मायकल जॅक्सन (Michael Jackson)
जॅक्सन, मायकल : (२९ ऑगस्ट १९५८ – २५ जून २००९). जगप्रसिद्ध अमेरिकन पॉप गायक, गीतकार आणि नर्तक. ‘‘किंग ऑफ पॉप’’ याबरोबरच द ग्लोव्ह वन, वॉको जॅको, एमजे, जॅको, मिकी माईक,…
मंदाक्रांता वृत्त (Mandakranta Vrutta)
मंदाक्रांता वृत्त : मंदाक्रांता हे अक्षरगण वृत्त आहे. श्लोकातील प्रत्येक चरणात येणाऱ्या अक्षरांची संख्या, त्यांचा लघु-गुरुक्रम यावर वृत्ताचे लक्षण ठरते. हे अक्षरगणवृत्ताच्या प्रकारांतील समवृत्त प्रकारचे वृत्त आहे. ज्याचे चारही पाद एकसारखे…
लोकालेख (Ethnography)
एखादा लोक समुदाय किंवा त्यांच्या संस्कृतीबद्दलचे लेखण म्हणजे लोकालेख. याला लोकजीवनशास्त्र असेही म्हणतात. लोकालेखामध्ये निरीक्षण आणि सहभाग या दोन महत्त्वाच्या क्रियांचा समावेश होतो. लोकालेख कार्यपद्धतीत अभ्यासक एकाच वेळी निरीक्षणही करतो…
प्रमाणक संदर्भ कसोटी (Norms Reference Test)
विद्यार्थ्यांच्या विविध ज्ञानपातळी किंवा क्षमतांची संपादणूक किती आहे, याचा पडताळा पाहण्यासाठी प्रमाणित मानकांची संदर्भ गटांशी तुलना करणारी एक कसोटी. यास मानक संदर्भ कसोटी असेही म्हणतात. रॉबर्ट ग्लेसर यांनी प्रमाणक संदर्भ…
निकषात्मक संदर्भ कसोटी (Criterian Reference Test)
विद्यार्थ्यांच्या विविध ज्ञानपातळीचे शैक्षणिक प्रगतीचे किंवा अनेकविध क्षमतांचे मूल्यमापन करण्यासाठी निकषांचे संदर्भ पुढे ठेवून विकसित केलेली एक शैक्षणिक कसोटी. तसेच अपेक्षित प्रभुत्व पातळीच्या तपशीलासह लिहिलेल्या अपेक्षित वर्तनबदलाच्या संदर्भात विद्यार्थ्यांची स्थिती…
जनाबाई कचरू गिऱ्हे (Janabai Kacharu Girhe)
गिऱ्हे, जनाबाई कचरू : (१ जून १९५२).महाराष्ट्रातील भटक्या विमुक्त गोपाळ समाजातील पहिल्या स्त्री आत्मचरित्रकार आणि शिक्षिका. त्यांचा जन्म गुजराबाई माळी व बापुराव माळी या दाम्पत्यापोटी सांगवी येथे झाला. त्यांचे दहावीपर्यंतचे…
वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी (Vasantrao Naik Marathwada Agriculture University, Parbhani)
वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी (Vasantrao Naik Marathwada Agriculture University, Parbhani) : महाराष्ट्र राज्यातील चार कृषी विद्यापीठांपैकी एक विद्यापीठ. हे विद्यापीठ महाराष्ट्रातील मराठवाडा विभागातील परभणी येथे आहे. मराठवाडा विभागातील…
लक्षकेंद्री गट चर्चा (Focus Group Discussion)
लक्षकेंद्री गट चर्चा ही गुणात्मक संशोधनामध्ये वापरण्यात येणाऱ्या पद्धतींपैकी एक पद्धत आहे. विल्किन्सन यांच्या मते, एका विशिष्ट विषयाबद्दल निवडलेल्या व्यक्तींच्या (समान पार्श्वभूमी, अनुभव, हितसंबंध, विशिष्ट प्रश्न इत्यादी) गटामध्ये घडवून आणलेली…
उ. अल्लारखाँ (Ustad Allarakhan)
उ. अल्लारखाँ : (२९ एप्रिल १९१९ - ३ फेब्रुवारी २०००). आंतरराष्ट्रीय कीर्तीचे भारतीय तबलावादक आणि श्रेष्ठ कलावंत. त्यांचे मूळनाव अल्लारखाँ कुरैशी खाँसाहेब असे होते. ते ए. आर. कुरैशी आणि अब्बाजी…
नामदेव लक्ष्मण व्हटकर (Namdev Laxman Vhatkar)
नामदेव लक्ष्मण व्हटकर: (२४ ऑगस्ट १९२१ - ४ ऑक्टोबर १९८२). सुप्रसिद्ध लेखक, संगीतकार, कुशल प्रशासक, लोककलेचे अभ्यासक, प्रगतीशील शेतकरी, स्वातंत्र्य सैनिक, जागरूक आमदार. चित्रपट निर्माते अशीही त्यांची ओळख आहे. त्यांची…
चिनू मोदी (Chinu Modi)
मोदी, चिनू : (३० सप्टेंबर १९३९- १९ मार्च २०१७). गुजराती आणि उर्दू या दोन्ही भाषांमध्ये सकस लेखन करणारे गुजराती कवी, कादंबरीकार आणि समीक्षक. वडील चंदुलाल तर आई शाशिकांताबेन या दाम्पत्यापोटी…
उत्तर-औद्योगिक समाज (Post-Industrial Society)
सेवाक्षेत्र व उच्चतम तंत्रज्ञानावर आधारलेली एक उत्पादन व्यवस्था म्हणजे उत्तर-औद्योगिक अर्थव्यवस्था होय. डॅनियल बेल यांनी १९७० च्या दशकाच्या पूर्वार्धात ‘उत्तर-उद्योगवाद’ (पोस्ट-इंडस्ट्रिॲलिजम) ही संकल्पना मांडली. या संकल्पनेचा अर्थ ‘संगणकीय तंत्रज्ञानाच्या मदतीने…
नवजात शिशु परिचर्या (Neonatal Nursing)
बालकाच्या आयुष्यातील जन्मानंतरचा साधारणत: चार आठवड्यापर्यंतचा कालावधी हा नवजात शिशू कालावधी म्हणून ओळखला जातो. प्रत्येक बालकाची शारीरिक आणि मानसिक वाढ ही त्याची मातेच्या उदरात असतानाची वाढ, जन्म झाल्यानंतर त्याच्या आरोग्याचा…
इंडियन पिपल्स थिएटर असोसिएशन – इप्टा (Indian People’s Theatre Association – IPTA)
भारतातील कलावंतांची एक सर्वांत जुनी संस्था. भारतभर ती ‘इप्टा’ या नावाने ओळखली जाते. स्वातंत्र्य लढ्याच्या वाटचालीबरोबरच दुसर्‍या महायुद्धाच्या पार्श्वभूमिवर समाजात घडत असलेल्या वैचारिक मंथनाचे संदर्भ या संघटनेला आहे. प्रचंड घडामोडींच्या…
उत्परिवर्तन (Mutation)
सजीवांच्या एका पिढीकडून पुढील पिढ्यांकडे संक्रमित होऊ शकणाऱ्या जीनोममधील कोणत्याही बदलास उत्परिवर्तन असे म्हणतात. सर्व सजीवांच्या जीनोममध्ये बदल होणे ही नैसर्गिक क्रिया असून त्यामुळे सजीवांच्या जीनोममध्ये वैविध्य येते. उत्क्रांती होण्यासाठी…
- Go to the previous page
- 1
- …
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- …
- 495
- Go to the next page