लेखकः राजेंद्र प्रभुणे

आरोग्यपूर्ण जगण्याचे विज्ञान म्हणजे आरोग्यविज्ञान. आरोग्य ही प्रतिबंधात्मक व रक्षणात्मक संकल्पना आहे. त्यासाठी नेहमी आचरणात आणण्याच्या सर्व बाबी व पद्धतींचा यात समावेश होतो. ‘आरोग्य’ ही सकारात्मक संकल्पना असून त्यात शारीरिक,…

भारतात प्राचीन काळी विकसित झालेले आयुष्याबद्दलचे ज्ञान व त्याच्या उपयोगाने आरोग्यपूर्ण दीर्घायुष्य प्राप्त होऊ शकणारे शास्त्र म्हणजे आयुर्वेद. प्राथमिक स्वरूपाचा आयुर्वेद ग्रंथित स्वरूपात अथर्ववेदात प्रथम दिसतो. मानवी शरीर, सृष्टी व…

आरोग्य राखणे, रोगांना व रोगप्रसाराला प्रतिबंध करणे व रोगांवर उपचार करणे या माणसाच्या आदिम काळापासून गरजा आहेत. त्यासाठी निरनिराळ्या समाजांत व संस्कृतींत अनेक पद्धती विकसित होत आल्या व त्यातील अनेक…

ग्रासनली (घशापासून जठरापर्यंतचा अन्ननलिकेचा भाग) आणि आदयांत्र (लहान आतड्याचा सुरुवातीचा भाग) यांच्यामधील पचन संस्थेच्या भागाला जठर म्हणतात. हा अन्नमार्गातील सर्वात रुंद भाग असतो. मानवी शरीरात मध्यपटलाच्या डाव्या बाजूला उदरपोकळीत जठर…