सोयाबीन (Soybean)
एक गळिताचे कडधान्य. सोयाबीन ही वर्षायू वनस्पती फॅबेसी कुलातील असून तिचे शास्त्रीय नाव ग्लायसीन मॅक्स किंवा ग्लायसीन सोया आहे. वाटाणा, चवळी, भुईमूग, घेवडा इ. वनस्पतींचा समावेशदेखील फॅबेसी कुलात होतो. सोयाबीन…
एक गळिताचे कडधान्य. सोयाबीन ही वर्षायू वनस्पती फॅबेसी कुलातील असून तिचे शास्त्रीय नाव ग्लायसीन मॅक्स किंवा ग्लायसीन सोया आहे. वाटाणा, चवळी, भुईमूग, घेवडा इ. वनस्पतींचा समावेशदेखील फॅबेसी कुलात होतो. सोयाबीन…
काली किंवा महाकाली नदी. भारतातील उत्तराखंड राज्य आणि नेपाळ यांच्या सरहद्दीवरून, तसेच उत्तर प्रदेश राज्यातून वाहणारी एक प्रमुख नदी. लांबी ४८० किमी. एकूण जलवाहन क्षेत्र १८,१४० चौ. किमी. आहे. उगमापासून…
कानजीलाल, तुषार : (१ मार्च १९३५ ते २९ जानेवारी २०२०) तुषार कानजीलाल यांचा जन्म, आताच्या बांगलादेशातल्या नौखाली येथे झाला. त्यांचा जन्म जरी बांगलादेशात झाला असला तरी भारताला स्वातंत्र्य मिळण्यापूर्वी त्यांचे कुटुंब…
मिस्त्री, पेस्तनजी बोमनजी : (१ ऑगस्ट १८५१ - सप्टेंबर १९३८). प्रसिद्ध भारतीय पारशी व्यक्तिचित्रकार. त्यांचा जन्म मुंबई येथे झाला. त्यांच्या आईचे नाव अवाबाई. पेस्तनजींचे शालेय शिक्षण एल्फिस्टन हायस्कूल, मुंबई येथे…
साधारणपणे गर्भ जीवनक्षम बनण्यापूर्वी गर्भाशयातून बाहेर पडल्यास, गर्भाला हेतुपुरस्सर नष्ट केल्यास गर्भपात झाला असे म्हणतात. काही लोकांच्या मते गर्भधारणा झाल्याच्या सुमारापासूनच गर्भ सजीव असतो आणि त्यास जिवंत राहण्याचा हक्क आहे.…
ओडिशातील मेरिटाइम पुरातत्त्वीय स्थळ. हे ओडिशातील चिल्का सरोवराच्या पश्चिम किनाऱ्यावरील प्रारंभिक ऐतिहासिक काळातील एक बंदर असून ते गंजाम जिल्ह्यात आहे. बंगालच्या उपसागरापासून दूर असल्याने चिल्का सरोवरात गौरांगपटणा बंदरांसारख्या ठिकाणी जहाजांना…
(सेना). एक औषधी वनस्पती. सोनामुखी ही वनस्पती फॅबेसी कुलातील असून तिचे शास्त्रीय नाव सेना ॲलेक्झांड्रिना आहे. सेना प्रजातीत सु. ३०० जाती असाव्यात, असा अंदाज आहे. त्यांपैकी सु. ५० जाती लागवडीखाली…
ओडिशातील मेरिटाइम पुरातत्त्वीय स्थळ. ओडिशाच्या किनाऱ्यावरील अनेक प्राचीन बंदरांपैकी माणिकपटणा हे एक बंदर होते. ते ब्रह्मगिरी तालुक्यात पुरी या तीर्थक्षेत्रापासून ४५ किमी. अंतरावर चिल्का सरोवर जेथे बंगालच्या उपसागराला मिळते, त्या…
गुजरातमधील मेरिटाइम पुरातत्त्वीय स्थळ. गोघा हे प्राचीन बंदर असून ते खंबातच्या आखाताच्या किनाऱ्यावर सध्याच्या भावनगर बंदरापासून १५ किमी. अंतरावर आहे. इ. स. पहिल्या शतकातील पेरिप्लस ऑफ द इरिथ्रियन सी (Periplus…
गुजरातमधील सागरी पुरातत्त्वीय स्थळ. हे स्थळ गुजरातमधील सध्याच्या पिंडारा गावापासून ३ किमी. व द्वारकेपासून ४५ किमी. अंतरावर आहे. सौराष्ट्रातील हे एक प्रसिद्ध तीर्थक्षेत्र आहे. महाभारताच्या अनुशासनपर्वात त्याचा उल्लेख पिंडारक असा…
(कॉमन जिंजर लिली). एक सुगंधी वनस्पती. सोनटक्का ही वनस्पती झिंजिबरेसी कुलाच्या हेडीशियम प्रजातीतील आहे. या प्रजातीतील सर्वत्र आढळणारी आणि प्रातिनिधिक जाती म्हणजे हेडीशियम कॉरोनॅरियम. ही जाती आपल्याकडे सोनटक्का म्हणून ओळखली…
गुजरातमधील सागरी पुरातत्त्वीय स्थळ. हे स्थळ गुजरातमधील पोरबंदर जिल्ह्यात पोरबंदर शहरापासून पाच किमी. अंतरावर आहे. गोव्याच्या राष्ट्रीय समुद्र विज्ञान संस्थानामधील पुरातत्त्वज्ञांना सर्वेक्षण करताना पोरबंदर खाडीच्या पश्चिम किनाऱ्यावर पुरातत्त्वीय अवशेष आढळले…
गुजरातमधील सागरी पुरातत्त्वीय स्थळ. सौराष्ट्रात मूळ द्वारका येथे होती, असे मानणाऱ्या दोन स्थानिक परंपरा आहेत. त्यातील एका परंपरेनुसार ही द्वारका गीर सोमनाथ जिल्ह्यातील कोडिनार या गावाजवळ ती होती, तर किंडारी…
निवडुंग परिवारातील एक महत्त्वपूर्ण फळ. यामध्ये अधिक प्रमाणात पोषक तत्त्व आणि अँटीऑक्सिडंट, फॉस्फरस व कॅल्शियमसारखी खनिजे व विविध औषधीगुण आहेत. भारतामध्ये या फळाचे क्षेत्र, मागणी, निर्यातक्षमता, औषधी व पोषकमूल्य इ.…
टिआन ये : ( १९७१ ) टिआन ये यांचा जन्म तसेच शिक्षण चीनमध्ये झाले. चेंग्डू येथील सिचुआन विद्यापीठात त्यांनी पदवीपर्यंतचे शिक्षण घेतले. त्यांचे पदव्युत्तर शिक्षण अमेरिकेतील न्यूयॉर्क येथील कोलंबिया विद्यापीठात…