जगातील व्यापारी बँकांच्या परिनिरीक्षणाच्या संदर्भात बँक फॉर इंटरनॅशनल सेटलमेंट या आंतरराष्ट्रीय वित्तीय संस्थेने जी समिती नेमली होती, तिला बॅसल समिती असे संबोधले जाते. दुसऱ्या महायुद्धानंतर व विशेषेकरून विसाव्या शतकाच्या शेवटी…
भारताच्या पूर्वेकडील राज्यांत आढळणारी एक आदिवासी जमात. ही जमात मणिपूर राज्यात आणि काही प्रमाणात नागालँड व आसाम या राज्यांत आढळून येते. ‘वनस्पतीचे बीज’ असा चिरू या शब्दाचा अर्थ होतो. मुख्यत:…
हेकेल, अर्न्स्ट हाइन्राइच : (१६ फेब्रुवारी, १८३४ - ९ ऑगस्ट, १९१९) अर्न्स्ट हेकेल यांचा जन्म त्या काळच्या पॉट्सडॅम, प्रुशिया म्हणजे सध्याच्या उत्तर जर्मनीत झाला. त्यांना सागरी प्राणीशास्त्रात विशेष रुची होती.…
आंध्र प्रदेशातील एक आदिवासी जमात. या जमातीतील लोक मुख्यत: आंध्र प्रदेशातील विशाखापट्टणम या जिल्ह्यात विखुरलेले दिसतात. यांना मुलीआ किंवा मुलीया असेही म्हणतात. कुलीया जमातीची लोकसंख्या २०११ च्या जनगणनेनुसार ३८५ इतकी…
केन्डलर, ऑटो : (२३ ऑक्टोबर १९२० - २९ ऑगस्ट २०१७) ऑटो केंडलर यांचा जन्म जर्मनीतील डिगेन्डॉर्फ येथे झाला. भाज्या, फळे पिकवणे आणि विकण्याच्या घरच्या व्यवसायात मदत करताना त्यांना वनस्पतींच्या आणि एकंदरीतच निसर्गाच्या…
कर्जदाराचे पतगुणांकन करणारी एक अभिकर्ता (एजन्सी). भारतामध्ये १९९१ नंतरच्या अभूतपूर्व आर्थिक व वित्तीय सुधारणांच्या पार्श्वभूमीवर १९९७ पासून बँकांनी कर्ज वाटपासाठी जेव्हा सर्वसामान्य ग्राहकांकडे लक्ष केंद्रित करण्यास सुरुवात केली, तेव्हा अशा…
फिशर, एडमंड हेन्री : (६ एप्रिल १९२० - २७ ऑगस्ट २०२१) एडमंड हेन्री फिशर यांचा जन्म चीनच्या शांघाय आंतरराष्ट्रीय वसाहतीत झाला. फिशर यांच्या वडलांनी ल इकोले म्युनिसिपाले फ्रान्केस ही शांघायमधील शाळा सुरू…
बेस्ट, आल्फ्रेड मॅगिल्टन : (३१ ऑगस्ट १८७६ - ६ मे १९५८) क्लॅडवेल, न्यू जर्सी येथे जन्मलेल्या आल्फ्रेड मॅगिल्टन बेस्ट यांनी वयाच्या १५ व्या वर्षीच आपल्या विमा क्षेत्रातील कारकिर्दीची सुरुवात न्यूयॉर्क येथील…
बार्थोलोमिओ, युस्टॅशियो : (अंदाजे १५०३ - अंदाजे १५६८) बार्थोलोमिओ युस्टॅशियो यांचा जन्म इटलीतील सान सेव्हेरीनो नगरीत झाला. सुमारे इ.स. १३० ते २०० दरम्यान गेलन हे ग्रीक शरीररचनाशास्त्र तज्ज्ञ होऊन गेले. त्याकाळी…
बच्छावत, बिमल कुमार : (१६ ऑगस्ट १९२५ - २३ सप्टेंबर १९९६) बिमल कुमार बच्छावत यांचा जन्म कलकत्यात झाला. कलकत्ता विद्यापीठातून त्यांनी रसायनविज्ञानातील पदवी आणि उपयोजित रसायनविज्ञानातील पदव्युत्तर पदवी मिळवली. जाधवपूर…
स्वामी रामानंद तीर्थ (Swami Ramanand Tirth) : (३ ऑक्टोबर १९०३ – २ जानेवारी १९७२). हैदराबाद स्वातंत्र्य लढ्यातील एक थोर नेते, विद्वान व ऋषितुल्य व्यक्तिमत्त्व. त्यांचे पूर्वाश्रमीचे नाव व्यंकटेश भगवान खेडगीकर…
भारतातील शिक्षण कशा प्रकारचे असावे, याबद्दल ब्रिटिश संसदेने इ. स. १८१३ मध्ये एक कायदा केला. त्या कायद्याप्रमाणे मिशनऱ्यांना भारतात स्थायिक होऊन तेथील रहिवाशांना धार्मिक शिक्षणासह पाश्चात्य शिक्षण देण्याची परवानगी दिली…
महाराष्ट्रातील मराठवाडा विभागातील नांदेड येथील एक प्रसिद्ध विद्यापीठ. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ औरंगाबादचे हे पूर्वी उपकेंद्र होते. या विद्यापीठाची स्थापना महाराष्ट्र शासनाच्या विद्यापीठ कायद्यान्वये १७ सप्टेंबर १९९४ रोजी करण्यात…
भारतीय भूवैज्ञानिक संघटना, बेंगळुरू : (स्थापना : २८ मे १९५८) साधारणत: विसाव्या शतकाच्या मध्यावधीस भारतात भूशास्त्र विषयात अध्यापन, संशोधन आणि सर्वेक्षण यांमधे भूशास्त्राच्या विविध शाखांमधे, विशेषत: भारतीय प्रस्तरविज्ञानात प्रगत संशोधन व्हावे,…
राइट, एलीझूर : (१२ फेब्रुवारी १८०४ - २२ नोव्हेंबर १८८५) अमेरिकत साउथ कॅनन, कनेटिकट येथे जन्मलेले राइट वयाच्या सहाव्या वर्षी आपल्या पालकांसमवेत टॉलमज, ओहायो येथे गेले. तेथे स्थानिक शाळेत शिकल्यानंतर…