लेखकः संजिवनी महाले

इलिच, इव्हान (Illich, Ivan) : (४ सप्टेंबर १९२६ – २ डिसेंबर २००२). प्रसिद्ध ऑस्ट्रियन शिक्षणतज्ज्ञ, धर्मशास्त्रज्ञ, तत्त्वज्ञ, सामाजिक समीक्षक आणि रोमन कॅथलिक धर्मगुरू. इलिच यांचा जन्म व्हिएन्ना येथे एका संपन्न…

विद्यार्थ्यांच्या विविध ज्ञानपातळी किंवा क्षमतांची संपादणूक किती आहे, याचा पडताळा पाहण्यासाठी प्रमाणित मानकांची संदर्भ गटांशी तुलना करणारी एक कसोटी. यास मानक संदर्भ कसोटी असेही म्हणतात. रॉबर्ट ग्लेसर यांनी प्रमाणक संदर्भ…

विद्यार्थ्यांच्या विविध ज्ञानपातळीचे शैक्षणिक प्रगतीचे किंवा अनेकविध क्षमतांचे मूल्यमापन करण्यासाठी निकषांचे संदर्भ पुढे ठेवून विकसित केलेली एक शैक्षणिक कसोटी. तसेच अपेक्षित प्रभुत्व पातळीच्या तपशीलासह लिहिलेल्या अपेक्षित वर्तनबदलाच्या संदर्भात विद्यार्थ्यांची स्थिती…

पुनरावृत्ती करता येण्यासारखी, सुसंगतपणे अध्ययन घटकांचे वर्णन करण्याची पद्धती म्हणजे, क्रमान्वित अध्ययन होय. कबुतराला अन्न मिळविण्यासाठी चोच मारण्याची सवय असते. अन्न असले किंवा नसले, तरी तो चोच मारतो; कारण तो…

रेड्डी, जी. राम (Reddy, G. Ram) : (४ डिसेंबर १९२९ – २ जुलै १९९५). प्रसिद्ध शिक्षणतज्ज्ञ, दुरस्त शिक्षणाचे विशारद आणि भारतातील मुक्त शिक्षणाचे जनक. रेड्डी यांचा जन्म करीमनगर (तेलंगणा राज्य)…

जगातील कोणत्याही दोन व्यक्ती पूर्णत: समान नसून त्यांच्या मानसिक योग्यतेमध्ये व्यक्तिगत फरक असतो. मानसशास्त्रज्ञांनी या मानसिक क्षमतेस अभियोग्यता असे म्हटले आहे. मनोवैज्ञानीकांमध्ये अभीयोग्यतेविषयी मतभिन्नता आहे. काहींच्या मते, ही जन्मजात किंवा…

फ्रिअरी, पाउलू (Freire, Paulo) : (१९ सप्टेंबर १९२१ – २ मे १९९७). प्रसिद्ध ब्राझीलीयन शिक्षणतज्ज्ञ व तत्त्वज्ञ. पाउलू यांचा जन्म मध्यमवर्गीय कुटुंबात ब्राझीलमधील रेसिफ येथे झाला. त्यांचे पूर्ण नाव पाउलू…

विशिष्ट पाठ्यक्रमावर आधारलेली एक शैक्षणिक कसोटी. संपादन कसोटीद्वारे एका विद्यार्थ्याने अथवा विद्यार्थ्यांच्या एका वर्गाने/गटाने एखाद्या पाठ्यक्रमाची उद्दिष्टे कितपत यशस्वीपणे संपादित केलेली आहे, याची तपासणी वा मोजमाप केली जाते. संपादणूक कसोटीशी…

ताकवले, राम गोविंदराव (Takwale, Ram Govindarav) : ( ११ एप्रिल १९३३ ). भारतीय शिक्षणतज्ज्ञ. ताकवले यांचा जन्म मध्यमवर्गीय शेतकरी कुटुंबात भोर तालुक्यातील अंबाडे येथे झाला. त्यांच्या आईचे नाव सरस्वती होते.…