लेखकः नामदेव स. गाडे

आफ्रिकेतील नायजेरिया देशाची राजधानी आणि देशातील एक योजनाबद्ध नगररचना केलेले शहर. लोकसंख्या ९२,४०,००० (२०१६ अंदाज). देशाच्या मध्यवर्ती भागात असलेल्या फेडरल कॅपिटल टेरिटरी (एफसीटी) किंवा आबूजा फेडरल कॅपिटल टेरिटरी (स्था. १९७६)…

मलेशियातील प्रमुख शहर, देशाचे प्रशासकीय केंद्र आणि संघीय प्रदेश. लोकसंख्या ९१,९०० (२०१८). हे शहर मलेशिया द्वीपकल्पाच्या पश्चिम भागात, क्वालालुंपुर या देशाच्या राजधानीपासून दक्षिणेस २५ किमी.वर वसलेले आहे. हे शहर वसविण्यापूर्वी…

जगातील एक सर्वाधिक जागृत ज्वालामुखी. पॅसिफिक महासागरात हवाई द्वीपसमूह असून या द्वीपसमूहातील हवाई बेटावरील कीलाउआ (म्हणजे पुष्कळ विस्तारणारा) ज्वालामुखी हे हवाई व्होल्कॅनोज नॅशनल पार्केचे मुख्य वैशिष्ट्य आहे. मध्यवर्ती कटाह किंवा…

आशियातील पूर्व तिमोर देशाची राजधानी व देशातील प्रमुख सागरी बंदर. लोकसंख्या २,२२,३२३ (२०१५ अंदाजे). हे शहर तिमोर बेटाच्या उत्तर किनाऱ्यावर, ऑम्बाई सामुद्रधुनीवर वसलेले आहे. शहराच्या दक्षिणेस पर्वतीय प्रदेश आहे. तिमोर…

दक्षिण पॅसिफिक महासागरातील सामोआ या द्वीपीय देशाची राजधानी. लोकसंख्या ३७,३९१ (२०२२ अंदाजे). सामोआतील ऊपोलू बेटाच्या उत्तर किनाऱ्यावर वैसिगॅनो नदीच्या मुखाशी हे शहर वसलेले आहे. पूर्वी हे एक लहानसे खेडे होते.…

मध्य आफ्रिकेतील रूआंडा या खंडांतर्गत देशाची राजधानी. लोकसंख्या ११,३२,६८६ (२०१२). देशाच्या मध्यवर्ती भागात, रूगन्वा नदीच्या काठावर, सस. पासून १,५४० मी. उंचीवर हे शहर वसले आहे. या शहराचा विस्तार सौम्य चढ-उतार…

वेस्ट इंडीज द्वीपसमूहातील सेंट लुसीया या द्वीपीय देशाची राजधानी आणि प्रमुख बंदर. लोकसंख्या ६५,६५६ (२०२२ अंदाजे). सेंट लुसीया बेटाच्या वायव्य किनाऱ्यावर हे शहर वसलेले आहे. कॅरिबियन समुद्राच्या पूर्व भागात असलेल्या…

कॅरिबियन समुद्रातील सेंट व्हिन्सेंट व ग्रेनेडीन्झ या द्वीपीय देशाची राजधानी. लोकसंख्या १२,९०९ (२०१२). पूर्व कॅरिबियातील अँटिलीस द्वीपमालिकेत सेंट व्हिन्सेंट व ग्रेनेडीन्झ ही बेटे स्थित आहेत. त्यांतील सेंट व्हिन्सेंट या सर्वांत…

पश्चिम आफ्रिकेतील घाना देशाची राजधानी, देशातील सर्वांत मोठे शहर व एक प्रमुख सागरी बंदर. लोकसंख्या ४४,००,००० (२०२० अंदाज). देशाच्या दक्षिण भागात, अटलांटिक महासागराचा भाग असलेल्या गिनीच्या आखात किनाऱ्यावर हे शहर…

महाराष्ट्र राज्याच्या अगदी ईशान्य भागातील याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्य ठिकाण. लोकसंख्या १,३२,८१३ (२०११). गोंदिया शहर नागपूरच्या ईशान्येस सुमारे १४० किमी. वर आहे. गोंदिया जिल्हा उत्तरेकडील मध्य प्रदेश आणि पूर्वेकडील छत्तीसगढ…

स्वीडनच्या अखत्यारितील बाल्टिक समुद्रातील बेट व प्रांत. गॉटलंड बेटाचा अक्षवृत्तीय विस्तार ५६° ५४’ उ. ते ५७° ५६’ उ. व रेखावृत्तीय विस्तार १८° ६’ पू. ते १९° ७’ पू. रेखांश आहे.…

भारताच्या गुजरात राज्यातील नर्मदा जिल्ह्याचे मुख्य ठिकाण. लोकसंख्या ३४,८४५ (२०११). हे अहमदाबादच्या आग्नेयीस सुमारे २०० किमी., कर्जन नदीच्या किनाऱ्यावर सस. पासून १४८ मी. उंचीवर वसलेले आहे. २ ऑक्टोबर १९९७ रोजी…

भारताच्या गुजरात राज्यातील याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्य ठिकाण व प्रमुख शहर. लोकसंख्या १,३०,५०३ (२०११). वडोदऱ्यापासून साधारण ईशान्येस १५९ किमी. वर, तर अहमदाबादपासून पूर्वेस २१४ किमी. दुधीमती नदीच्या काठावर हे शहर…

भारताच्या हरयाणा राज्यातील याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्य ठिकाण आणि एक औद्योगिक शहर. लोकसंख्या १४,१४,०५० (२०११). हे राज्याच्या आग्नेय भागात, दिल्लीच्या साधारण दक्षिणेस सुमारे ३५ किमी. वर वसलेले आहे. मोगल सम्राट…

भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील याच नावाच्या जिल्ह्याचे व तालुक्याचे मुख्य ठिकाण. लोकसंख्या ६८,९३० (२०११). हे मुंबई व विरारच्या उत्तरेस अनुक्रमे ८७ किमी. व ३५ किमी. वर वसलेले आहे. १ ऑगस्ट २०१४…