चेन, सर एर्न्स्ट बोरिस : (१९ जून १९०६ —१२ ऑगस्ट १९७९). जर्मन-ब्रिटीश जीवरसायनशास्त्रज्ञ. त्यांनी सन १९२८ साली सर अलेक्झांडर फ्लेमिंग यांनी शोधलेल्या पेनिसिलिनला शुद्ध स्वरूपात विलग करण्याचे तंत्र विकृतिशास्त्रज्ञ हॉवर्ड…
वॉल्ड, अब्राहम : (३१ ऑक्टोबर १९०२ – १३ डिसेंबर १९५०). हंगेरियन गणितज्ज्ञ. त्यांनी गणित-संख्याशास्त्र या विषयातील निर्णायक सिद्धांत (Decision Theory), भूमिती (Geometry) आणि इकॉनॉमेट्रिक्स (econometrics) यांत महत्त्वाचे योगदान दिले. तसेच…
ब्रुस, डेव्हिड (२९ मे १८५५ – २७ नोव्हेंबर १९३१ ) डेव्हिड ब्रुस यांचा जन्म ऑस्ट्रेलियातील बेन्डीगो (Bendigo) येथे एका स्कॉटलंड वंशीय दांपत्याच्या पोटी झाला. त्यांचे आईवडील १७५० सालीच ऑस्ट्रेलियामध्ये आले…
संस्था स्थापना : १९९४ गणितातील ज्ञानाच्या कक्षा विस्तारणारी संस्था. अमेरिकन इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅथेमॅटिक्स (एआयएम) या संस्थेची स्थापना १९९४ मध्ये झाली. हीचे संस्थापक जॉन फ्राय आणि स्टीव्ह सोरेन्सेन हे होते. सिलिकॉन व्हॅलीत…
एडिसन, टाॅमस अल्वा (११ फेब्रुवारी,१८४७ ते १८ ऑक्टोबर,१९३१). अमेरिकन संशोधक. तारायंत्र, ग्रामोफोन, प्रदीप्त दिवा (बल्ब), वीज पुरवठ्याचे देशव्यापी जाळे पसरविणारे विद्युत् जनित्र, चलच्चित्रपट प्रक्षेपक (सिनेमा प्रोजेक्टर), प्रत्याभरण (चार्जिंग) करता येणारी…
भूकंप मार्गदर्शक सूचना क्र. ८ भूकंपविरोधक इमारतींचे संकल्पन : एखाद्या विवक्षित स्थळी भूकंपामुळे निर्माण होणाऱ्या हादऱ्यांची तीव्रता हलकी, साधारण किंवा तीव्र असू शकते. या बाबीचा सापेक्षतेने विचार केल्यास, हलके हादरे…
टॉमस क्राँबी शेलिंग : (१४ एप्रिल १९२१–१३ डिसेंबर २०१६). अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ, राज्यशास्त्राचे गाढे अभ्यासक व अर्थशास्त्राच्या नोबेल पुरस्काराचे सहमानकरी. मेरीलंड विद्यापीठातील School Of Public Policy या संस्थेतील विदेशी कामकाज, राष्ट्रीय…
पिंपळ हा पानझडी वृक्ष मोरेसी कुलातील असून त्याचे शास्त्रीय नाव फायकस रिलिजिओजा आहे. पिंपळ मूळचा भारत, बांगला देश, नेपाळ, पाकिस्तान, श्रीलंका आणि चीन या देशांतील आहे. वड व उंबर हे…
व्यष्टीय किंवा सूक्ष्मलक्ष्यी अर्थशास्त्रीय विश्लेषणातील एक सिद्धांतसमूह. यामध्ये उद्योगसंस्थेचे अस्तित्व, उदय, वर्तन, उद्देश, अंतर्गत रचना, निर्णयप्रक्रिया, आकार, सीमा, विविध बाजार संरचना व त्यांचा उद्योगसंस्थेतील विविध कार्यांवर व निर्णयांवर होणारा परिणाम,…
पावशा पक्ष्याचा समावेश क्युक्युलिफॉर्मिस गणाच्या क्युक्युलिडी पक्षिकुलात होत असून त्याचे शास्त्रीय नाव हायरोकॉक्सिक्स व्हेरिअस आहे. तो आशिया खंडातील भारत, पाकिस्तान, नेपाळ, बांगला देश, श्रीलंका, भूतान इ. देशांमध्ये आढळतो. भारतात समुद्रसपाटीपासून…
पालक ही वर्षायू वनस्पती ॲमरॅंटेसी कुलातील असून तिचे शास्त्रीय नाव स्पिनॅशिया ओलेरॅशिया आहे. बीट व चंदनबटवा या वनस्पतीदेखील याच कुलात समाविष्ट आहेत. पालक वनस्पती मूळची मध्य आणि नैर्ऋत्य आशियातील असून…
घरातील भिंतींवर व छतावर वावरणारा एक सरपटणारा प्राणी. पालीचा समावेश सरीसृप वर्गातील डायॉप्सिडा उपवर्गाच्या स्क्वॅमेटा गणातील लॅसर्टिलिया उपगणाच्या गेकोनिडी कुलात होतो. या कुलात सु. ३०० जाती आहेत. पालीचा प्रसार जगभर…
पारोसा पिंपळ ही माल्व्हेसी कुलातील वनस्पती असून तिचे शास्त्रीय नाव थेस्पेशिया पॉपुल्निया आहे. ही वनस्पती आणि जास्वंद एकाच कुलातील आहेत. तिला भेंडीचे झाड असेही म्हणतात. पारोसा पिंपळ हा वृक्ष मूळचा…
कोणत्याही परिसंस्थेतील प्रत्येक पोषणपातळीवरील जैववस्तुमान किंवा जैववस्तुमानाची उत्पादकता, सजीवांची संख्या, ऊर्जा-विनिमयाची पातळी यांसंबंधीची माहिती ही आलेख स्वरूपात मांडली जाते, तिला पारिस्थितिकीय स्तूप म्हणतात. ब्रिटनचे प्राणिवैज्ञानिक आणि पारिस्थितिकीतज्ज्ञ चार्ल्स एल्टन यांनी…
सुगंधी फुलांसाठी प्रसिद्ध असलेली एक वनस्पती. पारिजातक ओलिएसी कुलातील असून तिचे शास्त्रीय नाव निक्टॅन्थस आर्बर-ट्रिस्टिस आहे. जाई, जुई व मोगरा या वनस्पतीही ओलिएसी कुलातील आहेत. पारिजातक मूळची भारतातील असून मध्य…