प्रिऑन (Prion)

प्रिऑन

प्रथिन रेणूंची त्रिमितीय रचना ‘प्रिऑन’ म्हणजे संक्रमणक्षम प्रथिनकण (Proteinaceous infectious particle) होय. १९८२ मध्ये स्टॅन्ले प्रूसनर (Stanley B. Prusiner) या ...
बहुविध युग्मविकल्पी (Multiple Alleles)

बहुविध युग्मविकल्पी

एकाच क्रमांकाच्या गुणसूत्र जोडीतील समान जनुकाची जोडी म्हणजे युग्मविकल्पी होय. बहुपेशीय केंद्रकी (Eukaryotic) सजीवांमध्ये अनेक वेळा एका जनुकाचे एकाहून अधिक ...
युग्मविकल्पी (Allele)

युग्मविकल्पी

आ. १. युग्मविकल्प युग्मविकल्प म्हणजे एकाच क्रमांकाच्या गुणसूत्र जोडीतील समान जोडी होय. तसेच दोन पैकी एक किंवा अनेक विकल्पापैकी एक ...
रायबोन्यूक्लिइक अम्ल (आरएनए)  [Ribonucleic acid (RNA)]

रायबोन्यूक्लिइक अम्ल

रायबोन्यूक्लिइक अम्ल म्हणजेच आरएनए रेणू हे जनुक-अभिव्यक्तीच्या (Gene Expression) प्रक्रियेतील प्रमुख घटक आहेत. सजीव पेशींचा आराखडा आणि बांधणीसाठी आवश्यक माहिती ...
संश्लेषी जीवविज्ञान (Synthetic Biology)

संश्लेषी जीवविज्ञान

संश्लेषी जीवविज्ञान ही जैवतंत्रज्ञानाची उपशाखा असून तिचे स्वरूप उपयोजित प्रकारचे आहे. अभियांत्रिकी तत्त्वांचा जीवविज्ञानात वापर करून सध्या अस्तित्त्वात नसलेल्या जैविक ...
स्वादुपिंड (Pancreas)

स्वादुपिंड

स्वादुपिंड : स्थान व रचना. मानवी पचन संस्थेतील अन्नमार्गालगत असणारी विकरे व संप्रेरके स्रवणारी ही एक महत्त्वाची ग्रंथी आहे. या ...
हीमोग्लोबिन : रसायनशास्त्र (The Chemistry of Hemoglobin)

हीमोग्लोबिन : रसायनशास्त्र

हीमोग्लोबिन हे एक संयुक्त प्रथिन (Conjugate protein) आहे. त्याच्या रंगावरून त्याला क्रोमोप्रोटीन (Chromoprotein) असेही म्हणतात. हीमोग्लोबिनच्या संयुक्त रेणूमध्ये ‘हीम’ या ...