जीवसृष्टी आणि पर्यावरण भाग – ३

कास्थिमत्स्य वर्गाच्या सेलॅची उपवर्गातील हायपोट्रेमॅटा गणात रे माशांचा समावेश होतो. भारताच्या पश्‍चिम किनाऱ्‍यावर आढळणाऱ्‍या डॅसिॲटिडी मत्स्य कुलातील एका रे माशाला ...

पाकोळी पक्ष्याचा समावेश पक्षिवर्गाच्या ॲपोडिफॉर्मिस गणाच्या ॲपोडिडी कुलात केला जातो. त्याच्या सु. २० प्रजाती व सु. ९५ जाती असून बहुतेक जाती ...

पाण्याच्या पृष्ठाबाहेर काही वेळ तरंगणारा एक सागरी मासा. अस्थिमत्स्य वर्गाच्या बेलॉनिफॉर्मिस गणाच्या एक्झॉसीटिडी कुलात त्याचा समावेश होतो. या कुलातील माशांना ...

एक काटेरी पानझडी वृक्ष. पांगारा या वृक्षाचा फॅबेसी कुलात समावेश केला जातो. त्याचे शास्त्रीय नाव एरिथ्रिना इंडिका असे आहे. एरिथ्रिना ...

पाचुंदा हा लहान वृक्ष कॅपॅरेसी कुलातील असून त्याचे शास्त्रीय नाव कॅपॅरिस ग्रँडिस आहे. तरटी, वाघाटी इत्यादी वृक्षांचा समावेश कॅपॅरिस प्रजातीमध्ये ...

पाडळ या पानझडी वृक्षाचा समावेश बिग्नोनिएसी कुलात होत असून त्याचे शास्त्रीय नाव स्टेरिओस्पर्मम चेलोनॉइडिस आहे. बिग्नोनिया चेलोनॉइडिस, बिग्नोनिया सॉव्हिओलन्स, स्टेरिओस्पर्मम ...

पांढरा कुडा हा लहान पानझडी वृक्ष आहे. त्याचा समावेश ॲपोसायनेसी कुलात होत असून त्याचे शास्त्रीय नाव होलॅऱ्हीना अँटिडिसेंट्रिका आहे. करवंद, ...

पांढरी सावर हा पानझडी वृक्ष माल्व्हेसी कुलातील असून त्याचे शास्त्रीय नाव सिबा पेंटाण्ड्रा आहे. तो मूळचा मध्य अमेरिकेतील आणि पश्‍चिम ...

पांढरूक हा स्टर्क्युलिएसी कुलातील वृक्ष असून त्याचे शास्त्रीय नाव स्टर्क्युलिया यूरेन्स आहे. तो मूळचा भारत, म्यानमार आणि श्रीलंका या देशांतील ...

पाणकणीस ही टायफेसी कुलातील एकदलिकित वनस्पती असून तिचे शास्त्रीय नाव टायफा अँग्युस्टिफोलिया आहे. ती टायफा अँग्युस्टॅटा  या शास्त्रीय नावानेही ओळखली ...

एक पाणपक्षी. पाणकावळ्याचा समावेश पक्षिवर्गाच्या पेलिकनीफॉर्मिस गणाच्या फॅलॅक्रोकोरॅसिडी कुलात होतो. जगात या पक्ष्याच्या सु. ४० जाती आहेत. भारतीय उपखंडात लहान ...

पाणथळ जागी आढळणारा एक पक्षी. पाणकोंबडीचा समावेश ग्रुईफॉर्मिस गणाच्या रॅलिडी कुलात होतो. ध्रुवीय प्रदेश किंवा उष्ण प्रदेशातील वर्षावने वगळता जगात ...

मासे पकडणारा एक पाणपक्षी. पक्षिवर्गाच्या पेलिकॅनीफॉर्मिस गणाच्या पेलिकॅनिडी कुलात पाणकोळी या पक्ष्याचा समावेश होतो. जगात सर्वत्र त्याच्या ७­८ जाती आहेत ...

पाणघोडा (हिप्पोपोटॅमस अँफिबियस) एक सस्तन प्राणी. पाणघोड्याचा समावेश समखुरी गणाच्या हिप्पोपोटॅमिडी कुलात करतात. हिप्पोपोटॅमस हा शब्द ग्रीक भाषेतील असून त्याचा ...

स्तनी वर्गाच्या मांसाहारी गणाच्या मुस्टिलिडी कुलातील एक प्राणी. ऑस्ट्रेलिया आणि न्यूझीलंड हे सागराने वेढलेले देश वगळता पाणमांजर जगात सर्वत्र आढळते ...

स्वच्छ व गोड्या पाण्याच्या डबक्यात आढळणारा एक कीटक. कीटक वर्गाच्या हेमिप्टेरा गणातील हेटेरोप्टेरा उपगणाच्या नेपिडी कुलात त्याचा समावेश होतो. या ...

सर्व संवहनी वनस्पतींचा एक महत्त्वाचा अवयव. पाने हिरव्या रंगाची असून खोडावर वाढतात आणि सहज दिसून येतात. पानांमधील हरितद्रव्य आणि पानांची ...

पानफुटी (ब्रायोफायलम पिनॅटम): पाने पानफुटी ही क्रॅसुलेसी कुलातील बहुवर्षायू वनस्पती असून तिचे शास्त्रीय नाव ब्रायोफायलम पिनॅटम आहे. ती कलांचो पिनॅटा ...

पापलेट हा पॉम्फ्रेट या इंग्रजी शब्दाचा अपभ्रंश आहे. बाजारात तीन प्रकारचे मासे पापलेट म्हणून ओळखले जातात. त्यांचा रंग रुपेरी, पांढरा ...

सुगंधी फुलांसाठी प्रसिद्ध असलेली एक वनस्पती. पारिजातक ओलिएसी कुलातील असून तिचे शास्त्रीय नाव निक्टॅन्थस आर्बर-ट्रिस्टिस आहे. जाई, जुई व मोगरा ...