महमूद अब्द अल बाकी (Mahmud Abd al baqi)
महमूद अब्द अल बाकी : (१५२६ - ७ एप्रिल १६॰॰). विख्यात तुर्की कवी. इस्तंबूलमध्ये जन्मला. त्याचे वडील मुअझ्झीन (नमाज पढण्यासाठी मशिदीतून हाक देणारे अधिकारी) होते. आरंभी बाकीने खोगीरे बनविणाऱ्या एका…
महमूद अब्द अल बाकी : (१५२६ - ७ एप्रिल १६॰॰). विख्यात तुर्की कवी. इस्तंबूलमध्ये जन्मला. त्याचे वडील मुअझ्झीन (नमाज पढण्यासाठी मशिदीतून हाक देणारे अधिकारी) होते. आरंभी बाकीने खोगीरे बनविणाऱ्या एका…
क्योकुतेई बाकिन : (४ जुलै १७६७-१ डिसेंबर १८४८). जपानी कादंबरीकार. संपूर्ण नाव ताकिझाबा बाकिन. जन्म एदो (आताचे टोकिओ शहर) येथे सामुराई श्रेणीच्या एका कनिष्ठ सरदार घराण्यात. बाकिन नऊ वर्षांचा असतानाच…
योसा बुसान : (१७१६–१७ जानेवारी १७८४). जपानी कवी आणि चित्रकार. केवळ बुसान ह्या नावानेही ओळखला जातो. मूळ नाव तानिगुची बुसान. सेत्सू प्रांतातील केमा येथे एका संपन्न कुटुंबात त्याचा जन्म झाला. कलेच्या…
कॅरोल : एक पश्चिमी गीतप्रकार. नाताळच्या सणात ही आनंद-गीते गातात. मध्ययुगीन फ्रान्समध्ये कॅरोल हे एका नृत्यप्रकाराचे नाव होते तथापि या नृत्याची गीतेच पुढे त्या नावाने ओळखली जाऊ लागली. यूरोपमधील निरनिराळ्या देशांतही ती…
यंग, एडवर्ड : (३ जुलै १६८३ – ५ एप्रिल १७६५). इंग्रज कवी, नाटककार आणि साहित्यसमीक्षक. नव-अभिजाततावाद आणि स्वच्छंदतावाद ह्यांच्या संक्रमणकाळातील यंग हा कवी आणि साहित्यिक होय. हँपशरमधील उप्हॅम येथे जन्मला.…
स्कॉट, सर वॉल्टर : (१५ ऑगस्ट १७७१ - २१ सप्टेंबर १८३२). स्कॉटिश कादंबरीकार आणि कवी. जन्म एडिंबरो येथे. त्याचे वडील वकील होते आणि आई एका डॉक्टरांची कन्या होती. बालपणा-पासूनच त्याला वाचनाची…
अनुमानाचा एक प्रकार. ‘ॲनॅलॉजी’ हा इंग्रजी शब्द ana logon ह्या ग्रीक शब्दावरून आलेला असून आरंभी हा शब्द समप्रमाणे दर्शविण्यासाठी उपयोगात आला. म्हणजे आरंभी ह्या शब्दाला संख्यावाचक अर्थ होता. उदा., ३…
साहनी, भीष्म : (८ ऑगस्ट १९१५ – ११ जुलै २००३). ख्यातनाम हिंदी साहित्यिक. रावळपिंडी (सध्या पाकिस्तानात) येथे जन्म. शालेय शिक्षण रावळपिंडीत. लाहोरच्या ‘गव्हर्नमेंट कॉलेज’मधून ते पदवीधर झाले. त्यानंतर पंजाब विद्यापीठातून…
सतराव्या आणि अठराव्या शतकांमध्ये यूरोपमध्ये घडून आलेली बौद्धिक चळवळ ज्ञानोदय ह्या नावाने ओळखली जाते. ह्या काळात ईश्वर, विवेक (Reason), निसर्ग आणि मानव ह्यांच्याबद्दलच्या कल्पनांचे संश्लेषण एका व्यापक जागतिक दृष्टिकोणात करण्यात…
स्पिअरमन, चार्ल्स एडवर्ड : (१० सप्टेंबर १८६३ — १७ सप्टेंबर १९४५). इंग्रज मानसशास्त्रज्ञ. त्याचा जन्म लंडन येथे झाला. ब्रिटिश लष्करातील पायदळात, मुख्यत: भारतामध्ये, त्याने अधिकारी म्हणून नोकरी केली; तथापि त्याच्या…
लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक ह्यांनी लिहिलेले गीतेवरील भाष्य. श्रीमद्भगवद्गीतारहस्य अथवा कर्मयोगशास्त्र हे ह्या ग्रंथाचे संपूर्ण नाव आहे; तथापि गीतारहस्य ह्या नावानेच हा ग्रंथ सामान्यत: ओळखला जातो. ह्या ग्रंथाची पहिली आवृत्ती…
श्टेकेल, व्हिल्हेल्म वुल्फ : (१८ मार्च १८६८–२७ जून १९४०). ऑस्ट्रियन मानसोपचारतज्ज्ञ. जन्म रूमानियातील चेरनॉव्ह्त्सी ह्या शहरी. व्हिएन्ना येथे त्याने वैद्यकाचे शिक्षण घेतले आणि नंतर तेथेच वैद्यकीय व्यवसाय सुरू केला. विख्यात…
शेन्ये, आंद्रे मारी द : (३० ऑक्टोबर १७६२ – २५ जुलै १७९४). थोर फ्रेंच कवी. जन्म गलाटा, इस्तंबूल (तुर्कस्तान) येथे. त्याचे वडील तेथे फ्रेंच कॉन्सल होते. आई ग्रीसमध्ये दीर्घकाळ वास्तव्य…
श्टोर्म, टेओडोर : (१४ सप्टेंबर १८१७ - ४ जुलै १८८८). जर्मन कवी आणि कथाकार. त्याचे पूर्ण नाव हान्ट्स टेओडोर वोल्डसेन श्टोर्म. जर्मनीतील ह्यूझम गावी जन्म. कील येथे त्याने कायद्याचे शिक्षण…
मेकॉले, टॉमस बॅबिंग्टन : (२५ ऑक्टोबर १८००–२८ डिसेंबर १८५९). इंग्रज इतिहासकार आणि निबंधकार. लायसेस्टशरमधील रॉथ्ली टेंपल येथे जन्मला. १८१८ मध्ये केंब्रिजच्या ट्रिनिटी कॉलेजमध्ये त्याने प्रवेश घेतला. एक बुद्धिमान विद्यार्थी म्हणून तेथे…