प्लास्मोडियम ह्या एकपेशीय सूक्ष्मपरजीवाच्या उपसर्गामुळे (Infection) हिवताप होतो. या सूक्ष्मजीव प्रजातीचा समावेश प्रोटिस्टा सृष्टीत ॲपिकॉम्प्लेक्सा (Apicomplexa) प्राणिसंघातील प्लास्मोडीडी (Plasmodiidae) कुलात होतो. इतिहास : शार्ल ल्वी आल्फाँस लाव्हरां (Charles-Louis-Alphonse Laveran) ह्या…
विशिष्ट रचना असणाऱ्या पेशींतील भागांना ‘पेशींची अंगके’ म्हणतात. पेशींची अंगके ही ‘पेशींची सूक्ष्म इंद्रिये’ आहेत. पेशीअंगकांमुळे पेशी कार्याचे श्रम विभाजन होते आणि पेशींतील कामे सुलभ होतात. पेशीअंगके पेशी अंशन (Cell…
लॉरेन्झ, कॉनरॅड झाकारियास : (७ नोव्हेंबर १९०३ — २७ फेब्रुवारी १९८९). कॉनरॅड झाकारियास लॉरेन्झ यांचा जन्म व्हिएन्ना या ऑस्ट्रियाच्या राजधानीत झाला. बालपणापासून त्यांना प्राण्यांची फार आवड होती. त्यांचे घर आणि…
मेयर, अर्न्स्ट वॉल्टर : (५ जुलै १९०४ —३ फेब्रुवारी २००५). अर्न्स्ट वॉल्टर मेयर यांचा जन्म जर्मनीतील केम्प्टेन शहरात झाला. त्यांचे वडील न्यायाधीश होते. वडलांना निसर्ग विज्ञान आणि पक्षिशास्त्राची आवड…
थॅलॅसेमिया किंवा कूलीचा पांडुरोग (Cooley’s anemia) हा रक्तविकारांचा समूह आहे. अमेरिकेतील बालमृत्यूचे प्रमाण कमी कारणासाठी सतत काम करणाऱ्या डॉ. थॉमस बेंटन कूली (Thomas Benton Cooley) यांच्या स्मरणार्थ या जनुकीय विकाराचे…
लुईगी, लुका कवाली स्पोर्झा : (२५ जानेवारी १९२२ - ३१ ऑगस्ट २०१८) कवाली स्फोर्झा यांचा जन्मइटलीतील जेनोआ येथे झाला. स्फोर्झा यांचे शालेय शिक्षण तुरीनमध्ये झाले. पावियातील घिसलिएरी महाविद्यालयातून त्यानी डॉक्टर ऑफ…
गॅरॉड, आर्चिबाल्ड एडवर्ड : (२५ नोव्हेंबर १८५७ - २८ मार्च १९३६ )आर्चिबाल्ड एडवर्ड गॅरॉड यांचा जन्म लंडनमध्ये झाला. त्यांचे प्राथमिक शिक्षण मार्लबोरो आणि ख्राइस्ट चर्च ऑक्सफोर्ड मध्ये झाले. त्यांनी निसर्गविज्ञान शाखेत…
फोल्की, कार्ल : ( २६ जून १९५५ ) कार्ल फोल्की यांचा जन्मस्वीडनमधील, स्टॉकहोम शहरात झाला. स्टॉकहोम, नोबेल पारितोषिक देण्याचा समारंभ संपन्न होण्याचे ठिकाण म्हणून प्रसिद्ध आहे. अर्थशास्त्र, उद्योगधंदे आणि प्रशासन, तसेच…
एप्स्टाइन, मायकेल अँथनी : (१८ मे १९२१ ) मायकेल अँथनी एप्स्टाइन, यांचा जन्म आग्नेय इंग्लंडमधील, मिडलसेक्स या लंडनच्या उपनगरात झाला. एप्स्टाइनयांचे शालेय शिक्षण सेंट पॉल शाळेत लंडनमध्ये झाले. त्यांचे महाविद्यालयीन…
क्लिंटन, रिचर्ड डॉकिन्स : (२६ मार्च १९४१ ) रिचर्ड डॉकिन्स क्लिंटन यांचा जन्म आफ्रिकेत नैरोबी येथे झाला. आफ्रिकेत त्यांना त्यांच्या घराभोवतालीच वन्यजीवन जवळून पाहता आले आणि प्राण्यांचा अभ्यास करणे आवडू…
स्टीव्हन जे गूल्ड : (१० सप्टेंबर, १९४१ ते २० मे, २००२) स्टीव्हन जे गूल्ड यांचा जन्म न्यूयॉर्क शहरात झाला. त्यांचे वडील लेनर्ड उच्चशिक्षण घेऊ शकले नाहीत. परंतु आपल्या मुलाला उत्तम…
माधव धनंजय गाडगीळ: ( २४ मे १९४२ - ) माधव धनंजय गाडगीळ यांचा जन्म पुणे शहरात झाला. माधव यांचे शालेय शिक्षण पुण्यात झाले. त्यांचे वडील धनंजयराव ‘बॉम्बे नॅचरल हिस्टरी सोसायटीचे’…
मुक्कात्तु रामचंद्र दास : (२ जुलै १९३७ - १ एप्रिल २००३) मुक्कात्तु रामचंद्र दास यांचा जन्म केरळ राज्यातील पट्टनामतित्थ जिल्ह्यातील , तिरुवल्ला येथे झाला . त्यांचे लहानपण एकत्र कुटुंबात गेले.…
कार्व्हर, जॉर्ज वॉशिंग्टन : ( १८६४ - ५ जानेवारी १९४३ ) अमेरिकेच्या मिसूरी राज्यात डायमंड ग्रोव्ह नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या वस्तीत लाकडी फळकुटांच्या झोपड्यात जॉर्ज कार्व्हर यांचा जन्म झाला. त्यांचे आई…
भार्गव, पुष्पा मित्रा : ( २२ फेब्रुवारी १९२८ - १ ऑगस्ट २०१७ ) पुष्पा मित्रा भार्गव, यांचा जन्म राजस्थानमधील अजमेर येथे एका मध्यमवर्गीय कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील सार्वजनिक आरोग्य सेवेत डॉक्टर…