उदारमतवाद (Liberalism)

उदारमतवाद

उदारमतवाद : उदारमतवाद ही एक आधुनिक विचारसरणी आहे. परंतु तिचे एकापेक्षा जास्त अर्थ आहेत. अभिजात व आधुनिक उदारमतवाद असा फरक ...
जहालमतवाद (Radicalism)

जहालमतवाद

जहालमतवाद : जहालमतवाद म्हणजे मौलिक विचारप्रणालीवर आधारलेली नैतिक वा सामाजिक जीवनाची आधुनिक उपपत्ती. प्रस्थापित समाजव्यवस्था, माणसामाणसांचे संबंध, एकंदर जगाचे भवितव्य ...
नवमानवतावाद (Neo humanism)

नवमानवतावाद

नवमानवतावाद: प्रख्यात भारतीय राजकीय विचारवंत आणि क्रांतीचे धुरंधर मानवेंद्रनाथ रॉय ह्यांनी आपल्या वैचारीक आणि राजकीय जीवनाच्या अखेरच्या पर्वात पुरस्कारिलेले राजकीय ...
नाझीवाद (Nazism)

नाझीवाद

नाझीवादजर्मनीत विसाव्या शतकाच्या पूर्वार्धात अडोल्फ हिटलरच्या प्रभावाने निर्माण झालेली पक्ष प्रणाली. नॅशनल सोशॅलिस्ट वर्कर्स पक्षाच्या मूळ जर्मन आद्याक्षरावरून त्याला ...
राजकीय विचार (Political Thought)

राजकीय विचार

राजकीय विचार : राजकीय विचार ही एक राज्यशास्त्रातील उप विद्याशाखा आहे. राजकीय विचार निश्चित करण्याच्या  दोन कसोट्या आहेत. दोन कसोट्यावर ...
व्यक्तिवाद (Individualism)

व्यक्तिवाद

व्यक्तिवाद : मानवी जीवनात व्यक्तीचे स्वातंत्र्य, हित व अधिकार यांना सर्वोच्च प्राधान्य देणारी सामाजिक आणि राजकीय विचारप्रणाली. व्यक्तिवाद्यांच्या मते व्यक्तीचा ...
श्रेणिसमाजवाद (Guild Socialism)

श्रेणिसमाजवाद

श्रेणिसमाजवाद : उदयोगधंद्यांचे कामगारांव्दारे नियंत्रण ही मतप्रणाली मांडणारी एक चळवळ. ज्यामध्ये लोकांबरोबर असलेला कंत्राटी संबंध हे तत्त्व ग्राह्य धरलेले असते ...
सत्ताविभाजन (Division of power)

सत्ताविभाजन

सत्ताविभाजन : राजकीय सत्ता व शासकीय प्राधिकार यांची विविध विभागांत केलेली विभाजन पद्धती (तत्त्व). ही संकल्पना राज्यशास्त्रात केव्हा प्रविष्ट झाली ...