मुहम्मद युनुस (Muhammad Yunus) : (२८ जुन १९४०). बांग्लादेशातील प्रसिद्ध अर्थशास्त्रज्ञ, ग्रामीण बँकेचे प्रणेते आणि २००६ मधील शांतता नोबेल पुरस्काराचे मानकरी. मुहुम्मद यांना बँकर, सामाजिक उद्योजक आणि सामाजिक नेतृत्व सांभाळणारे…
विविध कंपन्यांचे भाग, ऋणपत्रे, रोखे, प्रत्ययपत्रे इत्यादींचे क्रय-विक्रय करणारे स्थान म्हणजे समभाग बाजार (शेअर मार्केट) होय. समभाग बाजाराचा विकास आणि विस्तार हा देशाच्या आर्थिक विकासाचा निदर्शक मानला जातो. भाग बाजारात…
विविध फळे, फुले, भाजीपाला इत्यादींचे उत्पादन घेणे म्हणजे फलोत्पादन होय. फलोत्पादन हा आपल्या दैनंदिन जीवनाशी परिचित असून हा कृषी उद्योगाचा एक भाग आहे. शेतातील किंवा बागेतील छोट्या फळझाडांची काळजी घेणे,…
लोकसंख्याशास्त्र या विषयात लोकसंख्येचा अनुभवाधिष्ठित, संख्याशास्त्रीय आणि गणितीय पद्धतीने अभ्यास केला जातो. ही एक ज्ञानाची स्वतंत्र शाखा मानली जाते. Demography हा मूळ ग्रीक शब्द असून यातील Demos म्हणजे लोक आणि…
सातत्याने सरासरी पावसापेक्षा कमी पाऊस पडल्यामुळे किंवा अनियमित पाऊस पडल्यामुळे किंवा काहीच पाऊन न पडल्यामुळे एखाद्या प्रदेशात निर्माण होणारी जलीयस्थिती म्हणजे अवर्षण होय. भारत हा शेतीप्रधान देश असल्यामुळे बहुसंख्य लोक…
मानवी मेंदूचा एक अतिशय वैशिष्ट्यपूर्ण गुणधर्म म्हणजे बदलशीलता होय. यालाच मज्जा बदलशीलता असेही म्हणतात. मानवी मेंदूत मज्जापेशींच्या लक्षावधी जोडण्या असतात. यातल्या काही जोडण्या जनुकांच्या आज्ञावलीनुसार होतात आणि काही जोडण्या अनुभवाने,…
सत्यपाल महाराज : (१६ मे १९५६). महाराष्ट्रातील सुप्रसिद्ध कीर्तनकार. पूर्ण नाव सत्यपाल विश्वनाथ चिंचोलीकर. संत गाडगे बाबा आणि राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज या प्रभृतिंनी गाव खेड्यातील मानवी समूहाच्या सामाजिक, आर्थिक, सांस्कृतिक…
जिचकार, श्रीकांत. (१४ सप्टेंबर १९५४ - २ जून २००४). महाराष्ट्रातील एक प्रमुख शिक्षणविद, राजकीय व्यक्तिमत्त्व. बहुआयामी शैक्षणिक यशासाठी सुप्रसिद्ध. नागपूर जिल्ह्यातील आजानगाव येथे एका सामान्य शेतकरी कुटुंबात त्यांचा जन्म झाला.…
पटवर्धन, शिवाजीराव : (२२ डिसेंबर, १८९२ - ७ मे, १९८६). दाजीसाहेब पटवर्धन. थोर स्वातंत्र्यसेनानी, नामवंत धन्वंतरी आणि कुष्ठरोग निवारणासाठी उभ्या केलेल्या चळवळीसाठी प्रसिद्ध. त्यांचा जन्म कर्नाटकातील आसंगी या गावी झाला.…
देशमुख, सदानंद नामदेव : (३० जुलै १९५९). महाराष्ट्रातील सुप्रसिद्ध साहित्य अकादेमी पुरस्कारप्राप्त कवी, कथाकार, कादंबरीकार आणि ललितगद्य लेखक. सदानंद देशमुख यांच्या कादंबऱ्या, कथा या साहित्यकृतींचे मोल ऐतिहासिक, समाजशास्त्रीय, सांस्कृतिक, वाङ्मयीन…
वाघ, विठ्ठल : (१ जानेवारी,१९४५). महाराष्ट्रातील अग्रगण्य साहित्यिक. लोककवी, कादंबरीकार, कोशकार आणि चित्रकार ही त्यांची प्रमुख ओळख. यांचा जन्म हिंगणी (ता. तेल्हारा,जि. अकोला. महाराष्ट्र) या गावी एका सधन शेतकरी कुटुंबात…
महाराष्ट्र राज्यातील एक विद्यापीठ. पश्चिम विदर्भातील ग्रामीण भागातील लोकांच्या शैक्षणिक गरजा पूर्ण करण्याच्या दृष्टीने तत्कालीन नागपूर विद्यापीठाचे (सध्याचे राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज नागपूर विद्यापीठ) विभाजन होऊन १ मे १९८३ रोजी अमरावती…
भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरण उर्फ फूड सेफ्टी अँड स्टँडर्डंस अ‍ॅथॉरिटी ऑफ इंडिया (FSSAI) भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरण उर्फ फूड सेफ्टी अँड स्टँडर्डंस अ‍ॅथॉरिटी ऑफ इंडिया (FSSAI) ही…
बॅबेज, चार्ल्स : (२६ डिसेंबर १७९१ - १८ ऑक्टोबर १८७१) इंग्लिश गणितज्ञ, तत्त्वज्ञानी, संशोधक आणि यांत्रिक अभियंता असे बहुज्ञ आणि आधुनिक संगणकाचा सैद्धांतिक पाया रचण्यासाठी प्रसिद्ध शालेय शिक्षण घेताना बॅबेज यांची गणिताची…
डाल्टन, जॉन : (५ किंवा ६ सप्टेंबर १७६६ - २७ जुलै १८४४) आधुनिक अणूसिद्धांताचे जनक समजले जाणारे इंग्लिश शास्त्रज्ञ जॉन डाल्टन ह्यांचा जन्म इंग्लंडमधील कम्बरलॅंड प्रांतात झाला. त्यांचे प्राथमिक शिक्षण…