लेखकः ग. वा. तगारे

उवएसमाला : जैन महाराष्ट्रीतील एक धार्मिक ग्रंथ. या ग्रंथाच्या कर्त्याचे नाव धर्मदासगणी. परंपरा त्याला महावीराचा समकालीन मानते. तथापि हे असंभवनीय दिसते कारण उवएसमालेची भाषा उत्तरकालीन वाटते. धर्मदासगणी इसवी सनाच्या चौथ्या-पाचव्या…

धनपाल : (दहावे शतक). अपभ्रंश भाषेतील भविसयत्तकहा  ह्या कथाकाव्याचा कर्ता. ह्याच्या पित्याचे नाव माएसर (मायेश्वर) आईची घणसिरी (धनश्री). धनपाल वर्णाने वैश्य तथापी सरस्वतीची आपल्यावर मोठी कृपा आहे, हे तो आत्मगौरवपर…

जोइंदु : (इ. स. ६०० ते १००० च्या दरम्यान). अपभ्रंश भाषेतील परमप्पयासु  आणि योगसार  ह्या ग्रंथांचा कर्ता. आपल्या ह्या दोन्ही ग्रंथांत जोइंदूने स्वतःची चरित्रात्मक माहिती दिलेली नाही. त्याच्या काळासंबंधीही संशोधकांत…

कथाकोश : अपभ्रंश भाषेतील धार्मिक उपदेशपर कथासंग्रह. ग्रंथकार श्रीचंद्र. ग्रंथरचना अकराव्या शतकात अनहिलपुर (गुजरात) येथे झाली. यात त्रेपन्न संधी (अध्याय) असून प्रत्येक संधीत जैन धर्मातील तत्त्वांचे विवेचन करणारी कथा आहे. प्रत्येक…

वज्जालग्ग : हालकृत गाहा सत्तसईच्या धर्तीवर जयवल्लभाने संपादिलेल्या, माहाराष्ट्री प्राकृतातील विविध विषयांवरील सुभाषितांचा संग्रह. जयवल्लभाच्या कुल-स्थळ-कालाविषयी माहिती नसली, तरी रत्नदेवाने ह्या ग्रंथावर १३३६ मध्ये संस्कृत टीका लिहिली असल्यामुळे ह्याचा काळ…

चतुर्मुख : अपभ्रंश भाषेत रचना करणारा महाकवी. इ. स. ६०० ते ८०० पर्यंत केव्हा तरी तो होऊन गेला असावा. ह्याने रामकथेवरील पउम -चरिउ  तसेच हरिवंश  आणि पंचमीचरित  अशी तीन महाकाव्ये…

जसहरचरिउ: कवी पुष्पदंत (इ. स. चे दहावे शतक) ह्याने लिहिलेले अपभ्रंश भाषेतील लौकिक चरितकाव्य. त्याचे एकूण चार संधी किंवा विभाग आहेत. त्यात आलेली कथा अशी : यौधेय देशाच्या मारिदत्तनाम राजाला…

पउमचरिय : महाराष्ट्री प्राकृतातील एक चरित-महाकाव्य. ‘पद्मचरित’ हे त्याच्या नावाचे संस्कृत रूप. रामकथा सांगण्याचा हेतू ह्या महाकाव्यरचनेमागे आहे. रामाच्या अप्रतिम सौंदर्यामुळे जैन पुराणांनी त्यास ‘पद्म’ (कमल) असे म्हटले आहे. ह्या…

यतिवृषभ : (इ. स. पाचवे, सहावे शतक). एक थोर दिगंबर जैन ग्रंथकार. ह्याच्या जीवनाविषयी फारशी माहिती मिळत नाही. इ. स. ४७८ ते ६०९ च्या दरम्यान तो केव्हा तरी होऊन गेला…