नाइटिंगेल
शीळ घालणारा एक लहानसा पक्षी. पॅसेरीफॉर्मिस गणाच्या म्युसिकॅपिडी कुलात नाइटिंगेलचा समावेश होतो. याचे शास्त्रीय नाव ल्युसीनिया मेगॅऱ्हिंकस आहे. सामान्यपणे उन्हाळ्यात ...
टर्की
कोंबडीसारखा दिसणारा एक पक्षी. टर्कीचा समावेश पक्ष्यांच्या गॅलिफॉर्मिस गणाच्या फॅसिअ‍ॅनिडी कुलात होत असून त्याचे शास्त्रीय नाव मेलिअ‍ॅग्रिस गॅलोपॅव्हो आहे. त्यांना ...
संधिपाद संघ
(ऑर्थ्रोपोडा). अपृष्ठवंशी प्राण्यांचा एक संघ. या संघातील प्राण्यांच्या पायांना सांधे अथवा संधी असतात, म्हणून या संघाला संधिपाद संघ म्हणतात. या ...
वलयांकित संघ
(ॲनेलिडा). अपृष्ठवंशी प्राण्यांचा एक संघ. या संघातील प्राण्यांचे शरीर अनेक वलयांनी म्हणजेच खंडांनी बनलेले असते. शरीर लांबट असून त्यांच्या शरीरावरील ...
उत्परिवर्तन
सजीवांच्या पेशीत असलेल्या जनुकीय माहितीत घडून आलेला बदल म्हणजेच उत्परिवर्तन. उत्परिवर्तनामुळे जनुकांमध्ये किंवा गुणसूत्रांमध्ये बदल होतो आणि त्यामुळे त्यांच्या विशिष्ट ...
आत्मप्रतिरक्षा रोग
शरीराच्या प्रतिरक्षा (रोगप्रतिकारक) प्रणालीमध्ये प्रामुख्याने रक्तातील पांढर्‍या पेशी महत्त्वाची भूमिका पार पाडत असतात. लसिका पेशी (एक प्रकारच्या पांढर्‍या पेशी) व ...
तिरंदाज मासा
तिरंदाज माशाचा समावेश पर्किफॉर्मीस गणाच्या टॉक्झोटिडी कुलात होत असून सामान्यपणे आढळणाऱ्या माशाचे शास्त्रीय नाव टॉक्झोटिस जॅक्युलॅट्रिक्स आहे. या कुलात टॉक्झोटिस ...
तितर
मध्यम आकाराचा कोंबडीसारखा एक पक्षी. तितराचा समावेश कोंबडीच्या फेजिॲनिडी कुलातील फ्रँकोलायनस प्रजातीत होतो. जगभर या प्रजातीच्या सु. ४० जाती असून ...
तांबट
तांबट हा साधारणपणे चिमणीच्या आकाराचा शेवाळी हिरव्या रंगाचा पक्षी आहे. पिसिफॉर्मिस गणाच्या मेगॅलेमिडी कुलातील हा पक्षी असून याचे शास्त्रीय नाव ...
जैवविविधता
पृथ्वीवरील सजीवांमध्ये आढळणाऱ्या विविधतेला जैवविविधता म्हणतात. जैवविविधता ही एक व्यापक संकल्पना आहे. जैवविविधता तीन स्तरांवर दिसून येते : (१) जनुकीय ...
जुळे
गर्भवती स्त्रीच्या एकाच प्रसूतीत एकापाठोपाठ दोन बालके जन्माला येतात, तेव्हा त्यांना जुळे म्हणतात. सामान्यपणे एका गर्भावधीच्या अखेरीस प्रसूती होऊन एक ...
निवटी
एक आगळावेगळा सागरी अस्थिमासा. पर्सिफॉर्मिस गणातील गोबिडी कुलात निवटी (किंवा निवटा) या माशाचा समावेश होतो. जगभर निवटी माशांच्या दहा प्रजाती ...
डायनोसॉर
डायनोसॉर म्हणजे विलुप्त झालेले प्रचंड आकाराचे सरडे. त्यांचा समावेश सरीसृप वर्गाच्या डायॉप्सिडा उपवर्गाच्या पुरासरडे (आर्कोसॉरिया) या महागणात केला जातो. २३ ...
पक्षी निरीक्षण
पक्षी निरीक्षण करणे हा एक छंद आणि मनोरंजनाची कृती आहे. हा छंद सध्याच्या काळात वाढला असून त्यापासून पक्ष्यांच्या सौंदर्याचा आस्वाद ...
पक्षी स्थलांतर
काही पक्ष्यांचे दीर्घ पल्ल्याचे उड्डाण करून दुसऱ्या ठिकाणी जाणे आणि ठराविक मुदतीनंतर त्याच मार्गाने पुन्हा ठराविक वेळी मूळ ठिकाणी परत ...
उभयचर वर्ग
पृष्ठवंशीय प्राण्यांच्या गटातील एक वर्ग. हे प्राणी पाण्यात आणि जमिनीवर दोन्हीकडे राहू शकतात. तसेच यांच्या बाल्यावस्था जलचर असून प्रौढावस्था भूचर ...
कोळी
कल्ले
टिटवी
सामान्यपणे जमिनीवरच वावरणारा एक उड्डाणक्षम पक्षी. टिटवीचा समावेश कॅरॅड्रीफॉर्मिस गणाच्या कॅरॅड्रीइडी कुलात होत असून त्याचे शास्त्रीय नाव व्हॅनेलस इंडिकस आहे ...
