वनस्पती व प्राणी यांच्या वर्गीकरणात उपयोगात आणले जाणारे सर्वांत लहान व उत्क्रांतीच्या दृष्टीने महत्त्वाचे असे एकक म्हणजे जाती होय. जीववैज्ञानिक जाती संकल्पना ही जीवविज्ञान व त्याच्याशी संबंधित अभ्यास क्षेत्रांत मुख्यत:…
स्क्रिप्स रिसर्च : (स्थापना - १९२४) स्क्रिप्स रिसर्च या अमेरिकन संस्थेचा प्रारंभ इलेन ब्राऊनिंग स्क्रिप्स (ऑक्टोबर १९३६- ३ ऑगस्ट १९३२) या परोपकारी दानशूर महिलेने सान दियागो येथील ला जोला परिसरात केला.…
पटापौटिअन, अर्डेम : (२ ऑक्टोबर, १९६७ - ) अर्डेम पटापौटिअन यांचा जन्म लेबनॉनमधील बैरूट या शहरात एका आर्मेनियन कुटुंबात झाला. बैरूटमधील दोन शाळेतून त्यांचे प्राथमिक शिक्षण झाले. बैरूटमधील अमेरिकन विद्यापीठात त्यांचे…
भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरण उर्फ फूड सेफ्टी अँड स्टँडर्डंस अ‍ॅथॉरिटी ऑफ इंडिया (FSSAI) भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरण उर्फ फूड सेफ्टी अँड स्टँडर्डंस अ‍ॅथॉरिटी ऑफ इंडिया (FSSAI) ही…
फिशर, एडमंड हेन्री : (६ एप्रिल १९२० - २७ ऑगस्ट २०२१) एडमंड हेन्री फिशर यांचा जन्म चीनच्या शांघाय आंतरराष्ट्रीय वसाहतीत झाला. फिशर यांच्या वडलांनी ल इकोले म्युनिसिपाले फ्रान्केस ही शांघायमधील शाळा सुरू…
थिल्स्टेड, शकुंतला हरकसिंग : (१९४९ -) शकुंतला थिल्स्टेड यांचा जन्म त्रिनिदादमधील सान फर्नांडोजवळ असलेल्या रिफॉर्म नावाच्या लहानशा शहरामध्ये झाला. दहाव्या वर्षी त्यांनी नेपारिमा मुलींच्या शाळेत शिक्षण घेणे सुरू केले. थिल्स्टेड…
गटमान, लुडविग : (३ जुलै १८९९ - १८ मार्च १९८०) लुडविग गटमान यांचा जन्म जर्मन ज्यू कुटुंबात टोस्ट येथे झाला. त्याकाळी टोस्ट सिलेसिया शहर जर्मन अधिपत्याखाली होते. आता ते टिस्खेक पोलंडचा…
अर्नाल्ड, फ्रान्सिस हॅमिल्टन : (२५ जुलै १९५६) फ्रान्सिस हॅमिल्टन अर्नाल्ड यांचा जन्म पेन्सिल्व्हानिया स्टेटच्या एजवुड या पिटसबर्ग उपनगरात झाला. स्क्विरल हिल येथील टायलर अलेडेरडिस हायस्कूलमधून त्यांचे शालेय शिक्षण पूर्ण झाले. हायस्कूल…
भौगोलिक स्थितीनुसार पृथ्वीवरील विविध भागांत असलेला परिसर, तापमान, सूर्यप्रकाशाची उपलब्धता या विविधतेशी व स्थिती बदलाशी जुळवून घेण्यासाठी बहुतेक सजीवांमध्ये अंतर्जात जैविक कालगणना व्यवस्था असते. सामान्य भाषेत याला जैविक घड्याळ (Biological…
चापांचीए, इमॅन्युएल मेरी : (११ डिसेंबर १९६८) इमॅन्युएल मेरी चापांचीए यांचा जन्म सविङ्गुए सुर ऑर (Juvisy-sur-Orge) या फ्रान्समधील लहानशा काउंटीमध्ये झाला. चापांचिए यांनी पिअरी आणि मेरी क्यूरी विद्यापीठातून जैवरसायनविज्ञान, सूक्ष्मजीवविज्ञान आणि…
यूरोपियन मॉलेक्युलर बायॉलॉजी लॅबोरेटरी-यूरोपियन बायॉलॉजी इंस्टिट्यूट : (स्थापना – १९७४) यूरोपियन बायोइन्फॉर्माटिक्स इन्स्टिट्यूट ईएमबीएल-ईबीआय (EMBL-EBI) ही आंतरराष्ट्रीय शासकीय संस्था असून यूरोपियन मॉलेक्युलर बायॉलॉजी लॅबोरेटरीच्या कुटुंब संस्थेचा एक भाग आहे. या संस्थेचे प्रमुख उद्दिष्ट…
लक्ष्मीनारायणन, महादेवन : ( १९६५ -) लक्ष्मीनारायणन महादेवन हे भारतीय वंशाचे वैज्ञानिक सध्या हार्वर्ड विद्यापीठात लोला इंग्लंड द वल्पीन प्रोफेसर आहेत. त्यांच्या अभ्यासाचे विषय उपयोजित गणित, पूर्ण जीवाचे (organismic) व…
इंटरनॅशनल युनियन फॉर कॉन्झर्व्हेशन ऑफ नेचर अ‍ॅन्ड नॅचरल रिसोर्सेस - आययूसीएन : (स्थापना: ५ ऑक्टोबर, १९४८) आंतरराष्ट्रीय निसर्ग व नैसर्गिक स्रोत संवर्धन संघटना म्हणजेच इंटरनॅशनल युनियन फॉर कॉन्झर्व्हेशन ऑफ नेचर अ‍ॅन्ड नॅचरल…
राष्ट्रीय पेशी विज्ञान संस्था (एन.सी.सी.एस): (स्थापना: सन १९६८) केंद्र शासनाच्या जैवतंत्रज्ञान विभागाच्या मार्गदर्शनाखाली राष्ट्रीय पेशी विज्ञान संस्थेचा प्रारंभ झाला. या संस्थेचा इतिहास सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाने दिलेल्या राष्ट्रीय ऊती संवर्धन…
होमी भाभा नॅशनल इन्स्टिट्यूट, मुंबई (एचबीएनआय) : होमी भाभा नॅशनल इन्स्टिट्यूट, मुंबई आणि तिच्या संलग्न संस्था सेंट्रल एज्युकेशन इंस्टिट्यूशन कायदा २००६ नुसार या संस्थेला १० मे, २०२० पर्यंत ३.५३ गुणांचा दर्जा…