खेचरी मुद्रा (Khechari Mudra)

खेचरी मुद्रा

योगसाधनेतील एक महत्त्वाची मुद्रा. ही मुद्रा जिभेशी संबंधित असून ती शारीरिक, मानसिक तसेच शरीरांतर्गत ग्रंथींचे कार्य प्रभावित करणारी आहे. यामुळे ...
ज्ञानमुद्रा (Dnyanmudra)

ज्ञानमुद्रा

योगाभ्यासातील एक आसन प्रकार. हाताचा अंगठा हे विश्वात्म्याचे व तर्जनी (अंगठ्याजवळचे बोट) हे जीवात्म्याचे प्रतीक मानलेले आहे. या दोहोंची जुळणी ...
पंचतत्त्वांशी संबंधित मुद्रा (Panchtattva mudras)

पंचतत्त्वांशी संबंधित मुद्रा

पंचतत्त्वांशी संबंधित मुद्रा मुद्रांमध्ये काही मुद्रा पृथ्वी, आप, तेज, वायू आणि आकाश या पंचतत्त्वांशी संबंधित आहेत. प्रत्येक बोट एकेका तत्त्वाशी ...
महामुद्रा (Mahamudra)

महामुद्रा

हठयोगातील प्रमुख मुद्रांपैकी थोर वा श्रेष्ठ असा एक मुद्राप्रकार. योगाभ्यासाच्या दृष्टीने मुद्रा म्हणजे शरीराच्या विविध अवयवांची विशिष्ट स्थिती अथवा शरीराचा ...
योनिमुद्रा (Yoni mudra)

योनिमुद्रा

योनिमुद्रा ही योगसाधनेतील एक महत्त्वाची मुद्रा आहे. योनी ह्या शब्दाने गर्भाशयाचा किंवा उत्पत्ती स्थळाचा बोध होतो. योनीमुद्रेच्या साधनेने साधक निर्मितीक्षम ...
षण्मुखी मुद्रा (Shanmukhi Mudra)

षण्मुखी मुद्रा

योगसाधनेतील एक मुद्रा प्रकार. षण्मुखी ही संज्ञा ‘षट्’ आणि ‘मुखी’ या दोन शब्दांनी तयार झाली आहे. या मुद्रेमध्ये दोन डोळे, ...
हस्तमुद्रा (Hastamudra - gesture of hand)

हस्तमुद्रा

योगशास्त्र, नृत्य आणि धार्मिक क्रियांमध्ये हस्तमुद्रांचे अनन्यसाधारण स्थान आढळते. चित्तशोधन, चित्ताची एकाग्रता, मनोविजय तसेच वायूवरील नियंत्रणासाठी योगशास्त्रात मुद्रांचे महत्त्व सांगितले ...