भारताच्या गुजरात राज्यातील पंचमहाल जिल्ह्याचे मुख्यालय व प्रमुख व्यापारी शहर. लोकसंख्या १,४३,६४४ (२०११). हे गांधीनगरच्या पश्चिमेस १२५ किमी. वर असून मुंबई-नवी दिल्ली या पश्चिम रेल्वेमार्गावरील प्रस्थानक आहे. येथून लोहमार्गाची एक…
ऑस्ट्रेलियाच्या ईशान्य किनाऱ्याजवळची जगातील सर्वांत लांब, मोठी व सुप्रसिद्ध प्रवाळभित्ती (प्रवाळ खडक). या प्रवाळभित्तीची लांबी सुमारे २,००० किमी. आणि क्षेत्रफळ सुमारे ३,५०,००० चौ. किमी. आहे. ऑस्ट्रेलियाच्या ईशान्य भागात असलेल्या क्वीन्सलँड…
मौंट किलिमांजारो. आफ्रिका खंडातील अत्युच्च ज्वालामुखी पर्वत. हा केन्या व टांझानिया यांच्या सीमेवर, नैरोबीच्या (केन्या) दक्षिणेस सुमारे २२५ किमी.वर असून याची पूर्व–पश्चिम लांबी सुमारे १०० किमी. व रुंदी ६५ किमी.…
ओरेयाना, फ्रांथीस्को दे (Orellana, Francisco De) : (१४९०? - १५४६). स्पॅनिश सेनानी व संपूर्ण ॲमेझॉन नदीचे समन्वेषण करणारे पहिले समन्वेषक. त्यांचा जन्म स्पेनमधील त्रूहीयो येथे झाला. त्यांच्या पत्नीचे नाव ॲना…
कॅमरन, व्हर्नी लव्हेट (Cameron, Verney Lovett) : (१ जुलै १८४४ – २७ मार्च १८९४). विषुववृत्तीय आफ्रिकेच्या पूर्व किनाऱ्यापासून पश्चिम किनाऱ्यापर्यंत प्रवास करणारा पहिला ब्रिटिश समन्वेषक. त्यांचा जन्म इंग्‍लंडच्या दक्षिण किनाऱ्यावरील…
सोतो, दे एर्नांदो (Soto, de Hernando) : (२७ ऑक्टोबर १४९५? – २१ मे १५४२). मिसिसिपी नदी, अमेरिकेच्या संयुक्त संस्थानांचा आग्नेय भाग व मध्य अमेरिका यांचे समन्वेषण करणारा स्पॅनिश समन्वेषक. त्यांचा…
चेनाब. भारत व पाकिस्तान या देशांतून वाहणारी सतलज नदीची उपनदी. लांबी सुमारे १,५२० किमी. जलवाहन क्षेत्र सुमारे २७,५२९ चौ. किमी. हिमाचल प्रदेशातील लाहूल-स्पीती जिल्ह्यात उगम पावणारे चंद्रा व भागा हे…
ओखोट्स्क समुद्रातील (उत्तर पॅसिफिक महासागराचा भाग) रशियाचे एक मोठे बेट व देशाचा अतिपूर्वेकडील द्वीपप्रांत (ओब्लास्ट). ४५° ५३′ उ. ते ५४° २५′ उ. अक्षांश यांदरम्यान दक्षिणोत्तर विस्तारलेल्या या बेटाची लांबी ९४८…
मका उत्पादक पट्टा. अमेरिकेच्या संयुक्त संस्थानांतील मका उत्पादक प्रदेशासाठी वापरात असलेली पारंपरिक संज्ञा. पूर्वीपासून ‘कृषिप्रदेश’ म्हणून हा भाग प्रसिद्ध असून देशाच्या अर्थव्यवस्थेत याचा मोठा वाटा आहे. कॉर्न बेल्टमध्ये देशाच्या उत्तर-मध्य…
एरिक द रेड (Erik the Red) : (इ. स. ९५०? — १००३?). ग्रीनलंडचा शोध लावून तेथे वसाहत करणारा नॉर्वेजियन व्हायकिंग समन्वेशक. मूळ नाव एरिक थॉरव्हालसन, परंतु लाल रंगांच्या केसांमुळे त्यांना एरिक…