फोरट्रान हि भाषा सूत्रांचा (Formulas) वापर करून बनविण्यात आली आहे, कारण फोरट्रानला गणित सूत्रांचे कोडमध्ये सहज अनुवादासाठी परवानगी देण्यात आली आहे. फोरट्रान हि एक सामान्य उद्देश, अत्यावश्यक प्रोग्रामिंग भाषा आहे जी विशेषतः अंकीय मोजणी आणि वैज्ञानिक संगणक करता योग्य आहे. प्रामुख्याने 1950 च्या दशकात वैज्ञानिक आणि अभियांत्रिकी अनुप्रयोगांसाठी आयबीएमने (International Business Machines Corporation 〈IBM〉) विकसित केले, फोरट्रान लवकरच प्रोग्रॅमिंगच्या क्षेत्रामध्ये वर्चस्व गाजवू लागले. अर्ध्या शतकासाठी संगणकीयदृष्ट्या सखोल भागात, उदा. अंकीय हवामान अंदाज, परिमित घटक विश्लेषण, संगणकीय द्रव गतिशीलता, संगणकीय भौतिकी, क्रिस्टॉलोग्राफी आणि संगणकीय रसायनशास्त्र, साठी वापरण्यात आली. हि उच्च-कार्यक्षमता संगणकासाठी लोकप्रिय भाषा आहे आणि त्या प्रोग्राम्ससाठी वापरले जाते जे जगातील सर्वात वेगवान सुपर कम्प्यूटरचे बेंचमार्क (Benchmark) आणि दर्जा देतात.
फोरट्रानमध्ये आवृत्तींचा एक वंश आहे, ज्यातील प्रत्येक आवृत्तीने पूर्वीच्या आवृत्तीसह सहत्वता कायम ठेवत विकसित झाली आहे. रचनात्मक प्रोग्रामिंग आणि प्रोसेसिंगसाठी सद्य आवृत्त्यांनी कॅरेक्टर-आधारित डेटा (फॉरट्रान 77), अॅरे प्रोग्रामिंग, मॉड्यूलर प्रोग्रामिंग आणि जेनेरिक प्रोग्रामिंग (फोर्टन 9 0), उच्च कार्यक्षमता फोरट्रान (फॉरट्रान 9 5), ऑब्जेक्ट-ओरिएंटेड प्रोग्रामिंग (फॉरट्रान 2003) आणि समवर्ती प्रोग्रामिंग (फोरट्रान 2008) साठी समर्थन समाविष्ट केले आहे. फॉरट्रान ७७ च्या माध्यमातून भाषेच्या पूर्वीच्या आवृत्त्यांची नावे परंपरागत रूपाने सर्व कॅपिटलमध्ये लिहिली गेली (फोरट्रानहे शेवटचे उदाहरण होते ज्यामध्ये मुख्यशब्द लोअरकेस (Lowercase) अक्षरे वापरणे कठोरपणे अमानक होते). फोरट्रान (९०) पासून सुरू होणाऱ्या नवीन आवृत्त्यांच्या संदर्भांमध्ये कॅपिटलाइझेशन वगळण्यात आले आहे. अधिकृत भाषा मानदंड प्रमाणे आता सर्व कॅपिटल फोरट्रान ऐवजी फोट्रॉन म्हणून संबोधित करतात.
उपयोग :
- अंकीय मोजणी आणि वैज्ञानिक संगणक करता योग्य.
- वैज्ञानिक आणि अभियांत्रिकी विनियोग.
संदर्भ :
- इंट्रोड्युकशन टु प्रोग्रामिंग विथ फोर्ट्रान बुक बाय जेन सलेटहाम दुसरी आवृती २००८.
समीक्षक – विजयकुमार नायक
Discover more from मराठी विश्वकोश
Subscribe to get the latest posts sent to your email.