घरगुती सांडपाणी : ग्रामीण सफाई यंत्रणा
शहरांमधून उपलब्ध असणार्‍या सुविधा, पुरेसा पाणीपुरवठा, वीज पुरवठा, कुशल कामगार वर्ग, सांडपाणी वाहून नेण्यासाठी नलिकांचे जाळे आणि ह्या सर्वांवर खर्च ...
घरगुती सांडपाणी : नायट्रोजन व फॉस्फरसचे निष्कासन
घरगुती सांडपाण्यांत विविध स्रोतांमधून नायट्रोजन आणि फॉस्फरस वायू येतात. जसे वापरासाठी पुरवठा केलेल्या पाणी; सांडपाण्यातील यूरियाची पाण्याबरोबर होणारी प्रक्रिया (अमोनिया ...
घरगुती सांडपाणी : जमिनीवर शुद्धीकरण व कृत्रिम पाणथळ
सांडपाणी शुद्धीकरणाच्या वेगवेगळ्या पद्धतींचा शोध लागून त्या प्रत्यक्षांत वापरल्या जाण्यापूर्वी ते शेतीसाठीच वापरले जात होते, त्यावेळी सांडपाण्याची विल्हेवाट लावण्याचा तो ...
घरगुती सांडपाणी : शुद्धीकरण व व्यवस्थापन
घरगुती सांडपाण्याच्या शुद्धीकरण व व्यवस्थापन यंत्रणेचा आराखडा तयार करत असताना अनेक मुद्द्यांचा विचार करावा लागतो. जसे, (१) सध्याची आणि भविष्यातील ...
घरगुती सांडपाणी : निमज्जित माध्यम शुद्धीकरण पद्धत
घरगुती सांडपाणी : भौतिक व जैविक पद्धतींचे एकत्रीकरण
घरगुती सांडपाणी : आधारित वृद्धी प्रक्रिया
आधारित वृद्धी या प्रकारच्या प्रक्रियांत सांडपाण्यामध्ये ठेवलेल्या घन माध्यमावर किंवा त्यावर शिंपडलेल्या सांडपाण्यामुळे जीवाणु वाढतात व शुद्धीकरण करतात, (पहा : ...
घरगुती सांडपाणी : शुद्धीकरणाच्या आधुनिक पद्धती
सांडपाणी शुद्धीकरणाच्या आधुनिक पद्धती ह्या भौतिकशास्त्र, औष्णिक, रासायनिक, जैविक व त्यांच्या एकत्रित जुळणीवर आधारित आहेत. (अ) भौतिक पद्धती :
- ...
घरगुती सांडपाणी : द्वितीय शुद्धीकरण प्रक्रिया
प्राणवायुजीवी शुद्धीकरणाचे आलंबित वृद्धी (suspended growth) व संलग्नवृद्धी (attached growth) असे दोन प्रकार केले जातात. आलंबित वृद्धी या प्रकारात सांडपाण्यातील ...
घरगुती सांडपाणी : पुनर्चक्रीकरण आणि पुनर्वापर
घरगुती सांडपाण्यामध्ये ९९.८ टक्क्यांहून अधिक पाणी असते; उरलेल्या ०.२ टक्क्यांपर्यंत दूषितके असतात. आजकाल उपलब्ध असलेल्या शुद्धीकरण प्रक्रियांमुळे ही दूषितके काढून ...
घरगुती सांडपाणी : निर्जंतुकीकरण
घरगुती सांडपाण्यामध्ये असणारे जीवजंतू वेगवेगळ्या शुद्धीकरण प्रक्रियांमुळे काही अंशी कमी होतात (कोष्टक क्र. १), पण शुद्ध केलेल्या सांडपाण्याला पर्यावरणात सोडण्यापूर्वी ...
घरगुती सांडपाणी : वायुमिश्रण
जैविक प्राणवायुजीवी पद्धतीने सांडपाण्याचे शुद्धीकरण यशस्वी होण्यासाठी आवश्यक असणार्‍या बाबींमधील अत्यंत महत्त्वाची बाब म्हणजे प्राणवायूचा पुरवठा. प्राणवायुजीवी जीवाणूंना पुरेशा प्रमाणात ...
घरगुती सांडपाणी : गाळाची विल्हेवाट लावण्याच्या पद्धती
घरगुती सांडपाणी : गाळाची हाताळणी
घरगुती सांडपाण्यामध्ये असलेले आलंबित आणि कलिल पदार्थ ह्यांच्यामुळे गाळ उत्पन्न होतो. घरगुती सांडपाण्याला लहान मोठ्या आकाराच्य चाळण्यांमधून वाहू दिले, तसेच ...
घरगुती सांडपाणी : अवायुजीवी पचन टाकी
प्रारंभिक शुद्धीकरणानंतर करण्यात येणाऱ्या प्राथमिक शुद्धीकरण प्रक्रियेचा एक महत्त्वाचा घटक म्हणजे अवायुजीवी पचन. सांडपाण्यामधील सेंद्रीय गाळाचे स्थिरीकरण करणे व त्याचे ...
घरगुती सांडपाणी : पूतिकुंड व अवायुजीवी निस्यंदक
पूतिकुंड (Septic tank) : अवायुजीवी पद्धतीने सांडपाण्याचे अंशतः शुद्धीकरण करण्याचा मार्ग म्हणजे पूतिकुंड. ह्याचा उपयोग स्वतंत्र घरे, लहान वस्त्या आणि ...
घरगुती सांडपाणी : सूक्ष्मजंतुंचे चयापचय आणि पचन
घरगुती सांडपाण्यामधील सेंद्रिय पदार्थांचे तीन भाग म्हणजे सूक्ष्मजीवांचे अन्न होय. ते पुढीलप्रमाणे (१) पिष्टमय व शर्करायुक्त (Carbohydrates), (२) प्रथिने (Proteins) ...
घरगुती सांडपाणी : सूक्ष्मजंतू व त्यांचे चयापचय
घरगुती सांडपाण्यामध्ये वेगवेगळ्या प्रकारची दूषितके असतात आणि त्यांचा अन्न म्हणून उपयोग करणारे सूक्ष्मजंतूसुद्धा असतात. सांडपाण्याच्या शुद्धीकरणामध्ये त्यांचा फार महत्त्वाचा वाटा ...
घरगुती सांडपाणी : प्राथमिक निवळण टाकी
प्रारंभिक शुद्धीकरणानंतर प्राथमिक निवळण टाकीमध्ये सांडपाण्यामधील गाळाच्या रूपाने खाली बसणारे सेंद्रिय आणि वालुकाकुंडामध्ये न बसलेले निरींद्रिय पदार्थ अलग होतात. ह्या ...
घरगुती सांडपाणी : प्रारंभिक शुद्धीकरण प्रक्रिया
चाळणे (Screening) : सांडपाणी शुद्धीकरण प्रक्रियेमधील ही पहिली प्रक्रिया असून तिच्यामुळे शुद्धीकरण केंद्रामधील पाईपा, झडपा, पंप इत्यादींना तरंगत येणाऱ्या मोठ्या ...
