भारत-पाकिस्तान युद्ध, १९६५ (Indo-Pak War, 1965)

भारत-पाकिस्तान युद्ध, १९६५

पार्श्वभूमी : काश्मीर हे पाकिस्तानात विलीन व्हावे ही सुप्त इच्छा १९४७-४८च्या युद्धानंतरसुद्धा पाकिस्तानने जोपासली होती आणि काश्मीर पादाक्रांत करण्याची संधीच ...
कारगिल युद्ध : १९९९ (Kargil War : 1999)

कारगिल युद्ध : १९९९

पार्श्वभूमी : १९४७, १९६५ आणि १९७१ या लढायांमध्ये काश्मीरला भारतापासून तोडण्याचे निष्फळ प्रयत्न पाकिस्तानने केले होते. १९८६ सालापासून सियाचीन हिमनदाच्या ...
इंग्रज-शीख युद्ध, पहिले (First Anglo-Sikh War)

इंग्रज-शीख युद्ध, पहिले

भारतातील साम्राज्यविस्ताराच्या दृष्टीने ब्रिटिशांनी शिखांविषयी अवलंबिलेले धोरण व त्यातून उद्भवलेले दोन युद्धे भारताच्या इतिहासात प्रसिद्ध आहेत. त्यांपैकी १८४५-४६ साली झालेले ...
पालखेडचा संग्राम (Battle of Palkhed)

पालखेडचा संग्राम

पहिला बाजीराव आणि निजाम-उल-मुल्क यांच्यामध्ये १७२८ साली औरंगाबादच्या नैऋत्येस २८ मैलांवर (सु. ४५ किमी.) असलेल्या पालखेड (गोदावरी नदीच्या तीरावर महाराष्ट्रातील ...
पर्ल हार्बरवरील हल्ला (Pearl Harbor Attack)

पर्ल हार्बरवरील हल्ला

दुसर्‍या महायुद्धकाळात जपानने अमेरिकेतील हवाई राज्याच्या ओआहू बेटावरील नाविक तळावर दि. ७ डिसेंबर १९४१ रोजी अनपेक्षितपणे केलेला हवाई हल्ला. पार्श्वभूमी ...
१९६२ च्या पराभवाचे विश्लेषण (Analysis of the defeat of 1962)

१९६२ च्या पराभवाचे विश्लेषण

प्रामुख्याने भारताच्या अग्रवर्ती धोरणाला प्रतिसाद म्हणून चिनी सैन्याने २० ऑक्टोबर १९६२ रोजी तवांग विभागात केलेल्या हल्ल्याने आरंभ झालेल्या भारत-चीन युद्धाची ...
दिएन-बिएन फूची लढाई (Battle of Dien-Bien Phu)

दिएन-बिएन फूची लढाई

हे उत्तर व्हिएटनाममधील एक रणक्षेत्र असून तिथे दि. १३ मार्च ते ८ मे १९५४ दरम्यान वसाहतवादी फ्रेंच सैन्य आणि आधुनिक ...
असलउत्तरची लढाई  (Battle of Asaluttar)

असलउत्तरची लढाई

भारत- पाकिस्तान १९६५ च्या युद्धामधील एक लढाई. पार्श्वभूमी : पंजाबमधील भारत-पाकिस्तान सीमेवरील खेमकरन या गावापासून पाच किमी. दूर असलेले असलउत्तर हे ...
लोंगेवालाची लढाई (Battle of Longewala)

लोंगेवालाची लढाई

भारत-पाकिस्तान १९७१ च्या युद्धातील एक लढाई. पार्श्वभूमी : नोव्हेंबर १९७१ मध्ये पूर्व पाकिस्तान हातातून जाणार याची जाणीव झाल्यानंतर भारताच्या पश्चिम सीमेवरील ...
परभारी युद्ध (Proxy War)

परभारी युद्ध

ज्या दोन देशांमधील संघर्षात एक किंवा दोन्ही प्रतिस्पर्धी वेगवेगळ्या कारणांसाठी एकमेकांशी प्रत्यक्ष युद्ध करण्याचे टाळतात; परंतु आपले उद्दिष्ट त्यांना अनुकूल ...
पानिपतची तिसरी लढाई (Third Battle Of Panipat)

पानिपतची तिसरी लढाई

पार्श्वभूमी : अफगाणिस्तानच्या पातशाहाने संपूर्ण अफगाणिस्तान आपल्या आधिपत्याखाली आणल्यावर मुघल सत्तेवर स्वारी करण्याचे त्याने ठरविले आणि अफाट सैन्य घेऊन १७६० ...
बार्बारोसाची लढाई (Battle of Barbarossa)

बार्बारोसाची लढाई

दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान जर्मनी-रशिया यांत झालेले (दि. २२ जून १९४१–६ डिसेंबर १९४१) युद्ध. या मोहिमेला ‘बार्बारोसा मोहीम’ हे सांकेतिक नाव दिले ...
भोपाळची लढाई (Battle of Bhopal)

भोपाळची लढाई

मोगलांचे, विशेषत: निजाम-उल्-मुल्क व मराठे यांत झालेले इ. स. १७३७-३८ दरम्यानचे युद्ध. पार्श्वभूमी : निजाम-उल्-मुल्कला दिल्लीमध्ये बोलावून त्याचा जंगी सत्कार ...
कांगावची लढाई (Battle of Kangaw)

कांगावची लढाई

पार्श्वभूमी : जपानने अमेरिकेच्या पर्ल हार्बर या बंदरावर हल्ला करून दुसऱ्या महायुद्धात आपला सहभाग नोंदविला होता. तोपर्यंत युरोप, रशिया आणि उत्तर ...
वॉटर्लूची लढाई (Battle of Waterloo)

वॉटर्लूची लढाई

आजतागायत होऊन गेलेल्या अद्वितीय सेनापतींमधील फ्रान्सचा अग्रणी सेनापती नेपोलियन बोनापार्ट आणि ब्रिटनचा धुरंधर सेनाप्रमुख ड्यूक ऑफ वेलिंग्टन आणि त्याचे मित्रपक्ष ...
भारत-पाकिस्तान युद्ध, १९७१ (Indo-Pak War, 1971)

भारत-पाकिस्तान युद्ध, १९७१

ठळक गोषवारा : पार्श्वभूमी : १९६९ मध्ये फील्डमार्शल अयुबखानने पाकिस्तानच्या सत्तेची सूत्रे सेनाप्रमुख जनरल याह्याखानकडे सोपवल्यानंतर याह्याखानने १९७०च्या डिसेंबर महिन्यात ...
हिल्लीची लढाई (Battle of Hilli)

हिल्लीची लढाई

पार्श्वभूमी : हिल्ली हे बांगला देशमधील बोग्रा, गोराघाट, चारकाई वगैरे शहरांना जोडणारे महत्त्वाचे संपर्क केंद्र आहे. पद्मा नदीवरील हार्डिंग ब्रिजला ...
कोहीमाची लढाई  (Battle of Kohima)

कोहीमाची लढाई

भारताच्या ईशान्य प्रदेशातील इंफाळ व कोहीमा ही दोनच शहरे दुसर्‍या महायुद्धात जपानी सैन्याची लक्ष्य (टार्गेट) बनली होती. एप्रिल १९४४ मध्ये ...