डोक्याच्या किंवा मानेच्या वेगवेगळ्या भागांत होणाऱ्या वेदनांना सामान्यपणे डोकेदुखी म्हणतात. जगभरातील सर्व मानवजातींमध्ये आढळणारे हे एक शारीरिक दु:ख आहे. मेंदूतील ऊती ह्या वेदनांना संवेदनाशील नसतात, कारण त्यांच्यात वेदनाग्राही चेतापेशी नसतात.…
शरीराच्या सामान्य तापमानापेक्षा वाढलेले तापमान म्हणजे ज्वर. मनुष्याच्या शरीराचे सामान्य तापमान ३६.५० से. ते ३७.५० से. असते. यातापमानात कोणत्याही कारणांनी वाढ झाल्यास त्या स्थितीला ज्वर म्हणतात. सामान्यपणे याला ‘ताप येणे’…
त्वचेवर सर्पाकार पट्टा उमटून त्यावर उठलेल्या पुरळाला नागीण म्हणतात. चेतासंस्थेतील पृष्ठ-मूल गंडिकाच्या (डॉर्सल रूट गँग्लिऑन) दाहामुळे या गंडिका त्वचेच्या ज्या भागात चेतापुरवठा करतात, त्या भागात नागीण हा संसर्गजन्य रोग होतो.…
मनुष्याच्या निरोगी स्थितीत श्वासपटलाखालील उदरपोकळीत असलेल्या द्रवाचे प्रमाण त्याहून अधिक वाढल्यास जलोदर झाला असे म्हणतात. उदर पोकळीला दोन च्छद (स्तर) असतात : उदर पोकळीस चिकटलेले पाश्र्व उदरच्छद व इंद्रियांना चिकटलेले…
मुलामुलींचे बालपण संपून तारुण्य सुरू होईपर्यंतच्या संक्रमण कालावधीला सामान्यपणे पौगंडावस्था म्हणतात. किशोरावस्था किंवा कुमारावस्था म्हणून ओळखला जाणारा हा काळ वयाच्या १०–१८ वर्षांदरम्यानचा असतो. वयात येत असताना मुलामुलींच्या जीवनातील हा काळ…