माणिकफन जमात (Manikfan Tribe)

भारतातील एक अनुसूचित जमात. ही जमात मुख्यत꞉ लक्षद्वीप व केरळ येथे वास्तव्यास आहे. त्यांची २०११ च्या जनगणनेनुसार ६४,४२९ इतकी लोकसंख्या आहे. हे लोक मनिकू नावाचा मूळ माणूस आपला पूर्वज असून…

Read more about the article ड्रॅगन मानव (Dragon man)
हार्बिन कवटी

ड्रॅगन मानव (Dragon man)

पुरातन मानवाची एक विलुप्त जाती (स्पीशीझ). या मानवाच्या कवटीचा जीवाश्म चीनच्या ईशान्येकडील हेइलाँगजिआंग (हेलुंगजिआंग, Heilongjiang) प्रांतातील हार्बिन शहरात मिळाला आहे. ‘हेइलाँगजिआंग’ चा अर्थ होतो काळी ड्रॅगन नदी (ब्लॅक ड्रॅगन रिव्हर).…

परोजा जमात (Paroja Tribe)

भारतातील एक अनुसूचित जमात. मुख्यत꞉ ही जमात ओडिशा राज्याच्या कोरापूट व कलहांडी या जिल्ह्यांमध्ये वास्तव्यास असून आंध्र प्रदेश, मध्य प्रदेश, पश्चिम बंगाल आणि आसाम या ठिकाणीसुद्धा ते काही प्रमाणात आढळतात.…

Read more about the article आडोशीपट, चर्चमधील (Iconostasis)
Iconostasis 2018

आडोशीपट, चर्चमधील (Iconostasis)

(धर्मचिन्हांकित भिंती किंवा पट). बायझंटिन परंपरेतील ईस्टर्न ऑर्थोडॉक्स चर्चमधील आडोशीपटाचा प्रकार. पूर्वी चर्चमधील वेदी (अल्टार) आणि लोक सभागृह (नेव्ह) यांना वेगळे करण्यासाठी दगड, लाकूड, धातू किंवा पारदर्शक पडद्याचा वापर केला…

परेंगा जमात (Parenga Tribe)

भारतातील एक अनुसूचित जमात. हे लोक मुख्यत꞉ ओडिशा राज्यातील कोरापूट जिल्ह्यात आणि काही प्रमाणात विशाखापट्टणम जिल्ह्यातील पर्वतीय भागात वास्तव्यास आहे. गदाबा या मूळ जमातीची परेंगा ही उपजमात असून या जमातीला…

बिंझिया जमात (Binjhiya Tribe)

भारतातील एक अनुसूचित जमात आहे. या जमातीस बिझिओ, ही जमात मुख्यत꞉ झारखंड, ओडिशा, बिहार, पश्चिम बंगाल या राज्यांत आढळून येते. छोटा नागपूर, दक्षिण लोहारगढ, पालामाऊ, गंगापूर, सलगुजा, पाटुआ, संबळपूर, सुंदरगड…

नोक्ते जमात (Nocte Tribe)

अरुणाचल प्रदेशातील एक अनुसूचित जमात. तेराव्या शतकाच्या सुरुवातीला ही जमात तिराप जिल्ह्यात स्थायिक झाले असून ते त्याच जिल्ह्यातील पातकई टेकडीच्या पूर्वेकडील भागातून स्थलांतरित झाले आहेत. हे लोक चांगलांग जिल्ह्यातही आढळतात.…

श्रीधर शांताराम आजगावकर (Shridhar Shantaram Ajagaonkar)

आजगावकर, श्रीधर शांताराम : (१७ जून १९०६ — १२ जून १९९४). मधुमेहतज्ञ, संशोधक व विज्ञानप्रसारक. त्यांचा जन्म मालवण (महाराष्ट्र) येथे झाला. तेथेच त्यांचे प्राथमिक आणि माध्यमिक शिक्षण झाले. इंटरपर्यंतचे शिक्षण…

स्वेच्छा घोषणा योजना (Voluntary Disclosure Scheme)

अघोषित उत्पन्न जाहीर करण्याची एक योजना. ही अपारंपरिक योजना असून या योजनेस ‘ऐच्छिक घोषणा योजना’ असेही म्हणतात. ही योजना म्हणजे भारताच्या आर्थिक धोरणानी यशस्वीरित्या उचलले पाऊल आहे. या योजनेद्वारा कर…

लुईस काफारेल्ली (Luis Caffarelli)

काफारेल्ली, लुईस : (८ डिसेंबर १९४८). अर्जेंटिना-अमेरिकन गणितज्ञ. मुक्त-सीमा समस्या आणि मोंझ-अँपिअर समीकरण यांच्यासह अरेषीय आंशिक अवकल समीकरणासाठी नियमितता सिद्धांतातील मूलभूत योगदानाबद्दल त्यांना आबेल पारितोषिकाने २०२३ ला सन्मानित करण्यात आले…

डायोमीड बेटे (Diomede Islands)

बेरिंग सामुद्रधुनीतील दोन छोटी बेटे. सायबीरिया (रशिया) व अलास्का (संयुक्त संस्थाने) या दोन भूखंडांदरम्यान असणारा चिंचोळा सागरी भाग म्हणजे बेरिंग सामुद्रधुनी होय. या सामुद्रधुनीने दक्षिणेकडील बेरिंग समुद्र (पॅसिफिक महासागराचा भाग)…

भालचंद्र गोविंद जोशी (Bhalchandra Govind Joshi)

जोशी, भालचंद्र गोविंद : ( २५ आगष्ट १९३१ - २८ मे १९९५ ). महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध ढोलकी, तबला, दिमडी, एकतारी, हलगी, संबळ, टाळ वादक. त्यांचा जन्म सोलापूर येथे शेतकरी कुटुंबात झाला.…

रॉकी मौंटन उत्स्फोटक ज्वर / रिकेट्सिया (Rocky Mountain spotted fever / Rickettsia)

युनायटेड स्टेट्समधील रॉकी पर्वताच्या परिसरात असलेल्या कुत्र्यांवरील आणि जंगलातील गोचीड (Wood tick) यांच्या चावण्यामुळे रिकेट्सिया रिकेट्सिआय जीवाणूचा (बॅक्टेरिया) प्रसार होतो. हा जीवाणुजन्य आजार आहे. रॉकी पर्वत व परिसरातील कुत्र्यांवरील विशिष्ट…

वेस्ट नाईल विषाणू (West Nile Virus)

वेस्ट नाईल विषाणू फ्लॅव्हिव्हिरिडी कुळातील एक महत्त्वाचा विषाणू मानला जातो. मनुष्य, घोडे, पक्ष्यांच्या काही प्रजाती आणि कुत्र्यांसह इतर ३० प्रजातींना तो संसर्ग घडवू शकतो. त्याच्या कुलातील इतर विषाणू म्हणजे डेंग्यू/डेंगी,…

विश्वासराव साळुंखे ( Vishwasrao Salunkhe)

साळुंखे, विश्वासराव : (०१ मार्च १९४७ - २ जून १९९९ ).  मराठवाड्यातील लोककला आणि नाट्यचळवळीतील प्रसिद्ध लोककलावंत. सर्वगुणसंपन्न नट अशी त्यांची ओळख होती. भद्रावती नदीच्या किनारी साक्रीच्या पूर्वेस शेवाळी (जिल्हा…