लोकसाहित्य

साठे, अण्णाभाऊ : (१ ऑगस्ट १९२० – १८ जुलै १९६९ ). कथा, कादंबरी, लोकनाट्य, नाटक, पटकथा, लावणी, पोवाडे, प्रवास वर्णन ...

पारंपरिक गोष्टी म्हणजे आख्यायिका. मुख्यत: संत, वीरपुरुष, लोकोत्तर स्त्रिया, लोकनेते यांच्याभोवती आख्यायिकांची गुंफण झालेली दिसते. लोकसाहित्याचाच त्या एक भाग असल्यामुळे ...

आंध्रप्रदेश,तेलंगणाचे लोकसाहित्य संशोधन : तेलुगू भाषा ही आंध्रप्रदेश आणि तेलंगणा राज्यांची अधिकृत भाषा आहे. तेलुगू हा शब्द आता अधिकृतरित्या स्वीकारला ...

एक मराठी काव्यप्रकार. पोवाडा म्हणजे शूर मर्दाची मर्दुमकी आवेशयुक्त भाषेत निवेदन करणारे कवन, अशी आजची समजूत; परंतु प्राचीन उपलब्ध पोवाड्यांत ...

लोककला ही संज्ञा नागरीकरण न झालेल्या आदिवासी आणि ग्रामीण जीवनातील कलेसाठी योजिली जाते. निसर्गाशी संवाद साधीत जगणाऱ्या लोकसमूहांचे दैनंदिन जीवनाशी ...

वाकोडे, मधुकर रूपराव :  (१ जानेवारी १९४३). महाराष्ट्रातील सुप्रसिद्ध साहित्यिक. लोकसाहित्याचे अभ्यासक-संशोधक, समीक्षक, ललित लेखक, कादंबरीकार आणि वक्ते म्हणून लौकिक ...

महालक्ष्मी यात्रा पणज : जेष्ठागौरी मंदिर पणज महाराष्ट्रातील धार्मिक परंपरेत शिव-पार्वती यांची पूजा अनेक वर्षापासून केली जात आहे. पार्वती हीच ...

धर्मनिष्ठ लोकांच्या दृष्टीने अंतिम सत्य सांगणारी आणि पवित्रतर वास्तववादी लोकांच्या दृष्टीने कल्पित व अवास्तव आणि कलावंत-साहित्यिक वगैरेंच्या दृष्टीने कलात्मक सत्याचा ...

लोक हा शब्द मानव, मानवी समूह,अखिल मानवजात या अर्थाने, भारतीय परंपरेत, अतिप्राचीन काळापासून प्रचलित आहे. भारतीय वैदिक वाङ्मयापासून या शब्दाचे ...

लोककथा: पारंपरिक सांस्कृतिक आशय असलेली व मौखिक परंपरेने जतन केली जाणारी कथा म्हणजे लोककथा होय. समग्र लोकसाहित्याप्रमाणेच लोककथा ही सुद्धा ...

प्रादेशिकदृष्ट्या जनसामान्यांमध्ये, विकसित झालेले आणि परंपरेने चालत आलेले नृत्य म्हणजे लोकनृत्य. पारंपरिक नृत्य, अपरिष्कृत नृत्य, आत्मभानविरहित नृत्य समूहाने संरचना केलेले ...

लोकबंध म्हणजे (folk type). लोकधारणेची अधिक व्यापक जाणीव घडविणारी संज्ञा. ती आदिबंध आणि कल्पनाबंध या संज्ञाना जवळची आहे. लोक ही ...

लोकमानसाचे विविध वाङ्‌मयीन, सांस्कृतिक, कलात्मक आविष्कार या संज्ञेने सूचित होतात.‘फोकलोअर’ या अर्थी मराठीत लोकसाहित्य वा लोकविद्या या संज्ञा रूढार्थाने वापरल्या ...

पारंपरिक लोकजीवन व लोकमानसातील कृती-उक्तींचा आविष्कार लोकसाहित्यात होतो.लोकसमूहाच्या जीवनविषयक प्रणालीची मूर्त-अमूर्त विविध रूपे लोकसाहित्यात प्रकट होत असतात. ही रूपे ढोबळमानाने ...

शाहिरी वाङ्‌मय म्हणजे मुख्यतः पोवाडे, लावण्या आणि लावण्यांतच मोडणारी भेदिक कवने. एखाद्या वीराचा पराक्रम, राज्यकर्त्यांचे गुणगान, परचक्र व दुष्काळ वा ...

लोहिया , शैला द्वारकादास  : (६ एप्रिल १९४० – २४ जूलै २०१३). मराठी साहित्यातील कथाकार, कादंबरीकार आणि लोकसाहित्याच्या अभ्यासक. जन्म ...

बाबर, सरोजिनी : (७ जानेवारी १९२०‒२० एप्रिल २००८). मराठी लोकसाहित्याच्या संकलक-संपादक आणि अभ्यासक. जन्म बागणी (ता. वाळवा, जि. सांगली) या ...