वाळवंटी परिसंस्था (Desert ecosystem)

वाळवंटी परिसंस्था

(डेझर्ट इकोसिस्टिम). वाळवंटी परिसंस्था ही पृथ्वीवरील एक प्रमुख परिसंस्था आहे. ती मोठ्या शुष्क क्षेत्रात पसरलेली आहे. वाळवंटी परिसंस्थेतील वनस्पती व ...
विंचू (Scorpion)

विंचू

(स्कॉर्पिओ). एक परभक्षी प्राणी. संधिपाद (सांधेयुक्त पाय असलेल्या प्राण्यांच्या) संघातील ॲरॅक्निडा (अष्टपाद) वर्गाच्या स्कॉर्पिओनेस गणातील प्राण्यांना विंचू म्हणतात. जगात विंचवाच्या ...
हीमोग्लोबिन (Hemoglobin)

हीमोग्लोबिन

रक्तारुण. पृष्ठवंशी प्राण्यांच्या रक्तातील तांबड्या पेशींमध्ये आढळणारे लोहयुक्त (आयर्नयुक्त) प्रथिन. हीमोग्लोबिन हे फुप्फुसातील ऑक्सिजन रक्तावाटे शरीराच्या ऊतींकडे वाहून नेते आणि ...
इन्स्टिट्यूट ऑफ लाइफ सायन्सेस (Institute of Life Sciences )

इन्स्टिट्यूट ऑफ लाइफ सायन्सेस

इन्स्टिट्यूट ऑफ लाइफ सायन्सेस : (स्थापना – १९८९ ) ओडिशा शासनाच्या प्रशासकीय नियंत्रणाखाली इन्स्टिट्यूट ऑफ लाइफ सायन्सेस (आयएलएस) या स्वायत्त ...
हूपू (Hoopoe)

हूपू

एक रंगीबेरंगी आकर्षक पक्षी. हूपू हा पक्षी ब्युसेरोटिफॉर्मिस गणाच्या उपूपिडी कुलातील असून त्याचे शास्त्रीय नाव उपूपा इपॉप्स आहे. उपूपिडी कुलात ...
स्नायू आणि कंडरा (Muscle and Tendon)

स्नायू आणि कंडरा

(मसल अँड टेंडन). स्नायू ही प्राण्यांमध्ये आढळणारी आकुंचनक्षम (आकुंचन पावू शकणारी) ऊती आहे. प्राण्यांमध्ये स्नायू ऊती, चेता ऊती, अभिस्तर ऊती ...
सुरय (Indian river tern)

सुरय

(इंडियन रिव्हर टर्न). पक्षिवर्गाच्या कॅरॅड्रिफॉर्मिस गणाच्या लॅरिडी कुलाच्या स्टर्निडी उपकुलातील पक्ष्यांना इंग्लिश भाषेत ‘टर्न’ म्हणतात. जगात सुरय पक्ष्याच्या १२ प्रजाती ...
जीनोम आधारित पक्ष्यांचे वर्गीकरण (Genomic basis of Bird classification)

जीनोम आधारित पक्ष्यांचे वर्गीकरण

पृथ्वीवर १५० दशलक्ष वर्षांपूर्वी पक्षिवर्ग उदयास आला. पक्षी कोणत्याही सूक्ष्म अधिवासाशी (Niche) जुळवून घेतात. लहान गुंजन (Humming bird) पक्ष्यापासून पाण्यात ...
सापसुरळी (Skink)

सापसुरळी

(स्किंक). सरड्यासारखा दिसणारा एक सरपटणारा प्राणी. सापसुरळीचा समावेश सरीसृप वर्गातील स्क्वॅमेटा गणाच्या स्किंकिडी कुलात केला जातो. जगात सर्वत्र सापसुरळ्या आढळतात ...
समस्थिती (Homeostasis)

समस्थिती

(होमिओस्टॅसिस). सजीव स्वनियंत्रणाने त्यांच्या शरीराची अंतर्गत स्थिती संतुलित राखतात. या संतुलित स्थितीला समस्थिती म्हणतात. जसे उष्ण रक्ताच्या सजीवांच्या शरीराचे तापमान ...
आर्मीन डेल कायजर  (Armin Dale Kaiser)

