ताकवले, राम गोविंदराव (Takwale, Ram Govindarav) : ( ११ एप्रिल १९३३ ). भारतीय शिक्षणतज्ज्ञ. ताकवले यांचा जन्म मध्यमवर्गीय शेतकरी कुटुंबात भोर तालुक्यातील अंबाडे येथे झाला. त्यांच्या आईचे नाव सरस्वती होते.…
कोणत्याही रोगाची चिकित्सा करताना औषधांच्या निवडी इतकेच औषध घेण्याच्या वेळेला महत्त्व आहे. त्यालाच ‘औषध सेवन काल’ किंवा ‘भेषज काल’ असे संबोधले जाते. आयुर्वेदातील ही एक वैशिष्ट्यपूर्ण संकल्पना आहे. चरक संहिता,…
शिक्षक शिक्षण ही तुलनेने अलीकडील कल्पना असली, तरी शिक्षक व्यवसाय हा प्राचीन काळापासून चालत आलेला आहे. पूर्वीच्या काळी अध्यापन व्यवसायात येणारे शिक्षक हे प्रशिक्षित होतेच असे नाही. उच्च आशयज्ञान, बहुश्रुतता,…
![Read more about the article वीज (ग्राहक अधिकार) नियम २०२० [The Electricity (Rights of Consumers) Rules, 2020]](https://marathivishwakosh.org/wp-content/uploads/2021/02/featured-6-300x175.jpg?x86383)
विद्युत अधिनियम २००३ अस्तित्वात आल्यावर विद्युत निर्मिती, पारेषण, वितरण आणि ग्राहक विषयक तरतुदी या सर्व बाबतीत बराच फरक पडला. दोन-तीन अपवाद सोडले, तर पूर्वी हा संपूर्ण व्यवहार सरकारी क्षेत्रांतील संस्थांकडे…
‘संत’ हा शब्द इंग्रजीतील ‘सेंट’ या शब्दाचा मराठी पर्याय म्हणून वापरला आहे. सेंट हा इंग्रजी शब्द Sanctus (सॅन्क्टस) या लॅटिन, haegios (हिगीऑस) या ग्रीक आणि qadosh (कादोश) या हिब्रू शब्दांशी…
शोध संकेतस्थळाद्वारे दिलेल्या शब्दावरून इच्छित संकेतस्थळावर किंवा त्यामधील एखाद्या पानावर जाणे हे मजकूर-मंथन या विद्याशाखेमुळे शक्य होते. संख्या विश्लेषणात संख्यात्मक माहितीचा अभ्यास केला जातो तर मजकूर-मंथनात भाषेच्या रूपातील माहितीचा अभ्यास…
प्रस्तावना : साथरोग हा शब्द ग्रीक भाषेतील Epidemic या शब्दावरून आलेला आहे. निर्दिष्ट केलेल्या लोकसंख्येची आरोग्यासंबंधी स्थिती किंवा घटनेचे विभाजन व परिणामकारक घटकांचा अभ्यास आणि आरोग्य समस्येवरील नियंत्रण म्हणजे साथरोगशास्त्र…
गार्सिया, संत गोन्सालो : ( १५५७ - ५ फेब्रुवारी १५९७ ). भारतातील पहिले रोमन कॅथलिक संत. ते १८६२ या वर्षी पवित्र वेदीचा मान मिळालेले पहिले भारतीय कॅथलिक संत ठरले. प्रभू…
इजीअन समुद्रातील बेटांमध्ये तसेच आसपासच्या प्रदेशात अश्मयुग (इ. स. पू. ७००० ते ३०००) व प्रागैतिहासिक कांस्य (ब्राँझ) युगात (इ. स. पू. सु. ३००० ते ११००) विकसित झालेल्या यूरोपमधील पहिल्या प्रगत…
अमेरिकेच्या संयुक्त संस्थानांच्या पश्चिम भागातून वाहणारी कोलोरॅडो नदीची प्रमुख उपनदी. या नदीची लांबी १,१७५ किमी. व जलवाहन क्षेत्र १,१७,००० चौ. किमी. आहे. अमेरिकेच्या वायोमिंग, कोलोरॅडो व उटा या राज्यांतून ही…
समुद्राच्या किनाऱ्यापासून आत शिरलेला चिंचोळा फाटा वा भाग म्हणजे खाडी होय. किनाऱ्यावरील सखल भाग खचून किंवा समुद्राच्या पाण्याची पातळी वाढल्यामुळे खाडी निर्माण होते. भरतीचे पाणी खाडीत शिरते आणि त्या पाण्याबरोबर…
लेदर्ले, फादर मॅथ्यू : ( १३ मार्च १९२६—८ जून १९८६ ). ख्रिस्ती धर्मगुरू. त्यांचा जन्म जर्मनीमध्ये झाला. प्रत्येक सशक्त तरुणाने काही काळ तरी लष्करामध्ये नोकरी करावी, हा त्या काळातील यूरोपियन…
ॲल्युमिनियम या धातूच्या निष्कर्षणाचे पुढील महत्त्वाचे टप्पे आहेत : (१) धातुपाषाणांपासून (Ore) शुद्ध ॲल्युमिना मिळविणे आणि (२) ॲल्युमिनाचे विद्युत् विच्छेदन करून निव्वळ धातू मिळविणे. (१) धातुपाषाणांपासून शुद्ध ॲल्युमिनाची प्राप्ती : प्रथम ॲल्युमिनियमचे धातुपाषाण…
डी नोबिली, फादर रॉबर्ट : ( १५७७—१६ जानेवारी १६५६ ). ख्रिस्ती धर्मप्रसारक. फादर डी नोबिली हे मूळचे इटलीचे रहिवासी. रोममधील एका उमराव घराण्यात त्यांचा जन्म झाला. ‘येशू संघ’ या कॅथलिक…
खंदकासारखा आकार असणाऱ्या दरीला खचदरी म्हणतात. समोरासमोर असलेल्या हिच्या भिंती एकमेकींना जवळजवळ समांतर असून त्यांचा उतार तीव्र असतो. भूकवचात परस्परांना समांतर असणारे सामान्य विभंग (तडे) निर्माण होतात आणि त्यांच्यादरम्यान असलेली…