धूप वृक्ष (Malbar tallow tree)
धूप हा बहुवर्षायू वृक्ष डिप्टेरोकोर्पेसी कुलातील असून त्याचे शास्त्रीय नाव वॅटेरिया इंडिका आहे. हा वृक्ष मूळचा भारतातील असून महाराष्ट्र, केरळ, तमिळनाडू व कर्नाटक राज्यांतील सदाहरित वनांत आढळतो. महाराष्ट्रात हा वृक्ष…
धूप हा बहुवर्षायू वृक्ष डिप्टेरोकोर्पेसी कुलातील असून त्याचे शास्त्रीय नाव वॅटेरिया इंडिका आहे. हा वृक्ष मूळचा भारतातील असून महाराष्ट्र, केरळ, तमिळनाडू व कर्नाटक राज्यांतील सदाहरित वनांत आढळतो. महाराष्ट्रात हा वृक्ष…
[latexpage] अस्थायी अणुकेंद्रकांमधून वेगवेगळे कण उत्सर्जित होण्याच्या प्रक्रियेला किरणोत्सर्ग म्हणतात. किरणोत्सर्गाची दोन प्रकारांमध्ये विभागणी करता येईल. पहिल्या प्रकारात नैसर्गिक किरणोत्सर्ग, तर दुसऱ्या प्रकारात प्रयोगशाळांमध्ये तयार करण्यात आलेल्या अणुकेंद्रकांमधून होणारा किरणोत्सर्ग…
[latexpage] अणुकेंद्रकांची द्रव-बिंदू प्रतिकृती अणुकेंद्रक (Nucleus) आणि द्रव-बिंदू (Liquid drop) यांमधील साधर्म्यावर आधारित आहे. अणुकेंद्रकाच्या बऱ्याच गुणधर्मांचे स्पष्टीकरण द्रव-बिंदूचे गुणधर्म वापरून करता येते. द्रव-बिंदू प्रतिकृती अणुकेंद्रकासाठी लागू होण्यामागे खालील कारणे आहेत…
[latexpage] कणभौतिकीच्या मानक प्रतिकृतीनुसार (standard model) क्वार्क आणि त्यांचे प्रतिकण (antiparticles) हे मूलभूत कण अथवा मूलकण (elementary particles) मानले जातात. या व्यतिरिक्त लेप्टॉन (Lepton) आणि त्यांचे प्रतिकण आणि न्यूट्रिनो (Neutrino)…
[latexpage] मानक प्रतिकृतीनुसार क्वार्क हे मूलभूत कण आहेत आणि त्यांच्या संयोगाने सर्व पदार्थ तयार होतात. या नोंदीत क्वार्कांच्या गुणधर्मांचे सविस्तर वर्णन केले आहे. क्वार्कांचे प्रमुख गुणधर्म नाव $u(up)$ $d(down)$ $c(charm)$…
[latexpage] अणुकेंद्रांच्या आणि इतर कणांच्या चुंबकीय आघूर्णाचे (magnetic moment) मूल्य अनाधुनिक चुंबकीय आघूर्णाच्या एककाच्या मूल्याहून बरेच कमी असते. त्यामुळे त्यांसाठी न्यूक्लीय मॅग्नेटॉन ($m_n$) हे एकक वापरले जाते. या एककाचे समीकरण…
(प्रिंटेड सर्किट बोर्ड - पीसीबी; मुद्रित संकलित मंडल; PCB). पीसीबी हा एक बोर्ड असुन तो फायबर ग्लास किंवा पातळ थर असलेल्या सामग्रीपासुन तयार होतो. ट्रान्झिस्टर (Transistor), रोधक (Resistance) आणि एकात्मिक…
[latexpage] (द्रव्य तरंग; Matter wave). फ्रेंच शास्त्रज्ञ ल्वी व्हीक्तॉर द ब्रॉग्ली (Louis de Broglie) यांनी १९२४ साली मांडलेल्या परिकल्पनेमध्ये असे म्हटले की, फोटॉनांप्रमाणे (Photon) इलेक्ट्रॉनांसारखे (electron) इतर कण सुद्धा तरंगरूपात…