आर्मीन डेल कायजर 

कायजर, आर्मीन डेल :    (१० नोव्हेंबर १९२७ – ५ जून २०२०) आरमिन डेल कायजर यांचा जन्म  अमेरिकेच्या ओहायो राज्यात ...
पाश्चर इन्स्टिट्यूट (Pasteur Institute)

पाश्चर इन्स्टिट्यूट

पाश्चर इन्स्टिट्यूट : (स्थापना – ४ जून १८८७) पाश्चर इन्स्टिट्यूट ही ना नफा ना तोटा तत्वावर सुरू झालेली फ्रान्समधील खाजगी ...
नॅशनल सेंटर फॉर बायोटेक्नॉलॉजी इन्फर्मेशन (National Centre for Biotechnology Information – NCBI)

नॅशनल सेंटर फॉर बायोटेक्नॉलॉजी इन्फर्मेशन

नॅशनल सेंटर फॉर बायोटेक्नॉलॉजी इन्फर्मेशन : (स्थापना – १९८८) नॅशनल सेंटर फॉर बायोटेक्नॉलॉजी इन्फर्मेशन (एनसीबीआय- NCBI) ही युनायटेड स्टेटस नॅशनल ...
केरोलिन्स्का इन्स्टिट्यूट (Karolinska Institutet)

केरोलिन्स्का इन्स्टिट्यूट

केरोलिन्स्का इन्स्टिट्यूट : (स्थापना – सन १८१०) केरोलिन्स्का इन्स्टिट्यूटची मूळ संस्था कोंग्ल. केरोलिन्स्का मेडिको चिरूगिस्का इन्स्टिट्यूट या नावाने ओळखली जायची. संस्थेचे ...
जेनिफर अ‍ॅन डाउडना (Jennifer Anne Doudna)

जेनिफर अ‍ॅन डाउडना

डाउडना, जेनिफर अ‍ॅन : ( १९ फेब्रुवारी १९६४ – ) जेनिफर अ‍ॅन डाउडना यांचा जन्म अमेरिकेतील वॉशिंग्टन डी. सी. येथे झाला ...
थॉमस बेंटन कूली (Thomas Benton Cooley)

थॉमस बेंटन कूली

कूली, थॉमस बेंटन : (२३ जून १८७१ – १३ ऑक्टोबर १९४५) थॉमस बेंटन कूली यांचा जन्म अमेरिकेच्या मिशिगन राज्यातील अ‍ॅन ...
एर्विन, टेरी ली  (Erwin, Terry Le)

एर्विन, टेरी ली 

टेरी ली एर्विन  (१ डिसेंबर, १९४० ते ११ मे, २०२०) : कॅलिफोर्नियाच्या नापा कौंटीमधील सेंट हेलेना येथे टेरी ली एर्विन ...
सिरम इंस्टिट्यूट ऑफ इंडिया प्रायव्हेट लि. (Serum Institute of India Pvt. Ltd.)

सिरम इंस्टिट्यूट ऑफ इंडिया प्रायव्हेट लि.

  सिरम इन्स्टिट्यूट लॅबोरेटरी, पुणे. सिरम इंस्टिट्यूट ऑफ इंडिया प्रायव्हेट लि. : (स्थापना – १९६६) सिरम इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया प्रा. लि ...
राष्ट्रीय प्रतिरक्षाविज्ञान संस्था (National Institute of Immunology - NII)

राष्ट्रीय प्रतिरक्षाविज्ञान संस्था

राष्ट्रीय प्रतिरक्षाविज्ञान संस्था : ( स्थापना – २७ जुलै, १९८१ ) राष्ट्रीय प्रतिरक्षा विज्ञान संस्थेची इमारत एकोणीसशे ऐंशीच्या दशकात शरीरातील ...
प्रातिनिधिक सजीव (Model organisms)

प्रातिनिधिक सजीव

गेली कित्येक शतके प्राणिविज्ञानात पाळीव प्राणी, पक्षी, वन्य प्राणी, कवके, जीवाणू यांसंबंधी अभ्यास करण्यात येत आहे. सुमारे पन्नास वर्षे अभ्यासलेल्या ...