पन्नालाल घोष
घोष, पन्नालाल : (२४ जुलै १९११—२० एप्रिल १९६०). प्रख्यात बासरीवादक. त्यांचा जन्म बारिसाल (बांगला देश) येथे झाला. त्यांचे वडील अक्षयकुमार ...
भास्करबुवा बखले
बखले, भास्करबुवा रघुनाथ : ( १७ ऑक्टोबर १८६९ – ८ एप्रिल १९२२ ). एक अष्टपैलू, चतुरस्त्र प्रतिभेचे श्रेष्ठ गायक कलावंत; ...
बिस्मिल्लाखाँ
बिस्मिल्लाखाँ : ( २१ मार्च १९१६ – २१ ऑगस्ट २००६ ). अखिल भारतीय कीर्तीचे सुप्रसिद्ध सनईवादक व भारतरत्न पुरस्काराचे मानकरी ...
रागनिर्मिती
एखाद्या विशिष्ट स्वरसमूहाला बीजरूप मानून स्वरांच्या विविध वर्णक्रियांनी त्या बीजाला फुलवायचे ही रागनिर्मितीची एक प्रक्रिया; तर विविध थाट-रचनांमधून रागाला आवश्यक ...
रागविचार : राग अभिव्यक्ती
रागरचना व रागसंकल्पना हे भारतीय संगीताचे वैशिष्ट्यपूर्ण लक्षण असल्यामुळे हिंदुस्थानी व कर्नाटक या दोन्ही संगीतपद्धतींत रागरचना महत्त्वाची आहे. परंतु रागाच्या ...
रागवर्गीकरण
संगीतात रागतत्त्व निर्माण झाल्यावर त्या रागांचे पद्धतशीर वर्गीकरण करण्याचे प्रयत्न फार प्राचीन काळापासून झाल्याचे दिसून येतात. त्या रागांच्या वर्गीकरणाबाबत जे ...
राग लक्षण
वैशिष्ट्यपूर्ण अशी भारतीय रागसंकल्पना, रागतत्त्वाचा जो पद्धतशीर विकास झाला त्यांतून निरनिराळ्या अवस्थांमधून परिवर्तित झाली आणि तिचे लक्ष्यस्वरूप निर्माण झाले. आजमितीला ...
रागविचार : इतिहास व स्वरूप
भारतीय संगीतामध्ये रागसंकल्पना ही अत्यंत वैशिष्ट्यपूर्ण आहे. या संकल्पनेमुळेच भारतीय संगीत इतर संगीतापासून वेगळे प्रतीत होते. रागसंकल्पना व्यापक अर्थाने रागविचारात ...
रागविचार : रागसंकल्पना
भारतीय संगीतामध्ये रागसंकल्पना ही अत्यंत वैशिष्ट्यपूर्ण आहे. या संकल्पनेमुळेच भारतीय संगीत इतर संगीतापासून वेगळे प्रतीत होते आणि म्हणूनच रागतत्त्व भारतीय ...
मराठी नाट्यसंगीत
मराठी नाट्यसंगीतातील विविध स्थित्यंतरांचा ऐतिहासिक दृष्ट्या परामर्श घ्यावयाचा झाल्यास विष्णुदास भावे यांच्या सीतास्वयंवर या आख्यानवजा संगीत पौराणिक नाटकापासून सुरुवात करावी ...
ठुमरी
अभिजात हिंदुस्थानी संगीतातील एक गायनप्रकार. तो सुगम शास्त्रीय किंवा उपशास्त्रीय संगीत विभागात गणला जातो. ठुमरी (ठुंबरी) या नावावरूनच तो नृत्याशी ...