कोबोल ही संकलित इंग्रजी सारखी संगणक प्रोग्रामिंग भाषा आहे, जी व्यावसायिक वापरासाठी तयार केलेली आहे. हि प्रक्रियात्मक आणि ऑब्जेक्ट-उन्मुख भाषा आहे. कोबोल मुख्यतः कंपन्या आणि सरकार यांच्या व्यवसाय, वित्त आणि प्रशासकीय प्रणालींमध्ये वापरली जाते. कोबोल हि प्रथम मोठ्या प्रमाणावर वापरली जाणारी उच्चस्तरीय प्रोग्रामिंग भाषा आहे, हि एक इंग्रजी सारखी भाषा आहे, जी वापरणे सोयीचे (user friendly) आहे. यामध्ये सर्व सूचना सोप्या इंग्रजी शब्दांमध्ये कोड केलेल्या आहेत. कोबोलचा वापर स्व-कागदोपत्री (business language) भाषा म्हणूनही केला जातो, तसेच कोबोल प्रचंड डेटा प्रक्रिया (processing) हाताळू शकते.
कोबोलची रचना १९५९ मध्ये कॉडसायएलने केली होती आणि ग्रेस हूपर यांनी बनविलेल्या मागील प्रोग्रामिंग भाषेच्या डिझाइनवर आधारित आहे. डेटा प्रोसेसिंगसाठी पोर्टेबल प्रोग्रामिंग भाषा तयार करण्यासाठी अमेरिकेच्या संरक्षण विभागाच्या प्रयत्नांचा भाग म्हणून हि भाषा तयार करण्यात आली. तात्पुरत्या वापराच्या उद्देशाने संरक्षण संगणक विभागाला ती पुरविण्याची सक्ती केली, परिणामी त्याचा व्यापक अवलंब करण्यात आला. १९६८ मध्ये हि भाषा प्रमाणित करण्यात आली आणि त्यानंतर त्यामध्ये चार वेळा सुधारणा देखील करण्यात आल्या. विस्तारांमध्ये संरचित आणि ऑब्जेक्ट ओरिएंटेड प्रोग्रामिंगसाठी समर्थन समाविष्ट आहे. कोबोलची वाक्यरचना इंग्रजी सारखी आहे, जी स्वत:ची कागदोपत्री आणि अत्यंत वाचनीय बनण्यासाठी रचण्यात आली आहे. तथापि हे शब्दशः आहे आणि ३०० पेक्षा अधिक आरक्षित शब्दांचा वापर करण्यात येतो. आधुनिक संक्षिप्त वाक्यरचनेच्या तुलनेत कोबोलमध्ये अधिक इंग्रजी सारखी वाक्यरचना आहे (उदा., (MOVE x TO y)). कोबोल कोड ओळख, पर्यावरण, डेटा आणि प्रक्रिया या चार विभागांमध्ये विभागला आहे. कोबोल भाषेमध्ये मोठ्या प्रमाणात मानक ग्रंथालयाचा अभाव आहे, मानक ४३ विधान, ८७ कार्ये आणि फक्त एक वर्ग निर्दिष्ट करते.
उपयोग :
- कोबोल हि प्रामुख्याने कंपन्या आणि शासनांसाठी व्यवसाय, वित्त व्यवस्था आणि प्रशासकीय प्रणाली मध्ये वापरले जाते.
- कोबोलचा वापर स्व-कागदोपत्री भाषा म्हणूनही केला जातो.
संदर्भ :
- बिगिनिंग कोबोल फॉर प्रोग्रॅमर्स बुक बाय मायकेल कोगहलन २०१४.
समीक्षक – विजयकुमार नायक