अल्- बीरूनी (Al-Biruni)
बीरूनी, अल्- : (४ सप्टेंबर ९७३ – ? डिसेंबर १०४८ ?) मध्य आशियातील मध्ययुगीन काळातील एक प्रसिद्ध मुसलमान इतिहासकार, तत्त्वचिंतक व प्रवासी. त्याचे संपूर्ण नाव अबू अल्-रैहान मुहंमद इब्न अहमद. त्याचा…
हर्णे किल्ला.
हर्णे (गोवा) किल्ला (Harne Fort)
महाराष्ट्रातील रत्नागिरी जिल्ह्याच्या दापोली तालुक्यातील एक किल्ला. गोवा किल्ला असाही उल्लेख करण्यात येतो. हर्णे गावापासून एक किमी. अंतरावर हा किल्ला आहे. किल्ल्यावर एक कमानयुक्त दरवाजा असून दरवाजात देवडी (ओटा, उंबरा)…
भाषाविज्ञान आणि पुरातत्त्व (Linguistics and Archaeology)
भाषाविज्ञानातील ऐतिहासिक भाषाविज्ञान ही ज्ञानशाखा आणि पुरातत्त्वविद्या हे भूतकाळातील सांस्कृतिक घटना आणि बदल यांच्याकडे बघण्याचे दोन परस्परपूरक मार्ग आहेत. प्राचीन काळातील संस्कृतींचे अवलोकन करण्यासाठी विविध पुरास्थळांवर मिळणार्‍या अवशेषांचा अभ्यास करून…
बालकाच्या वाढ व विकासावर परिणाम करणारे घटक ( Factors affecting the growth and development of the child)
प्रस्तावना : वाढ व विकासाची प्रक्रिया ही बाळ जन्माला येण्याआधी म्हणजेच मातेच्या गर्भाशयात गर्भधारणा झाल्यापासूनच सुरू झालेली असते. म्हणूनच या प्रक्रियेवर बाळाच्या जन्माच्या आधीचे व नंतरचे असे अनेक घटक परिणाम…
आयुर्वेद संशोधन केंद्र (Ayurvedic Research Center)
आयुर्वेद संशोधन केंद्र : (स्थापना – १९८९) १९७० च्या आसपास औषधीशास्त्राचे (फार्माकॉलॉजी) वैद्यकीय पदव्युत्तर शिक्षण घेतलेल्या व सेठ जी.एस वैद्यकीय महाविद्यालय व के. ई. एम. रुग्णालयामध्ये अध्यापनाचे कार्य करीत असलेल्या शरदिनी…
योग विद्या निकेतन, मुंबई. (Yoga Vidya Niketan, Mumbai)
योग विद्या निकेतन, मुंबई : (स्थापना – १९७४) योगावर प्रेम करणाऱ्या व योगाचा प्रचार व प्रसाराचे काम करणाऱ्या व्यक्तींनी योग विद्या निकेतन (योविनी) संस्थेची स्थापना केली. या संस्थेच्या स्थापनेमध्ये पद्मश्री योगाचार्य…
कैवल्याधाम योग संस्था, लोणावळा. (Kaiwalyadham Yoga Sanstha, Lonavala)
कैवल्याधाम योग संस्था, लोणावळा : (स्थापना- १९२४ दसरा) स्वामी कुवलयानंद यांनी कैवल्याधाम योग संस्थेची स्थापना केली. स्वामीजींचे गुरु परमहंस श्री माधवदासजी यांच्याकडे ते योगाचे धडे घेत असताना कुवलयानंद यांना योगाचे ज्ञान…
जोशी, वेणीमाधवशास्त्री बाळाचार्य ( Joshi, Venimadhav Balacharya)
जोशी, वेणीमाधवशास्त्री बाळाचार्य : (३ जुलै १८९६-१२ सप्टेंबर, १९८७) वेणीमाधवशास्त्री जोशी यांचा जन्म धुळे जिल्ह्यात झाला. महात्मा गांधीच्या आदेशावरुन त्यांनी शिक्षकीपेशा सोडून १९१५ साली असहकार चळ्वळीत भाग घेतला. पुढे १९२६ मध्ये…
