
अरिकामेडू (Arikamedu)
भारतातील पुदुच्चेरी (पाँडिचेरी) या केंद्रशासित प्रदेशात असलेले एक प्रसिद्ध मेरिटाइम पुरातत्त्वीय स्थळ. हे स्थळ पुदुच्चेरी शहरापासून सहा किमी. अंतरावर अरियानकुप्पम ...

कुलशेखरपट्टणम (Kulasekharapattinam)
तमिळनाडूतील एक मेरिटाइम पुरातत्त्वीय स्थळ. हे तमिळनाडूतील थुथूकुडी जिल्ह्यात समुद्रकिनाऱ्यावर थिरूचेंदूरच्या दक्षिणेस १४ किमी. अंतरावर आहे. कुलशेखरपट्टणम हे प्राचीन बंदर ...

केळशी (Kelshi)
रत्नागिरी जिल्ह्यातील एक मध्ययुगीन तसेच सागरी पुरातत्त्वीय स्थळ. हे एक वाळूचे टेकाड (जुने वालुधन्व) असून दापोली तालुक्यात भारजा नदीच्या मुखाशी ...

कॉस्के गुहा (Cosquer Cave)
फ्रान्समधील एक प्रसिद्ध गुहा. प्रागैतिहासिक काळात समुद्राची पातळी आजच्यापेक्षा बरीच खाली असताना मानवाने वसती केली होती, त्याचे अवशेष आता पाण्यात ...

कोट्टापुरम (Kottapuram)
केरळमधील मेरीटाइम पुरातत्त्वीय स्थळ. कोट्टापुरमचा किल्ला केरळमधील त्रिसूर जिल्ह्यात कोडुंगलूर गावाच्या पूर्वेस ५ किमी. अंतरावर पेरियार नदीच्या मुखाजवळ उत्तर तीरावर ...

कौंडिण्यपूर (Kaundinyapur)
भारतातील एक पुरातत्त्वीय उत्खनित स्थळ. महाराष्ट्र राज्यातील अमरावती जिल्ह्यात अमरावतीपासून ईशान्येस सुमारे ४८ किमी. अंतरावर, वर्धा नदीकाठी कौंडिण्यपूर वसले ...

खलकत्तापटणा (Khalkattapatna)
ओडिशातील मेरिटाइम पुरातत्त्वीय स्थळ. हे कुशभद्रा नदीच्या मुखाजवळ असून कोणार्कच्या सूर्यमंदिरापासून पूर्वेला ११ किमी. अंतरावर आहे. ओडिशाच्या किनाऱ्यावरील अनेक प्राचीन ...

खोलापूर (Kholapur)
खोलापूर हे अमरावती जिल्ह्यात अमरावतीच्या पश्चिमेस सु. २९ किमी.वर पूर्णा नदीच्या काठावर वसलेले आहे. यादव राजवंशाचा सेनापती खोलेश्वर याने खोलापूर ...

गोपकपट्टण (गोवा वेल्हा) (Gopakapattan)
गोव्यातील मेरिटाइम आणि मध्ययुगीन पुरातत्त्वीय स्थळ. सध्याचे गोवा वेल्हा. हे स्थळ झुआरी नदीच्या मुखाजवळ आहे. सन १०४९ मध्ये राजा वीरविक्रमदेव ...

गौरांगपटणा (Gaurangapatna)
ओडिशातील मेरिटाइम पुरातत्त्वीय स्थळ. हे ओडिशातील चिल्का सरोवराच्या पश्चिम किनाऱ्यावरील प्रारंभिक ऐतिहासिक काळातील एक बंदर असून ते गंजाम जिल्ह्यात आहे ...

घोघा (Ghogha)
गुजरातमधील मेरिटाइम पुरातत्त्वीय स्थळ. गोघा हे प्राचीन बंदर असून ते खंबातच्या आखाताच्या किनाऱ्यावर सध्याच्या भावनगर बंदरापासून १५ किमी. अंतरावर आहे ...

जहाजबुडीचे पुरातत्त्व : ओडिशा (Shipwreck Archaeology : Odisha)
ओडिशाच्या किनाऱ्यावरील माणिकपटणा, खलकत्तापटणा व सध्या आंध्र प्रदेशात असलेले कलिंगपटणा ही प्राचीन ओडिशातील प्रमुख बंदरे होती. तेथून प्राचीन काळापासून निरनिराळ्या ...

जहाजबुडीचे पुरातत्त्व : लक्षद्वीप (Shipwreck Archaeology : Lakshadweep)
भारतातील लक्षद्वीपमध्ये करण्यात आलेले जहाजबुडीचे पुरातत्त्वीय संशोधन. लक्षद्वीप बेटांचा समूह प्राचीन व्यापारी सागरी मार्गावरचे एक महत्त्वाचे ठिकाण होते. ही बेटे ...

जुनाखेडा नाडोल (Junakheda Nadol)
राजस्थानातील एक मध्ययुगीन पुरातत्त्वीय स्थळ. हे स्थळ पाली जिल्ह्यात असून राजपुतांच्या चौहान कालखंडातील आहे. भारतीय पुरातत्त्व सर्वेक्षणाने १९९०-९१ मध्ये येथे ...

दाभोळ (Dabhol)
महाराष्ट्रातील मध्ययुगीन सागरी पुरातत्त्वीय स्थळ. हे स्थळ रत्नागिरी जिल्ह्यात वाशिष्टी नदीच्या उत्तर किनाऱ्यावर मुखापाशी असून येथे प्रामुख्याने मध्ययुगीन अवशेष मिळाले ...

द्वारका (Dwarka)
गुजरातमधील एक सागरी पुरातत्त्वीय स्थळ आणि हिंदूंचे एक प्रसिद्ध तीर्थक्षेत्र. ते गुजरातच्या देवभूमी द्वारका जिल्ह्यात (२०१३ पूर्वीचा जामनगर जिल्हा) आहे ...

नगरधन (Nagardhan)
महाराष्ट्रातील एक प्रसिद्ध पुरातत्त्वीय स्थळ. ते नागपूर जिल्ह्यातील रामटेक तालुक्यात नागपूर शहराच्या ईशान्येस ४० किमी. आणि रामटेकच्या दक्षिणेस ६ किमी ...

नाणेघाट (Naneghat)
महाराष्ट्रातील एक प्राचीन पुरातत्त्वीय अवशेषांचे स्थळ. ते पुणे व ठाणे जिल्ह्यांच्या सीमेवर जुन्नर तालुक्यात जुन्नरच्या वायव्येस सुमारे २८ किमी.वर वसलेले ...

नीरनम (नेलकिंडा) (Niranam) (Nelcynda)
केरळमधील एक प्राचीन मेरिटाइम पुरातत्त्वीय स्थळ. ग्रीक व रोमन व्यापारी केरळच्या मलबार किनाऱ्याला डमिरीका असे म्हणत असत. इ.स. पहिल्या शतकातील ...

नौकांचे पुरातत्त्व
जमिनीत सापडलेल्या नौकांचे पुरातत्त्व हे नाविक (नॉटिकल) पुरातत्त्वाचे एक महत्त्वाचे क्षेत्र आहे. अपघातग्रस्त होणे, मुद्दाम बुडवल्या जाणे, रेतीत रुतणे अशा ...