गुरुदास बॅनर्जी (Gooroodas Banerjee)

बॅनर्जी, गुरुदास : (२६ जुलै १८४४–२ डिसेंबर १९१८). भारतीय विधिज्ञ व शिक्षणतज्ज्ञ. त्यांचा जन्म कलकत्त्याच्या (कोलकाताच्या) नारकेलडंग या उपनगरात झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव रामचंद्र व आईचे नाव सोनामणी होते. शालेय…

बाझेडो, योहान बेर्नहार्ट : (११ सप्टेंबर १७२३–२५ जुलै १७९॰). जर्मन शिक्षणशास्त्रज्ञ. त्यांचा जन्म हँबर्ग (प. जर्मनी) येथे झाला. त्यांचे शिक्षण हँबर्ग व लाइपसिक येथे झाले. बाझेडो यांनी १७४९–१७५२ या काळात…

फुकुजावा, युकिची :  (१० जानेवारी १८३५–३ फेब्रुवारी १९०१). जपानी शिक्षणतज्ज्ञ, लेखक व जपानमधील पाश्चात्त्यीकरणाच्या चळवळीचा पुरस्कर्ता. त्यांचा जन्म ओसाका येथे एका गरीब सामुराई कुटुंबात झाला. त्यांचे प्राथमिक व माध्यमिक शिक्षण…

फिशर, वेल्थी हॉनसिंगेर : (१८ सप्टेंबर १८७९–१६ डिसेंबर १९८०). भारतात प्रौढ साक्षरताप्रसाराचे कार्य करणाऱ्या अमेरिकन कार्यकर्त्या, शिक्षणतज्ज्ञ आणि रामॉन मागसायसाय पुरस्काराच्या मानकरी. त्यांचा जन्म रोम (न्यूयॉर्क राज्य) येथे झाला. त्यांनी…

पार्कर, फ्रॅन्सिस वेलँड : (९ ऑक्टोबर १८३७–२ मार्च १९०२). अमेरिकेतील प्रगमनशील शिक्षणाचा पुरस्कर्ता. त्यांचा जन्म मॅसॅचूसेट्स संस्थानात बेडफोर्ड येथे झाला. त्यांनी वयाच्या सोळाव्या वर्षी अध्यापनाचे कार्य सुरू केले. १८६१ साली…

हुसेन, झाकिर : (८ फेब्रुवारी १८९७–३ मे १९६९ ). भारताचे तिसरे राष्ट्रपती, एक ख्यातनाम शिक्षणतज्ज्ञ आणि भारत सरकारतर्फे दिल्या जाणाऱ्या सर्वोच्च अशा भारतरत्न पुरस्काराचे मानकरी (१९६३). त्यांचा जन्म अफ्रिडी अफगाण…

शंकरशेट, जगन्नाथ : (१० फेब्रुवारी १८०३–३१ जुलै १८६५). महाराष्ट्रातील एक थोर समाजसेवक, शिक्षणप्रेमी व आधुनिक मुंबईच्या शिल्पकारांपैकी एक. त्यांचे पूर्ण नाव जगन्नाथ शंकरशेट मुर्कुटे; तथापि ते नाना शंकरशेट या नावानेच…

कोमीनिअस,जॉन एमस : (२८ मार्च १५९२–४ नोव्हेंबर १६७०). चेकोस्लोव्हाकियातील प्रसिद्ध शिक्षणतज्ज्ञ, परिवर्तनवादी व बिशप. त्यांचा जन्म निव्हनिक (चेकोस्लोव्हाकिया) येथे झाला. दारिद्र्यामुळे त्यांचे शिक्षण उशिरा सुरू झाले. वयाच्या सोळाव्या वर्षी ते…

स्वामी कुवलयानंद : (३० ऑगस्ट १८८३–१८ एप्रिल १९६६). एक थोर शारीरिक शिक्षणतज्ज्ञ व योगविद्येचे प्रयोगशील पुरस्कर्ते. पूर्ण नाव जगन्नाथ गणेश गुणे. त्यांचा जन्म गुजरातमधील डभई येथे मध्यमवर्गीय मराठी कुटुंबात झाला.…

चार्ल्स विल्यम एलियट : (२० मार्च १८३४–२२ ऑगस्ट १९२६). अमेरिकेतील प्रसिद्ध शिक्षणतज्ज्ञ व थोर विचारवंत. त्यांचा जन्म बॉस्टन (मॅसॅचूसेट्स) येथे एका सामान्य कुटुंबात झाला. हार्व्हर्ड विद्यापीठातून पदवीधर झाल्यानतंर तेथेच त्यांनी…

विद्यार्थ्यांची अध्ययनक्षमता, त्यांच्यातील कच्चे दुवे (Weak Points), त्यांची शैक्षणिक पातळी इत्यादींचे नैदानिक (Diagnostic) चाचण्यांच्या साह्याने निदान करून योग्य शैक्षणिक उपचारांद्वारे त्यांच्या अध्ययनातील मागासलेपणा दूर करणे, म्हणजे उपचारात्मक अध्यापन होय. प्रभावी…