मॅकार्थी, जॉन (McCarthy, John)
मॅकार्थी, जॉन : (४ सप्टेंबर १९२७ – २४ ऑक्टोबर २०११) जॉन मॅकार्थी यांचा जन्म अमेरिकेतील मॅसेच्युसेट्स राज्यातील बोस्टन या शहरात झाला. ते एक बुद्धिमान विद्यार्थी होते आणि विद्यार्थीदशेपासून त्यांचा गणित या…
द सिंथेटिक अँड आर्ट सिल्क मिल्स रिसर्च अॅसोसिएशन, (सस्मिरा) (The Synthetic and Art Silk Mill`s Research Association – SASMIRA)
द सिंथेटिक अँड आर्ट सिल्क मिल्स रिसर्च अॅसोसिएशन : ( स्थापना – १२ जानेवारी, १९५०) भारतातल्या काही रेशीम उत्पादकांनी १९३९ साली एक स्वतंत्र, मर्यादित स्वरूपाची कंपनी स्थापन केली होती. या कंपनीचे…
बॉम्बे टेक्स्टाईल रिसर्च अँसोसिएशन (बिट्रा) (Bombay Textile Research Association)
बॉम्बे टेक्स्टाईल रिसर्च अँसोसिएशन (बिट्रा) : (स्थापना – १९५४) बॉम्बे टेक्सटाईल रिसर्च असोसिएशन बिट्रा या संक्षिप्त नावाने ओळखली जाते. सोसायटी नोंदणी कायदा १८६० अन्वये ह्या संस्थेची १९५४ साली नोंदणी झाली. त्यावेळी…
सेंट्रल इन्स्टिट्यूट फॉर रिसर्च ऑन कॉटन टेक्नॉलॉजी (सिर्कोट)(Central Institute for Research on Cotton Technology – CIRCOT)
सेंट्रल इन्स्टिट्यूट फॉर रिसर्च ऑन कॉटन टेक्नॉलॉजी (सिर्कोट) (स्थापना – १९२४) इंडियन सेंट्रल कॉटन कमिटी या संस्थेने टेक्नॉलॉजीकल लॅबोरेटरी या छोट्या संशोधन संस्थेची स्थापना केली. १९६६ मध्ये ‘इंडियन सेंट्रल कॉटन कमिटी’…
मधु मंगेश कर्णिक (Madhu Mangesh Karnik)
कर्णिक, मधु मंगेश : ( २८ एप्रिल १९३१). प्रसिद्ध मराठी साहित्यिक. पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित झालेल्या कर्णिकांनी गेल्या सहा-सात दशकात सातत्यपूर्ण लेखन करून साठोत्तरी कालखंडात स्वतःचे आगळे वेगळे स्थान निर्माण केले…
बॅरडफर्ड येथील मॅनिंगहॅम कारखान्याची १८७१ मधील चिमणी.
औद्योगिक पुरातत्त्व (Industrial Archaeology)
औद्योगिक पुरातत्त्व ही विसाव्या शतकाच्या मध्यावर उदयाला आलेली पुरातत्त्वविद्येची एक महत्त्वाची उपशाखा आहे. या उपशाखेचा मुख्य उद्देश मानवी इतिहासातील औद्योगिक कालखंडाचा पुरातत्त्वीय दृष्टीकोनातून अभ्यास करणे हा आहे. औद्योगिक पुरातत्त्वात अठराव्या…
विश्वासराव पेशवे (Vishwasrao)
विश्वासराव पेशवे : (२२ जुलै १७४२ – १४ जानेवारी १७६१). मराठा साम्राज्यातील सेनानी. बाळाजी बाजीराव उर्फ नानासाहेब पेशवे आणि गोपिकाबाई यांचा मुलगा. त्यांचा जन्म पुणे येथे शनिवारवाड्यात झाला. त्यांची मुंज…
- Go to the previous page
- 1
- …
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- …
- 500
- Go to the next page