जिचकार, श्रीकांत. (१४ सप्टेंबर १९५४ - २ जून २००४). महाराष्ट्रातील एक प्रमुख शिक्षणविद, राजकीय व्यक्तिमत्त्व. बहुआयामी शैक्षणिक यशासाठी सुप्रसिद्ध. नागपूर जिल्ह्यातील आजानगाव येथे एका सामान्य शेतकरी कुटुंबात त्यांचा जन्म झाला.…
पटवर्धन, शिवाजीराव : (२२ डिसेंबर, १८९२ - ७ मे, १९८६). दाजीसाहेब पटवर्धन. थोर स्वातंत्र्यसेनानी, नामवंत धन्वंतरी आणि कुष्ठरोग निवारणासाठी उभ्या केलेल्या चळवळीसाठी प्रसिद्ध. त्यांचा जन्म कर्नाटकातील आसंगी या गावी झाला.…
देशमुख, सदानंद नामदेव : (३० जुलै १९५९). महाराष्ट्रातील सुप्रसिद्ध साहित्य अकादेमी पुरस्कारप्राप्त कवी, कथाकार, कादंबरीकार आणि ललितगद्य लेखक. सदानंद देशमुख यांच्या कादंबऱ्या, कथा या साहित्यकृतींचे मोल ऐतिहासिक, समाजशास्त्रीय, सांस्कृतिक, वाङ्मयीन…
वाघ, विठ्ठल : (१ जानेवारी,१९४५). महाराष्ट्रातील अग्रगण्य साहित्यिक. लोककवी, कादंबरीकार, कोशकार आणि चित्रकार ही त्यांची प्रमुख ओळख. यांचा जन्म हिंगणी (ता. तेल्हारा,जि. अकोला. महाराष्ट्र) या गावी एका सधन शेतकरी कुटुंबात…
महाराष्ट्र राज्यातील एक विद्यापीठ. पश्चिम विदर्भातील ग्रामीण भागातील लोकांच्या शैक्षणिक गरजा पूर्ण करण्याच्या दृष्टीने तत्कालीन नागपूर विद्यापीठाचे (सध्याचे राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज नागपूर विद्यापीठ) विभाजन होऊन १ मे १९८३ रोजी अमरावती…
भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरण उर्फ फूड सेफ्टी अँड स्टँडर्डंस अ‍ॅथॉरिटी ऑफ इंडिया (FSSAI) भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरण उर्फ फूड सेफ्टी अँड स्टँडर्डंस अ‍ॅथॉरिटी ऑफ इंडिया (FSSAI) ही…
बॅबेज, चार्ल्स : (२६ डिसेंबर १७९१ - १८ ऑक्टोबर १८७१) इंग्लिश गणितज्ञ, तत्त्वज्ञानी, संशोधक आणि यांत्रिक अभियंता असे बहुज्ञ आणि आधुनिक संगणकाचा सैद्धांतिक पाया रचण्यासाठी प्रसिद्ध शालेय शिक्षण घेताना बॅबेज यांची गणिताची…
डाल्टन, जॉन : (५ किंवा ६ सप्टेंबर १७६६ - २७ जुलै १८४४) आधुनिक अणूसिद्धांताचे जनक समजले जाणारे इंग्लिश शास्त्रज्ञ जॉन डाल्टन ह्यांचा जन्म इंग्लंडमधील कम्बरलॅंड प्रांतात झाला. त्यांचे प्राथमिक शिक्षण…
वाइनबर्ग, स्टीव्हन : (३ मे १९३३ - २३ जुलै २०२१) स्टीव्हन वाइनबर्ग हे एक सैद्धांतिक भौतिकशास्त्रज्ञ होते. त्यांचा जन्म न्यूयॉर्क येथे झाला. त्यांनी कॉर्नेल विद्यापीठातून पदवी प्राप्त केली. पुढे ते…
रॉबर्टसन, स्टुअर्ट ए. : (२८ फेब्रुवारी १९१८ - ४ नोव्हेंबर २००५) अमेरिकेतली सिएटलजवळच्या ग्रेज हार्बर कौंटीतील मॉन्टेसॅनो येथे स्टुअर्ट ए. रॉबर्टसन जन्मले. त्यांचे शालेय शिक्षण आईच्या मार्गदर्शनाखाली झाले. रॉबर्टसन यांनी…
तेल आणि नैसर्गिक वायू महामंडळ : (स्थापना – १४ ऑगस्ट १९५६) तेल आणि नैसर्गिक वायू महामंडळ (ऑइल अँड नॅचरल गॅस कॉर्पोरेशन, अथवा ओएनजीसी) ही भारतातील खनिज तेल आणि नैसर्गिक वायू यांचा…
नेगीशी, ऐईची : (१४ जुलै १९३५ - ६ जून २०२१) ऐईचीनेगीशी ह्यांचा जन्म जपानच्या ताब्यातील मांचुरिया (चीन) मधील शिंजिंग (आताचे नाव चांगचुन) येथे झाला. वडलांच्या वारंवार होणाऱ्या बदल्यांमुळे चीन आणि कोरियातील अनेक…
मॅक्कार्टी, मॅक्लीन : (९ जून १९११ - २ जानेवारी २००५) मॅक्लीन मॅक्कार्टी यांचा जन्म अमेरिकेच्या इंडियाना राज्यातील साउथ बेंड येथे झाला. वडलांच्या नोकरीनिमित्त अनेक ठिकाणी बदल्या होत असल्याने, मॅक्लीन यांचे प्राथमिक…
मॅक्स प्लांक सोसायटी, जर्मन : मॅक्स प्लांक ह्या सुप्रसिद्ध, प्रथितयश सैद्धांतिक भौतिक वैज्ञानिकाचे नाव धारण केलेली ही जगातील अत्युत्तम संशोधन करणारी संस्था आहे. भौतिकशास्त्रात संशोधन करायला फारसा वाव नाही अशी…
सिरिएशन याचा अर्थ क्रमनिर्धारण अथवा कोणत्याही एखाद्या निश्चित गुणधर्माचा वापर करून वस्तूंची विशिष्ट क्रमाने मांडणी करणे. या तंत्राचा उपयोग कालमापनासाठी करण्यात येतो. पुरातत्त्वविद्येच्या प्रारंभिक काळात सिरिएशन ही सापेक्ष कालमापनाची एक…