लोकसंख्याशास्त्र व परिचर्या
प्रस्तावना : लोकसंख्याशास्त्र हे लोकसंख्येचे वितरण, रचना आणि हालचालींचा वैज्ञानिक अभ्यास आहे. याचा परिचर्या व आरोग्यसेवा यांवर महत्त्वपूर्ण प्रभाव पडतो.विविध ...
सार्वजनिक आरोग्यसेवा प्रगती : विकसित देश
प्रस्तावना : बहुतेक विकसित देश ‘पारंपारिक औषधे व आरोग्य सेवा’ या संकल्पनेवर अवलंबून असतात. लोकांना निरोगी ठेवण्यासाठी तसेच आरोग्य सेवा देताना औषधे ...
रक्तसंक्रमण प्रक्रिया परिचर्या
आघात रुग्ण परिचर्या
अपघात, बलात्कार किंवा नैसर्गिक आपत्ती इत्यादींसारख्या भयानक घटनेला भावनिक प्रतिसाद म्हणजे आघात किंवा ट्रॉमा होय. आघाताचा प्रकार व रुग्णाची सर्वसाधारण ...
प्रभावी संभाषण व रुग्ण सेवा
परिचर्या क्षेत्रात आवश्यक कौशल्यांपैकी एक महत्त्वाचे कौशल्य म्हणजे संभाषण होय. संभाषण म्हणजे एका व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीस माहिती पुरविणे ज्यामध्ये काहीवेळा ...
प्रजनन व बाल आरोग्य सेवा
बाल जीवित्व आणि सुरक्षित मातृत्व सेवा
प्रस्तावना : राष्ट्रीय बाल जीवित्व आणि सुरक्षित मातृत्व (CSSM) हा कार्यक्रम २० ऑगस्ट १९९२ मध्ये तत्कालीन राष्ट्रपतींच्या हस्ते भारतात सुरू ...
ग्रामीण आरोग्य सेवा : पर्यवेक्षक भूमिका
प्रस्तावना : भारतातील “ग्रामीण आरोग्य मिशन” या कार्यक्रमांतर्गत ग्रामीण आरोग्य परिचर्या देण्यासाठी आरोग्य सेवेमध्ये पर्यवेक्षकांची नेमणूक केली जाते. यात स्त्री ...
सामाजिक आरोग्य परिचारिका
प्रस्तावना : सार्वजनिक आरोग्य परिचर्येमध्ये सार्वजनिक आरोग्याची तत्त्वे आणि आरोग्याची संरक्षणात्म सेवा पद्धतीचा उपयोग करताना परिचारिका आपल्या व्यावसायिक ज्ञान व ...
वैद्यकीय-शल्यक्रिया परिचर्या : प्रस्तावना
वैद्यकीय सेवा-शुश्रूषा या क्षेत्रात मोलाची कामगिरी राजा अशोकाने भारतात सर्व प्रथम केली. पूर्वीच्या काळात परिचारिकांना अनंत अडचणींना तोंड द्यावे लागे ...
बहूद्देशीय आरोग्य परिचारिका
प्रस्तावना : भारत सरकारतर्फे १९७२ मध्ये श्री. कर्तारसिंग यांच्या अध्यक्षतेखाली आरोग्य व कुटुंब नियोजन आणि कुटुंब कल्याण विभागामार्फत एक समिती ...
शारीरिक हालचाल समस्या व परिचर्या नियोजन
आजारपणामुळे तसेच अपघात किंवा आघातामुळे बरेचदा व्यक्तीच्या शारीरिक हालचालींवर निर्बंध येतात. व्यक्तीच्या स्नायू, हाडे व चेतासंस्था (muscular, skeletal & nervous ...
परिचर्येतील नैतिकतेची तत्त्वे
प्रस्तावना : नैतिक तत्त्वे व नीतिमूल्ये ही प्रत्येक परिचारिकेच्या वर्तणुकीचा अथवा कर्तव्याचा एक अविभाज्य आहे. परिचारिका आपल्या व्यावसायिक पदानुसार रुग्णांना ...
मानवी संबंध आणि परिचारिका
परिचर्या व्यवस्थापनात व आरोग्य सेवेत मानवी सबंध आणि परस्पर सबंध हे महत्त्वाचे घटक असतात. मानवी संबध ही एक सामाजिक प्रक्रिया ...
शालेय आरोग्य सेवा परिचारिकेची भूमिका
प्रस्तावना : शालेय आरोग्य सेवा हे सामाजिक आरोग्याचे महत्त्वाचे अंग आहे. सामजिक आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण आरोग्य सेवा यांचे मार्फत ...
वृद्धापकालीन परिचर्या
प्रस्तावना : वृद्धापकालीन परिचर्या शास्त्रात परिचारिका वयस्कर किंवा वृद्ध लोकांना सेवा पुरवितात. यामध्ये वृद्ध व्यक्ती, त्यांचे कुटुंब सदस्य आणि वयस्कर ...
व्यावसायिक आरोग्य परिचर्या
प्रस्तावना : मूलभूत परिचर्या व परिचर्या प्रक्रिया तत्त्वावर आधारित औद्योगिक किंवा व्यावसायिक कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या आरोग्य समस्यांचे निवारण, प्रतिबंध करणे आणि ...
परिचर्या व्यवस्थापन प्रक्रिया
प्रस्तावना : रुग्णालयातील परिचर्या व्यवस्थापनात रुग्ण सेवा देण्यासाठी विविध प्रक्रियांचा समावेश केला जातो. रुग्ण सेवा ही रुग्णाला कोणत्या प्रकारचा आजार ...
भारतीय परिचर्या मानके
प्रस्तावना : परिचर्या शास्त्राची जनक फ्लोरेंस नायटिंगेल यांनी सर्वप्रथमत “गुणवत्ता पूर्वक परिचर्या” या विषयाची संकल्पना मांडली. गुणवत्ता पूर्वक परिचर्या देण्याची ...
परिचर्येमध्ये समाजशास्त्राचा सहभाग
प्रस्तावना : समाजशास्त्र म्हणजे समाजाचा शास्त्रशुद्ध अभ्यास. समाजशास्त्र हे व्यक्ती व त्याच्या सभोवतालचे वातावरण याचा अभ्यास करते. परिचारिका व्यक्तीच्या आरोग्यासाठी ...
