सिएरा दे अतापुएर्का (Sierra de Atapuerca)

सिएरा दे अतापुएर्का

यूरोप खंडातील स्पेनमधील एक प्रसिद्ध पुरातत्त्वीय स्थळ. अलीकडे विसाव्या शतकात स्पेनमधील बर्गोस प्रांतामध्ये सिएरा दे अतापुएर्का पर्वतरांगांमध्ये मीटर रूळांतर (मीटर ...
सीमा डेल एलिफान्टे (Sima del Elefante)

सीमा डेल एलिफान्टे

स्पेनमधील एक महत्त्वाचे पुरातत्त्वीय स्थळ. विसाव्या शतकात यूरोपमधील आयबेरिअन द्वीपकल्पात (पोर्तुगाल आणि स्पेन) स्पेनमधील बर्गोस प्रांतामधील सिएरा दे अतापुएर्का पर्वतरांगामध्ये ...
नॅनडाँग (Ngandong)

नॅनडाँग

दक्षिणपूर्व आशियातील पूर्व जावा (इंडोनेशिया) मधील एक पुरातत्त्वीय स्थळ. ते सोलो नदीच्या काठावर असून येथे १९३१ ते १९३३ या काळात  ...
मोजोकेरटो (Mojokerto)

मोजोकेरटो

मोजकर्तो. पर्निंग. दक्षिणपूर्व आशियातील पूर्व जावा (इंडोनेशिया) मधील एक पुरातत्त्वीय स्थळ. मानवी उत्क्रांती आणि स्थलांतर यांवर प्रकाश टाकणारे हे महत्त्वपूर्ण ...
सांगिरान (Sangiran)

सांगिरान

इंडोनेशियातील एक पुरातत्त्वीय स्थळ. ते मध्य जावा बेटावरील सोलो शहराच्या उत्तरेस सु. ५६ चौ. किमी. क्षेत्रावर पसरलेले आहे. मानवी तसेच ...
ट्रिनिल (Trinil)

ट्रिनिल

इंडोनेशियामधील एक पुरातत्त्वीय स्थळ. ते पूर्व जावा येथील सोलो नदीच्या काठावर वसले असून १९ व्या शतकाच्या शेवटच्या दशकापासून पुरामानवशास्त्राच्या दृष्टीने ...
जावा मानव (Java man)

जावा मानव

पूर्व आशियाच्या इंडोनेशिया द्वीपसमूहातील जावा बेटावरील एक मानवी जीवाश्म. जावा बेटावरील काही स्थळांवर मानवी उत्क्रांती आणि मानवी स्थलांतर या विषयासंदर्भात ...
स्वार्टक्रान्स गुहा (Swartkrans Cave)

स्वार्टक्रान्स गुहा

दक्षिण आफ्रिकेतील एक प्रसिद्ध पुरातत्त्वीय आणि जागतिक वारसा स्थळ. मानवजातीच्या उत्क्रांतीसंदर्भात दक्षिण आफ्रिकेची राजधानी जोहान्सबर्गच्या (जोहॅनिसबर्ग) पश्चिमेस स्थित काही महत्त्वपूर्ण ...
दमनिसी (Dmanisi)

दमनिसी

जॉर्जियातील एक प्रसिद्ध पुरातत्त्वीय स्थळ. हे स्थळ जॉर्जियाची राजधानी तबलिसी येथून नैर्ऋत्येला ८५ किमी. अंतरावरील गवताळ प्रदेशातील सिल्क रोड व्यापारी ...
कूबी फोरा (Koobi Fora)

कूबी फोरा

पूर्व आफ्रिकेच्या केन्या (केनिया) येथील रूडॉल्फ (तुर्काना) सरोवर भागातील एक विख्यात पुराजीवशास्त्रीय स्थळ. कूबी फोरा हे मानवजातीच्या उत्क्रांतीच्या अभ्यासासाठी जगातील ...
ओल्डुवायी गॉर्ज (Olduvai Gorge) (Oldupai Gorge)

ओल्डुवायी गॉर्ज

आफ्रिका खंडाच्या पूर्वेकडील ‘द ग्रेट रिफ्ट व्हॅली’ (महाखचदरी) भागातील एक प्रसिद्ध पुरातत्त्वीय स्थळ. ‘ओल्डुपायी गॉर्ज’ या नावानेही प्रसिद्ध. हे स्थळ ...
क्वाटर्नरी युग (चतुर्थ कल्प) (Quaternary Period)

क्वाटर्नरी युग

क्वाटर्नरी युग (चतुर्थ कल्प) : (२.५ दशलक्ष वर्षपूर्व ते आजपर्यंत). भूशास्त्रात पृथ्वीच्या उत्पत्तीपासूनचा इतिहास अनेक महाकल्प आणि युगे यांत विभागला ...
आद्य-पुराश्मयुग (Lower Palaeolithic)

आद्य-पुराश्मयुग

पुरातत्त्वशास्त्रात मानवी इतिहास हा स्थूलमानाने तीन कालखंडांत विभागला गेला आहे. या काळात मानवाला लेखनकला अवगत नव्हती. त्यामुळे पुरातत्त्वीय अवशेष हे ...
शरद नरहर राजगुरू (S. N. Rajaguru)

शरद नरहर राजगुरू

राजगुरू, शरद नरहर : (२६ नोव्हेंबर १९३३). विख्यात भूवैज्ञानिक व आद्य भारतीय भूपुरातत्त्वज्ञ. त्यांचा जन्म पुणे येथे झाला. त्यांनी पुणे ...