सांगिरान (Sangiran)

सर्वसाधारण क्युपोला भट्टीत इंधन म्हणून दगडी कोळशाचा वापर करण्यात येतो. या क्युपोला भट्टीत कोळशासह सल्फरचे (गंधक) प्रमाण जास्त असल्याने व धातू गंधक शोषून घेत असल्याने वितळलेल्या रसातदेखील सल्फराचे प्रमाण वाढते.…

धातुकपासून (Ore) धातूचे निष्कर्षण करताना म्हणजेच धातू मिळवताना मोठ्या प्रमाणात उर्जा खर्च होते. म्हणून नैसर्गिक वातावरणात सगळेच धातू अस्थिर असतात. संक्षरण (corrosion) किंवा गंजण्यामुळे अस्थिर धातूचे रूपांतर स्थिर संयुगात (compounds) …

(द्रावणी भट्टी). मोठ्या प्रमाणात बिडाचा रस तयार करण्यासाठी उभ्या भट्टीचा प्रकार. या भट्टीची रचना सर्वसाधारणपणे पुढे वर्णन केल्याप्रमाणे असते. अ) क्युपोलाची रचना व भट्टीतील विविध क्षेत्रे (Zones) : क्युपोलामध्ये ज्वलनासाठी…

प्रवर्तन भट्टी परिवर्तकाच्या (Transformer) तत्त्वावर कार्य करते. प्राथमिक वेटोळ्यातून विजेचा प्रवाह पाठवला असता दुय्यम वेटोळ्यात प्रवर्तनामुळे विद्युत भोवरा प्रवाह (Eddy Currents) निर्माण होतात. या प्रवाहास विरोध झाल्यास उष्णता निर्माण होते.…

या प्रकारचा धातू शक्ती लावून नेहमीच्या तापमानास वेडावाकडा केला व नंतर विशिष्ट तापमानापर्यंत गरम केला असता तो मूळ आकार लक्षात ठेवतो आणि आपले मूळ स्वरूप धारण करतो. यालाच आकार स्मृती…

तांबे व कथिल यांच्या मिश्रधातूस कासे असे म्हणतात. कासे ही सर्वसामान्य संज्ञा आहे. तांबे व कथिल विशिष्ट प्रमाणात मिसळून तयार केलेल्या मिश्रधातूस बेल मेटल किंवा घंटेचा धातू असे म्हणतात. यामध्ये…