
अन्वस्तीय सौरचूल (Parabolic Solar Cooker)
सूर्याकडून प्रेषित होणाऱ्या विद्युत चुंबकीय तरंगांच्या (Electromagnetic waves) रूपातील ऊर्जेला सौरऊर्जा असे म्हणतात. हे तरंग जेव्हा एखाद्या वस्तूवर (matter), घन ...

उष्णता विनिमयक (Heat Exchanger)
दोन द्रव पदार्थांमध्ये उष्णतेचा विनिमय करण्यासाठी वापरण्यात येणाऱ्या उपकरणाला उष्णता विनिमयक असे म्हटले जाते. ज्यावेळी एका पदार्थाचे तापमान वाढविले जाते ...

उष्णता संक्रमणाचे प्रकार (Types of Heat Transfer)
उष्णता संक्रमणाचे (परिवहनाचे) मुख्यत्वे तीन प्रकार आहेत : (१) संवहन, (२) संनयन किंवा अभिसरण, (३) प्रारण. आ. उष्णता संक्रमणाचे मुख्य ...

ऊष्मागतिक शास्त्र (Thermodynamics)
ऊष्मागतिक शास्त्र हे उष्णता आणि यांत्रिक कार्य यांच्या परस्परसंबंधीचे शास्त्र आहे. उष्णतेचे यांत्रिक ऊर्जेत आणि यांत्रिक ऊर्जेचे उष्णतेत रूपांतर होत ...

ऊष्मागतिक शास्त्राचे नियम (Rules of Thermodynamics)
ऊष्मागतिक शास्त्राचा शून्यावा नियम : जर दोन प्रणाल्या एका तिसऱ्या प्रणाली सोबत औष्णिक समतोल साधत असतील, तर त्या दोन प्रणाल्या ...

चार धावी पेट्रोल एंजिनाचे कार्य (Working of four stroke petrol engine)
अंतर्ज्वलन ( Internal combustion) एंजिनाच्या ज्वलन कक्षातील( combustion chamber) दट्ट्या ( piston) सतत वर खाली होत असतो . जेव्हा दट्ट्या ...

तापमापन (Thermometry)
तापमान हे पदार्थाचा गरमपणा किंवा थंडपणा यांची पातळी मोजण्याचे प्रमाण आहे. तापमान हा पदार्थाचा तुलनात्मक गुणधर्म आहे. उदाहरणार्थ, एखाद्या माणसाला ...

पाणचक्की (Water Turbine)
जलप्रेरित यंत्रांचे साधारणत: पंप, चक्की (turbine) व जल परिवाहक यंत्रे असे वर्गीकरण केले जाते. ज्या यंत्राद्वारे उंचावर असलेल्या जलसाठ्याच्या स्थितिज ...

बाष्पपात्र (Boiler)
एक बंद पात्र ज्यामध्ये पाण्याला किंवा इतर द्रव पदार्थाला उष्णता दिली असता त्याचे वाफेत किंवा बाष्पात रूपांतर होते, अशा पात्राला ...

रेनॉल्ड्स अंक (Reynolds number)
द्रायूयामिकी (fluid mechanics) ह्या शाखेमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या अनेक महत्त्वाच्या अपारिमाणिक (non-dimensional) अंकांपैकी हा एक अतिशय महत्त्वाचा अंक आहे. रेनॉल्ड्स अंकाची ...

सुलभ अनुलंब बाष्पित्र (Simple Vertical Boiler)
सुलभ अनुलंब बाष्पित्रास दंडगोलाकृती अनुलंब कुपी असते. या कुपीत दंडगोलाकृती ज्वलनकोठी (firebox) असते. या ज्वलनकोठीच्या वरील बाजूस एक अनुलंब नलिका ...

स्थिर प्रवाह ऊर्जा समीकरण (Equation of constant flow energy)
प्रत्यक्ष व्यवहारातील अनेक समस्यांमध्ये यंत्रामधून किंवा एखाद्या ऊपकरणाच्या भागातून वाहणाऱ्या द्रव्याची गती वेळेनुसार बदलत नसेल तर त्या प्रवाहाला स्थिर प्रवाह ...