परजीवी
सजीवांच्या आहाराच्या प्रकारानुसार ‘स्वोपजीवी आणि परजीवी’ असे दोन प्रकार आढळतात. बहुसंख्य वनस्पती हरितद्रव्याच्या साहाय्याने निसर्गातील मूलद्रव्ये आणि सूर्याच्या ऊर्जेचा वापर ...
औषधे
मनुष्य किंवा प्राणी यांच्या रोगांचे निदान करण्यासाठी, रोगांना प्रतिबंध करण्यासाठी किंवा रोगांवर उपचारासाठी वापरण्यात येणारे पदार्थ. वैद्यकीय व्यवसायातील हे एक ...
किंजळ
घोड्याच्या कानाच्या आकारासारखा पानांचा आकार असलेल्या या पानझडी वृक्षाचे कुल क्राँब्रेटेसी आहे. टर्मिनॅलिया पॅनिक्युलॅटा असे शास्त्रीय नाव असलेला हा वृक्ष हिरडा, अर्जुन ...
डेझी
अॅस्टरेसी कुलातील फुलांच्या एका जातिसमूहाला डेझी म्हणतात. बेलिस पेरेनिस असे शास्त्रीय नाव असलेली ही जाती यूरोपीय डेझीची सामान्य जाती आहे ...
दारुहळद
दारुहळद हे सदापर्णी झुडूप बर्बेरिडेसी कुलातील असून त्याचे शास्त्रीय नाव बर्बेरिस अरिस्टॅटा आहे. ही वनस्पती मूळची भारत आणि नेपाळ या ...
येडशी रामलिंग अभयारण्य
उस्मानाबाद जिल्ह्यातील जैवविविधतेने संपन्न असलेले एकमेव अभयारण्य व सुंदर वनपर्यटन स्थळ. येडशी रामलिंग अभयारण्याचे मुख्यालय येडशी येथे असून हे अभयारण्य ...
जहरी नारळ
नारळाच्या वृक्षासारखा एक वृक्ष. जहरी नारळ या वृक्षाचा समावेश ॲरेकेसी कुलात होत असून त्याचे शास्त्रीय नाव लोडोइसिया माल्दिविका आहे. ॲरेकेसी ...
जांभूळ
जांभूळ हा सदापर्णी वृक्ष मिर्टेसी कुलातील असून याचे शास्त्रीय नाव सायझिजियम क्युमिनी आहे. यूजेनिया जांबोलना या शास्त्रीय नावानेही हा ओळखला ...
जांब
जांब हा लहान आकाराचा वृक्ष मिर्टेसी कुलातील असून त्याचे शास्त्रीय नाव सायझिजियम जांबोस आहे. लवंग, पेरू, मिरी या वनस्पतींचाही याच ...
जीवाणू
मोनेरा सृष्टीतील सजीवांना जीवाणू म्हणतात. जीवाणू सूक्ष्म असून ते एकपेशीय असतात. त्यांची लांबी ०.२ – २० मायक्रॉन असते व ते ...
जीवरसायनशास्त्र
सजीवांमध्ये घडणाऱ्या रासायनिक प्रक्रियांचा अभ्यास जीवरसायनशास्त्रात केला जातो. प्राणी, वनस्पती आणि इतर सजीवांच्या पेशींमध्ये जे रेणू आढळतात त्यांसंबंधीचे संशोधन जीवरसायनतज्ज्ञ ...
जीवभौतिकी
जीवविज्ञानाची एक शाखा. भौतिकीतील नियम आणि सिद्धांतांच्या आधारे जैविक प्रणालींचा अभ्यास जीवभौतिकी या शाखेत केला जातो. रेणवीय पातळीपासून पूर्ण सजीव ...