येशू ख्रिस्त यांच्या व्यक्तिमत्त्वात व शिकवणीत ख्रिस्ती धर्म केंद्रित झाला आहे. ख्रिस्ती धर्मातील पंथोपपंथांचे पुढीलप्रमाणे तीन मुख्य विभाग आहेत : (१) रोमन कॅथलिक चर्च, (२) ईस्टर्न ऑर्थोडॉक्स चर्च (बिझंटाईन/बायझंटिन संस्कृतीशी…
येशू ख्रिस्त : (इ. स. पू. सु. ६ - इ. स. सु. ३०). ख्रिस्ती धर्मसंस्थापक. सहाव्या शतकात डायोनिशिअस एक्झीगस (इ. स. सु. ५०० − ५४५) नावाच्या मठवासियाने रोमन दिनदर्शिकेचा (Calendar)…
शुभ-शुक्रवार : ख्रिस्ती धर्मातील हा एक अत्यंत पवित्र व महत्त्वाचा दिवस असून तो ईस्टरच्या दोन दिवस अगोदर आणि उपासकाळाच्या शेवटी जो शुक्रवार येतो, त्या दिवशी पाळतात. ह्या दिवशी कडकडीत उपवास…
ज्यू, ख्रिस्ती, इस्लाम व पारशी या धर्मांतील ही एक संकल्पना. मात्र या ठिकाणी ज्यू व ख्रिस्ती धर्मांच्याच अनुषंगाने ऊहापोह केले गेले आहे. ज्यू भविष्यवाद्यांचे असे भाकीत आहे की, एका ठरावीक…
रोमन साम्राज्यातील पूर्वेकडील भाग ‘बायझंटिन (बिझंटाईन) साम्राज्य’ म्हणून प्रसिद्धीस आला. ख्रिस्ती धर्माला जवळ करणारा पहिला रोमन सम्राट कॉन्स्टंटाइन याच्या नावावरून त्याने उभारलेल्या या राजधानीस कॉन्स्टँटिनोपल (सध्याचे इस्तंबूल) हे नाव देण्यात…
एक ख्रिस्ती धर्मपंथ. ईजिप्तमधील कॉप्ट्स व मोनोफिझाइट्स यांसारखाच पण रोमन कॅथलिक आणि ईस्टर्न ऑर्थोडॉक्स या चर्चशी संबंध नसलेला असा हा एक जुना ख्रिस्ती धर्मपंथ आहे. सुरुवातीस या पंथाचे अनुयायी सिरिया…
‘संत’ हा शब्द इंग्रजीतील ‘सेंट’ या शब्दाचा मराठी पर्याय म्हणून वापरला आहे. सेंट हा इंग्रजी शब्द Sanctus (सॅन्क्टस) या लॅटिन, haegios (हिगीऑस) या ग्रीक आणि qadosh (कादोश) या हिब्रू शब्दांशी…
झेव्हिअर, संत फ्रान्सिस : (७ एप्रिल १५०६—३ डिसेंबर १५५२). भारतात व जपानमध्ये ख्रिस्ती धर्मप्रसाराचे कार्य करणारे प्रख्यात स्पॅनिश जेज्वीट (जेझुइट) मिशनरी. जन्म स्पेनमध्ये नव्हारो येथे एका सरदार घराण्यात. पॅरिस विद्यापीठात…
पॉल, संत : (सु. ५—सु. ६७). ख्रिस्ती प्रेषित, विशेषत: बिगर यहुदी समाजाचे प्रेषित (Apostle of the Gentiles) म्हणून संत पॉल ओळखले जातात. ते जन्माने ज्यू होते. त्यांचे मूळ नाव शौल…
झ्विंग्ली, हुल्ड्राइख : (१ जानेवारी १४८४— ११ ऑक्टोबर १५३१ ). प्रख्यात प्रॉटेस्टंट धर्मसुधारक. स्वित्झर्लंडमधील वील्डास येथे जन्म. व्हिएन्ना येथे तत्त्वज्ञान व बर्न येथे धर्मशास्त्राचे उच्चशिक्षण संपादन करून ते एम. ए.…
कॅल्व्हिन, जॉन : ( १० जुलै १५०९—२७ मे १५६४ ). मार्टिन ल्यूथरप्रणीत विचारसरणीचे फ्रेंच धर्मशास्त्रवेत्ते व धर्मसुधारक. त्यांचा धर्मविचार ‘कॅल्व्हिनवाद’ म्हणून ओळखला जातो. कॅल्व्हिन यांचा जन्म फ्रान्समधील न्वायाँ, पिकर्दी येथे…
‘उत्पत्ती’ या बायबलमधील पहिल्या पुस्तकात सृष्टीच्या उत्पत्तीचे वर्णन आलेले आहे. ईश्वराने प्रथम मातीचा एक मनुष्य घडवून त्याच्या कुडीत प्राण ओतला (उत्पत्ती २.७). ह्या आद्य पुरुषाचे नाव ‘आदाम’ होय. हिब्रू भाषेत…