लेखकः अशोक पटवर्धन

क्लोरीनव्यतिरिक्त जंतुनाशक म्हणून वापरले जाणारे पदार्थ म्हणजे ओझोन (O3), अतिनील किरण (ultraviolet rays), आयोडीन आणि ब्रोमीन ह्या चौघांपैकी जलशुद्धीकरण करून घरगुती वापरासाठी मोठ्या प्रकल्पांमध्ये ओझोनचा वापर अधिक केला गेला आहे. …

मूलद्रव्यांच्या आवर्तसारणीमध्ये (Periodic table)  क्लोरीन, फ्ल्युओरीन, ब्रोमीन व आयोडीन एकाच गटातील असून त्यांना Halogens (हॅलोजन) अथवा मीठ उत्पादक म्हणतात.  ह्या मूलद्रव्यांचा सोडियमबरोबर संयोग झाल्यास मिठाशी साधर्म्य असणारी संयुगे उत्पन्न होतात. …

[latexpage] घरगुती वापरासाठीचे पाणी नुसते स्वच्छ, गंधहीन व रंगहीन असून चालत नाही तर ते सर्व प्रकारच्या रोग उत्पन्न करणाऱ्या जीवजंतुंपासूनही मुक्त असले पाहिजे म्हणून शुद्धीकरणाच्या विविध प्रक्रियांमध्ये निर्जंतुकीकरण अत्यंत महत्त्वाचे आहे. …

निसर्गात उपलब्ध असलेल्या पाण्यामध्ये अनेक पदार्थ मिसळले जातात, उदा., जमिनीवर पोहोचण्यापूर्वी पावसाच्या पाण्यामध्ये हवेतील धूलिकण, जीवाणू, पराग आणि कार्बन डाय-ऑक्साइड व ऑक्सिजन ह्यांसारखे वायू मिसळतात. जमिनीवरून पाणी वाहत असताना तिच्यावर…

लहान प्रमाणातील लोकसंख्येला पाणीपुरवठा (विशेषतः विहिरीमधून) करण्याआधी विहिरीमध्येच पाण्याचे निर्जंतुकीकरण करण्याची पद्धत म्हणजे एकघट (Single pot) किंवा द्विघट (Two pot) पद्धत .  या पद्धतीमध्ये ७ ते १० लिटर धारणाशक्ती असलेल्या…