लघुग्रहांच्या कक्षा, माध्यांतरे आणि त्यांचे समूह : लघुग्रहांचा मुख्य पट्टा मंगळ आणि गुरूच्या कक्षांच्या दरम्यान आहे. पण प्रत्येक लघुग्रहाची सूर्याभोवती फिरण्याची कक्षा निरनिराळी आहे. त्यामुळे सगळे लघुग्रह एकमेकांशी ठराविक अंतर…
लघुग्रह मोहिमा : इ.स. १९९० पासून अवकाशयानांनी विविध अंतरांवरून, कधी लघुग्रहांभोवती फेरी मारत, तर कधी प्रत्यक्ष उतरून लघुग्रहांना भेटी दिल्या आहेत, त्यांची निरीक्षणे घेतली आहेत. या खेरीज काही अवकाशयानांनी त्यांच्या इतर…
लघुग्रहांची कुटुंबे : मंगळ आणि गुरू ग्रहांच्या दरम्यान असलेल्या मुख्य पट्ट्यातील लघुग्रहांची अनेक ‘कुटुंबे’ अर्थात गट आहेत. लघुग्रहांच्या कक्षा, त्यांची माध्यांतरे, कक्षाप्रतलांचा तिरपेपणा, लघुग्रहांच्या वर्णपटीय गुणधर्मांचे एकमेकांशी असणारे साधर्म्य, त्यातून…
लघुग्रहांचे वर्णपटीय वर्गीकरण : लघुग्रहांचे वर्णपटीय विश्लेषणातून वर्गीकरण करून गट करण्यात येतात. त्यात सी(C), एस(S), (M)एम, एक्स(X) हे चार प्रमुख गट मानले जातात. पण त्यांचे इतरही उपगट आता वापरात आणले…
लघुग्रह: क्यूपर पट्टा : नेपच्यूनच्या कक्षेबाहेर कक्षांची माध्यांतरे (Semi Major Axis) असणाऱ्या वस्तूंपैकी इ. स. १९३० ला सापडलेला प्लुटो (Pluto), ही खरे तर क्यूपर पट्ट्यात मिळालेली पहिली वस्तू. परंतु, प्लुटोला…
ट्रोजन लघुग्रह समूह : मंगळ आणि गुरूच्या ग्रहांच्या दरम्यान लघुग्रहांचा मुख्य पट्टा आहे. लघुग्रहांच्या या मुख्य पट्ट्यात नसणारे काही लघुग्रह ‘ट्रोजन’ म्हणून ओळखले जातात. ग्रहमालिकेतील काही खास जागी असणाऱ्या वस्तूंसाठी…
महत्त्वाचे लघुग्रह : सूर्याला सर्वात जवळची कक्षा असलेला लघुग्रह: ‘(४३४३२६) २००४ जेजी ६’ हा लघुग्रह सूर्यापासून सर्वात जवळची कक्षा असणारा लघुग्रह आहे. हा १० मे २००४ ला सापडला आणि कक्षा…
आयनिकवृत्त आणि वैषुविकवृत्त (Ecliptic and Celestial Equator) : पृथ्वी सूर्याभोवती परिभ्रमण करते. परंतु, पृथ्वीवरील निरीक्षकाला सूर्यच आकाशात पश्चिमेकडून पूर्वेकडे एका ठराविक वर्तुळाकार मार्गावर, ताऱ्यांच्या पार्श्वभूमीवर, पुढे पुढे सरकत चाललेला दिसतो.…
सेंटॉर लघुग्रह : ‘सेंटॉर’ म्हणजे वरचे अर्धे शरीर मानवी आणि खालचे अर्धे शरीर आणि पाय घोड्याचे असणारा ग्रीक पुराण कथांमधील एक काल्पनिक प्राणी. लघुग्रहांच्या एका गटातील वस्तूंना अशा प्राण्यांची नावे…
लघुग्रहांचा शोध १९९८पर्यंत चार पायऱ्यांमध्ये नोंदवला जात असे. आकाशाच्या ठराविक भागाचे सातत्याने (दर दिवशी किंवा ठराविक कालावधीने एका माहीत असलेल्या ताऱ्याची जागा प्रतिमेत कायम त्याच जागी राहील अशा प्रकारे हे…
(खगोलशास्त्र). (ॲस्टेरॉइड, प्लॅनेटॉइड, मायनर प्लॅनेट). लघु म्हणजे लहान आणि सूर्याभोवती फिरणाऱ्या या ग्रहांना ‘लघुग्रह’ असे नाव आहे. स्वत:च्या गुरुत्वाकर्षणाखाली गोलाकार होण्यासाठी या वस्तूंचे वस्तुमान पुरेसे नसल्याने, लघुग्रह अनियमित आकाराचे राहिले…
(खगोलशास्त्र). लघुग्रह (ॲस्टेरॉइड; Asteroid) आकाराने लहान आणि सूर्यापासून सु. २२—५५ कोटी किमी. अंतरावरआहेत. ते स्वयंप्रकाशी नाहीत. दुर्बिणीचा शोध लागल्या नंतरही २०० वर्षांपर्यंत लघुग्रहांचा शोध लागला नाही. रात्रीच्या आकाशातल्या या अंधुक…