कार्व्हर, जॉर्ज वॉशिंग्टन : ( १८६४ - ५ जानेवारी १९४३ ) अमेरिकेच्या मिसूरी राज्यात डायमंड ग्रोव्ह नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या वस्तीत लाकडी फळकुटांच्या झोपड्यात जॉर्ज कार्व्हर यांचा जन्म झाला. त्यांचे आई…
भार्गव, पुष्पा मित्रा : ( २२ फेब्रुवारी १९२८ - १ ऑगस्ट २०१७ ) पुष्पा मित्रा भार्गव, यांचा जन्म राजस्थानमधील अजमेर येथे एका मध्यमवर्गीय कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील सार्वजनिक आरोग्य सेवेत डॉक्टर…
क्रिस्तिआन, आइकमान : (११ ऑगस्ट, १८५८ ते ५ नोव्हेंबर, १९३०) क्रिस्तिआन आइकमान यांचा जन्म नेदरलँड्समधील नियकर्क येथे झाला. त्यांचे वडीलही क्रिस्तिआन आइकमान याच नावाने ओळखले जात होते. त्यांचे वडील…
येर्सिन, अलेक्झांडर इमिल-जाँ : ( २२ सप्टेंबर १८६३ - १ मार्च १९४३ ) अलेक्झांडर येर्सिन यांचा जन्म स्वित्झर्लंडमधील लावशमध्ये (Lavaux) झाला. शिक्षणासाठी फ्रान्समध्ये गेल्यानंतर त्यांनी फ्रेंच नागरिकत्व स्वीकारले. अलेक्झांडर येर्सिन…
झिंकरनॅजेल, रॉल्फ मार्टिन : ( ६ जानेवारी १९४४ -) रॉल्फ मार्टिन झिंकरनॅजेल यांचा जन्म स्वित्झर्लंडमधील रिहॅन येथे झाला. त्यांचे वडील जीवशास्त्रामध्ये पीएच्.डी. होते. बाझलमधील मोठ्या फार्मा कंपनीमध्ये ते काम करीत.…
पेशी केंद्रकातील डीएनए (DNA; डिऑक्सिरायबोन्यूक्लिइक अम्ल) व आरएनए (RNA; रायबोन्यूक्लिइक अम्ल) नेहमी विस्कळीत स्वरूपात केंद्रकामध्ये असतो, याला गुणद्रव्य (Chromatin) असे म्हणतात. डीएनए आनुवंशिक गुणांशी संबंधित आहे. पेशी विभाजन होताना गुणद्रव्यापासून…
ओसुमी, योशिनोरी योशिओ : ( ९ फेब्रुवारी १९४५ ) योशिनोरी योशिओ ओसुमी यांचा जन्म जपानमधील फुकुओका शहरात झाला. त्यांनी जपानमधील तोक्यो विद्यापीठातून १९६७ साली बी.एस्सी. ही पदवी मिळविली. तेथूनच १९७४…
मांडे, शेखर चिंतामणी : ( ५ एप्रिल १९६२ ) शेखर मांडे यांचा जन्म नागपूर येथे झाला. नागपूर विद्यापीठातून भौतिकी, रसायनशास्त्र आणि गणित या विषयात पदवी मिळवून त्यांनी याच विद्यापीठातून भौतिक…
मानवामध्ये त्वचा किंवा शरीराच्या इतर भागाचे तापमान हिमवर्षाव, हिमवादळ, अतिशीत पाण्याचा संपर्क यांमुळे अत्यंत कमी झाले तर हिमदंशाची लक्षणे आढळतात. हिमदंशाचे प्राथमिक लक्षण म्हणजे हिमदंश झालेला भाग बधिर होतो. यानंतर…
बहुपेशीय सजीवांमध्ये अनेक प्रकारच्या ऊती (Tissue) असतात. प्रत्येक ऊतीचे कार्य तसेच पेशी (Cell) किती काळ कार्यरत राहणार हे निश्चित असते. ज्या पेशींचे आयुष्य अल्प आहे किंवा ज्यांचा कार्यकाळ संपला आहे…
एखाद्या ऊतीतील (ऊतक; Tissue) पेशींचा संसर्ग, जखम किंवा रक्तपुरवठा थांबण्यामुळे तेथील पेशी (Cell) मृत पावतात यास पेशीनाश (Necrosis) असे म्हणतात. मोठ्या प्रमाणात झालेल्या पेशीनाशास ऊती/ऊतकनाश असेही म्हणतात. ‘पेशीनाश’ हा शब्द…
ग्लेझर, डोनाल्ड आर्थर : ( २१ सप्टेबर १९२६ - २८ फेबृवारी २०१३ ) डोनाल्ड आर्थर ग्लेझर यांचा जन्म अमेरिकेत ओहायो, क्लीवलंड येथे झाला. त्यांचे वडील विल्यम जे. ग्लेझर उद्योगपती होते.…
बोर्डेट, जूल्स : (१३ जून १८७० ते ६ एप्रिल १९६१ ) जूल्स बोर्डेट यांचा बेल्जियममधील सोयग्निस येथे झाला. ब्रसेल्समध्ये १८९२ मध्ये डॉक्टर ऑफ मेडिसिन पदवी मिळवल्यानंतर पॅरिसमधील पाश्चर इंस्टिट्यूट मध्ये…
‘ला काँझ’(‘LaCONES’), हैदराबाद : (स्थापना – २००७) हैदराबादमधील ‘सेंटर फॉर सेल्युलर अँड मॉलेक्युलर बायॉलॉजी’ ह्या संस्थेच्या पुढाकाराने ‘संकटग्रस्त जातींच्या पर्यावरणीय संवर्धनासाठीची ही प्रयोगशाळा’ स्थापन झाली. ‘ला काँझ’ या संस्थेच्या…
एलियन, गर्ट्रूड बेल : (२३ जानेवारी, १९१८ – २१ फेबुवारी, १९९९ ) गर्ट्रूड बेल एलियन ह्यांचा जन्म अमेरिकेतील न्यूयॉर्क शहरात झाला. त्यांचे आईवडील लिथुआनिया देशातून अमेरिकेत स्थलांतरित आले होते. शालेय जीवनात गर्ट्रूडना सर्व…