पृथ्वीवरील पाण्याच्या एकूण साठ्यांपैकी समुद्राचे पाणी जवळपास ९७.४% आहे; तर गोडे पाणी फक्त २.६% इतके आहे. मानवी जीवनासाठी उपयुक्त असे पाणी फक्त ०.६% इतकेच आहे व ते अनेक नैसर्गिक व…
वॉल्पोल, सर रॉबर्ट : (२६ ऑगस्ट १६७६ — १८ मार्च १७४५). इंग्लंडचा प्रख्यात मुत्सद्दी आणि संसदपटू. त्याचा जन्म सरदार घराण्यातील कर्नल रॉबर्ट आणि मेरी जेफ्री बर्वेल या दांपत्यापोटी होटन हॉल (नॉरफॉक)…
आभीर : एक प्राचीन भारतीय जमात. तिचा तपशीलवार, सुसंगत इतिहास जुळविण्याइतका पुरावा उपलब्ध नाही. तथापि प्राचीन साहित्यातील व कोरीव लेखांतील निर्देशांवरून काही महत्त्वाची माहिती हाती लागते. केवळ कोरीव लेखांचाच पुरावा ग्राह्य धरला,…
ब्रिटीश भूगोलतज्ञ जे एपलटन यांने प्रोस्पेकट-रेफुज सिद्धांत [Prospect Refuge Theory] त्याच्या “एक्स्पिरिअन्स ऑफ लांडस्कॅप” (१९७०) या पुस्तकात मांडला. भूदृश्य व मानवी वर्तन यातील परस्पर संबंध यावर त्याने भाष्य केले आहे.…
झाहा हदीद डेम झाहा हदीद या इराकी-ब्रिटीश आर्किटेक्ट होत्या. प्रित्झकर पुरस्कार प्राप्त करणार्या त्या पहिल्या महिला आहेत. हदीद त्यांच्या तीव्र, भावी, वास्तुकलेसाठी प्रसिद्ध झाल्या. त्यांचे काम, डीकॉनस्ट्रक्शन, निओ फ्यूचरिझम आणि…
पेट्रोलियम कन्झर्वेशन रिसर्च अॅसोसिएशन (स्थापना: १९७८) पेट्रोलियम कन्झर्वेशन रिसर्च अॅसोसिएशन (पीसीआरए) या संस्थेचे मुख्य कार्यालय दिल्लीत आहे. ही संस्था औद्योगिक कंपन्यांसोबत सामान्य जनतेलादेखील पेट्रोलियम पदार्थाची बचत करण्यासंबंधी मार्गदर्शन करते. भारत सरकारच्या…
ग्लेन मर्कट ग्लेन मर्कट हे ऑस्ट्रेलियन आर्किटेक्ट व २००२ चे प्रीझ्कर आर्किटेक्चर पुरस्काराचे विजेते आहेत. ते एक आधुनिकतावादी, एक निसर्गवादी, एक पर्यावरणवादी, मानवतावादी, अर्थशास्त्रज्ञ आणि पर्यावरणशास्त्रज्ञ आहेत व या सर्व…
केन्झो टांगे केन्झो टांगे, १९८७ च्या प्रीझ्कर आर्किटेक्चर प्राईजचे विजेते, हे जपानमधील आणि संपूर्ण जगातील सर्वात प्रतिष्ठित आर्किटेक्ट्सपैकी एक आहेत. शिक्षक, लेखक, आर्किटेक्ट आणि शहरी नियोजक, म्हणून पार पाडलेल्या आपल्या…
कंटूर भू-पृष्ठभागावरील समान उंचीच्या बिंदू वा ठिकाणांना जोडणारी काल्पनिक रेषा म्हणजे कंटूर. कंटूर रेषांवरून जागेच्या भूदृश्याच्या उंच सखलतेविषयी कल्पना येते तसेच भूपृष्ठावरील पाण्याचा प्रवाह व निचरा कसा असेल या बाबत…
ट्रेवी कारंजे, रोम : रेनासंस अर्थात यूरोपमधील कृष्ण युगाच्यानंतर आलेला नवनिर्मितीचा कालखंड. रोमन ग्रीक संस्कृतींतील सौंदर्य दृष्टांतांना पुनरुज्जीवीत करताना नवनिर्मिती व सृजन असे दोन्ही व्यक्त होत होते. या नंतर बरोक…
सहेलियों की बारी : उदयपूर (राजस्थान) येथील फतेहसागर तलावाच्या काठावर स्थित असलेला हा एक प्रसिद्ध बगीचा आहे. असं म्हणतात की आपली राणी आणि तिच्या ४८ मैत्रिणींच्या विरंगुळ्यासाठी राणा संग्रामसिंग यांनी…
देवळांचा विकास : भारतात गुप्त राजवटीच्या काळात मंदिर वास्तुकलेच्या जलद गतीने झालेल्या विकासाने आपला ठसा उमटवला. एकमेकांवर रचलेल्या स्वयंस्थित दगडी आणि वीट बांधकामाने लवकरच प्रारंभिक अवस्थेतल्या लाकडी बांधकामाची जागा…
त्रिमिती छपाईची घरे त्रिमिती मुद्रक, त्रिमित छपाईचे तंत्र आणि पदार्थ : त्रिमिती मुद्रणयंत्राचा (3-D Printer) शोध लागल्यानंतर त्रिमितीय बांधकामाचे तंत्र एकविसाव्या शतकाच्या पहिल्या दशकात विकसित झाले आहे. बांधकाम वेळेची बचत,…
पार्क दे ला व्हिले, पॅरिस, फ्रान्स : पार्क दे ला व्हिले हे पॅरिस, फ्रान्स येथील तिसरे सर्वात मोठे उद्यान असून त्याचे क्षेत्रफळ ५५.५ हेक्टर आहे. १९८७ मध्ये पूर्ण झाले तेव्हापासून…
वाड्यांचा इतिहास : वाडा हा महाराष्ट्रात विकसित झालेला परंपरागत निवासस्थानाचा प्रकार आहे. हा वास्तुप्रकार पेशवेकाळात उदयास आला. मराठा साम्राज्यात साधारणपणे सतराव्या शतकाच्या शेवटी ते १८१८ पर्यंत (पेशवे ब्रिटिशांच्या अधीन…