सायट्रिक अम्ल (Citric acid)
सायट्रिक अम्लाचे रेणुसूत्र C6H6O8 असे आहे. याचा रेणुभार १९२.१ ग्रॅ/मोल इतका आहे. याचे IUPAC नाव ३-कार्बॉक्सी-३-हायड्रॉक्सी-१,५-पेंटेनडायोइक अम्ल असे आहे. आढळ : सायट्रिक अम्ल हे नैसर्गिक खाद्य अम्ल असून हे लिंबू,…
क्रियाशील गट (Functional group)
क्रियाशील गट ही कार्बनी रसायनशास्त्रातील एक मूलभूत संकल्पना आहे. लाखो कार्बनी संयुगांच्या गुणधर्मांत सुसूत्रीकरण आणण्यासाठी या संकल्पनेचा उपयोग होतो. किंबहुना कार्बनी रसायनशास्त्र हे क्रियाशील गटांचे रसायनशास्त्र आहे असे म्हणता येते.…
नॅप्थॅलीन (Naphthalene)
नॅप्थॅलीन (C10H8) हे सफेद रंगाचे, स्फटिकरूप, विशिष्ट वास असलेले संयुग आहे. कपाटात कपडे व पुस्तके पतंग, कीटक यांपासून वाचवण्यासाठी ज्या सफेद रंगाच्या गोळ्या, डांबराच्या गोळ्या, वापरतात त्या नॅप्थॅलीनच्या असतात. यालाच…
क्रेसॉल (Cresol)
मिथिल उपस्थापित फिनॉल संयुगांना क्रेसॉल (C7H8O) असे म्हणतात. ही फिनॉल या गटातील संयुगे आहेत. क्रेसॉलचे ऑर्थो-, मेटा- आणि पॅरा- असे तीन समघटक (Isomer) आहेत. गुणधर्म : क्रेसॉल रंगहीन असते. क्रेसॉलचे…
हस्तस्वच्छकारी द्रव्य (Hand sanitizer)
आपल्या हातावरील रोगकारक सूक्ष्मजंतू नष्ट करून हात निर्जंतुक करणाऱ्या, द्रव किंवा सहज ओतता येईल अशा जेलच्या स्वरूपात उपलब्ध असलेल्या पदार्थाला हस्तस्वच्छकारी द्रव्य म्हणतात. याचा उपयोग अधिकत: साथीच्या रोगांचा प्रसार टाळण्यासाठी…