Author: वसंत चौधरी

हिमालय पर्वतात शेकडो सुंदर सरोवरे आहेत. जगातील सर्वाधिक उंचीवरील सरोवरांमध्ये येथील सरोवरांचा समावेश होतो. वाढत्या उंचीनुसार सरोवरांचा आकार कमी होताना ...

भौगोलिक आणि ऐतिहासिक कारणांमुळे भारतीय उपखंडात ब्रिटिश आल्यानंतरच हिमालय पर्वताचे समन्वेषण आणि त्यातील शिखरे सर करण्याचे प्रयत्न सुरू झाले. स्वातंत्र्योत्तर ...

हिमालय पर्वतात असंख्य नद्यांची उगमस्थाने आहेत. अनेक हिमालयीन नद्या पूर्वप्रस्थापित स्वरूपाच्या व हिमालयापेक्षाही जुन्या आहेत. हिमालयाचे उत्थापन अगदी मंद गतीने ...

हिमालय पर्वताच्या वेगवेगळ्या भागातील हवामानामधील भिन्नता, पर्जन्यमान, सूर्यप्रकाशाची उपलब्धता, प्रदेशाची उंची, मृदा प्रकार इत्यादी घटकांमधील तफावतीनुसार वनस्पती व प्राणिजीवनात विविधता ...

हिमालय पर्वताच्या वेगवेगळ्या रांगांमध्ये असंख्य खिंडी आहेत. येथील खिंडी खाजगी व सार्वजनिक वाहतूक, व्यापार, संरक्षण तसेच राजकीय, लष्करी व भूराजनैतिक ...

भारतीय उपखंडातील तसेच तिबेटच्या पठारावरील हवामानावर हिमालयाच्या पश्चिम-पूर्व विस्ताराचा आणि अधिक उंचीचा फार मोठा परिणाम झालेला आहे. हिमालय पर्वताच्या वेगवेगळ्या ...

भारतीय उपखंडाच्या आणि विशेषत: भारताच्या दृष्टीने हिमालय पर्वताला भौगोलिक, आर्थिक, पर्यावरणीय, राजकीय, सामाजिक, पर्यटन, धार्मिक, भूराजनैतिक, संरक्षण आणि सांस्कृतिक दृष्ट्या ...

भौगोलिक दृष्ट्या हिमालय पर्वताचे पश्चिमेकडून-पूर्वेकडे सामान्यपणे पंजाब हिमालय, कुमाऊँ हिमालय, नेपाळ हिमालय व आसाम हिमालय असे चार उपविभाग केले जातात ...

हिमालय पर्वताचे पश्चिमेकडून पूर्वेकडे अनुक्रमे (१) पश्चिम हिमालय, (२) मध्य हिमालय व (३) पूर्व हिमालय अशा तीन भागांत विभाजन केले ...

हिमालय पर्वताच्या बऱ्याचशा भागाची अचूक आणि सर्वमान्य भूशास्त्रीय माहिती अद्याप उपलब्ध नाही. हिमालयाची संरचना सामान्यपणे आल्प्स पर्वतसदृश्य आहे. सांरचनिक दृष्ट्या ...

हिमालय पर्वताची निर्मिती स्तरित आणि रूपांतरित खडकांच्या रचना असलेल्या प्रदेशात वलीकरण क्रिया होऊन झालेली आहे. ॲल्फ्रेड व्हेगेनर (वॅगनर) यांच्या खंड ...

हिमालय पर्वताच्या बऱ्याचशा भागाची अचूक भूशास्त्रीय माहिती अद्याप उपलब्ध नाही. हिमालयाची संरचना सामान्यपणे आल्प्ससदृश आहे. सांरचनिक दृष्ट्या हिमालय श्रेणी ही ...

भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक खिंड. पीर पंजाल पर्वतश्रेणीच्या पूर्व टोकाशी सस. पासून ३,९७८ मी. उंचीवर ही खिंड स्थित आहे ...

हेडीन, स्व्हेन आँडर्स (Hedin, Sven Anders) : (१९ फेब्रुवारी १८६५ – २६ नोव्हेंबर १९५२). स्वीडिश समन्वेषक आणि भूगोलज्ञ. तसेच प्रदेश नकाशाकार, ...

भूमध्य समुद्राचा एक फाटा. इजीअन समुद्राच्या पश्चिमेस व उत्तरेस ग्रीस आणि पूर्वेस तुर्की हे देश असून समुद्राची दक्षिणेकडील मर्यादा क्रीट ...

उत्तर अमेरिका खंडातील पंचमहा सरोवरांपैकी सर्वांत लहान आणि पूर्वेकडील सरोवर. सुमारे ३१० किमी. लांबीच्या आणि ८५ किमी. रुंदीच्या या अंडाकृती ...

जलपरिसंस्थेच्या विविध प्रकारांपैकी सर्वांत विशाल परिसंस्था. पृथ्वीच्या एकूण क्षेत्रफळापैकी सुमारे ७०.८% क्षेत्र पाण्याखाली असून त्यातील सुमारे २.५% क्षेत्र गोड्या पाण्याखाली ...

जपानच्या होन्शू बेटावरील मीयागी प्रांताची राजधानी व एक प्रमुख शहर. यास सेंडाई शहर असेही म्हणतात. लोकसंख्या १०,९१,४०७ (२०२०). होन्शू बेटाच्या ...

युक्रेनमधील डोनेट्स्क प्रांताची राजधानी आणि एक महत्त्वाचे औद्योगिक केंद्र. यास स्टालिनो शहर असेही म्हणतात. लोकसंख्या सुमारे ९,६,००० (२०१९). युक्रेनच्या आग्नेय ...

म्यानमारच्या (ब्रह्मदेशाच्या) पश्चिम भागातील एक पर्वतरांग. तिला आराकान योमा किंवा राकीन योमा किंवा राकीन पर्वत या नावांनीही संबोधले जाते. पश्चिमेकडील ...