मराठी विश्वकोश

ख्रिस्ती संत (Christian Saints)

‘संत’ हा शब्द इंग्रजीतील ‘सेंट’ या शब्दाचा मराठी पर्याय म्हणून वापरला आहे. सेंट हा इंग्रजी शब्द Sanctus (सॅन्क्टस) या लॅटिन, haegios (हिगीऑस) या ग्रीक आणि qadosh (कादोश) या हिब्रू शब्दांशी…

मजकूर-मंथन (Text Mining)

शोध संकेतस्थळाद्वारे दिलेल्या शब्दावरून इच्छित संकेतस्थळावर किंवा त्यामधील एखाद्या पानावर जाणे हे मजकूर-मंथन या विद्याशाखेमुळे शक्य होते. संख्या विश्लेषणात संख्यात्मक माहितीचा अभ्यास केला जातो तर मजकूर-मंथनात भाषेच्या रूपातील माहितीचा अभ्यास…

साथरोगशास्त्र व सामाजिक आरोग्य परिचारिकेची भूमिका (Epidemiology And Role of Community Health Nurse)

प्रस्तावना : साथरोग हा शब्द ग्रीक भाषेतील Epidemic या शब्दावरून आलेला आहे. निर्दिष्ट केलेल्या लोकसंख्येची आरोग्यासंबंधी स्थिती किंवा घटनेचे विभाजन व परिणामकारक घटकांचा अभ्यास आणि आरोग्य समस्येवरील नियंत्रण म्हणजे साथरोगशास्त्र…

संत गोन्सालो गार्सिया (St. Gonsalo Garcia)

गार्सिया, संत गोन्सालो : ( १५५७ - ५ फेब्रुवारी १५९७ ). भारतातील पहिले रोमन कॅथलिक संत. ते १८६२ या वर्षी पवित्र वेदीचा मान मिळालेले पहिले भारतीय कॅथलिक संत ठरले. प्रभू…

इजीअन कला : सिक्लाडिक कला (Aegean Art : Cycladic Art)

इजीअन समुद्रातील बेटांमध्ये तसेच आसपासच्या प्रदेशात अश्मयुग (इ. स. पू. ७००० ते ३०००) व प्रागैतिहासिक कांस्य (ब्राँझ) युगात (इ. स. पू. सु. ३००० ते ११००) विकसित झालेल्या यूरोपमधील पहिल्या प्रगत…

ग्रीन नदी (Green River)

अमेरिकेच्या संयुक्त संस्थानांच्या पश्चिम भागातून वाहणारी कोलोरॅडो नदीची प्रमुख उपनदी. या नदीची लांबी १,१७५ किमी. व जलवाहन क्षेत्र १,१७,००० चौ. किमी. आहे. अमेरिकेच्या वायोमिंग, कोलोरॅडो व उटा या राज्यांतून ही…

खाडी (Creek, Channel etc.)

समुद्राच्या किनाऱ्यापासून आत शिरलेला चिंचोळा फाटा वा भाग म्हणजे खाडी होय. किनाऱ्यावरील सखल भाग खचून किंवा समुद्राच्या पाण्याची पातळी वाढल्यामुळे खाडी निर्माण होते. भरतीचे पाणी खाडीत शिरते आणि त्या पाण्याबरोबर…

फादर मॅथ्यू लेदर्ले (Father Matthew Lederle)

लेदर्ले, फादर मॅथ्यू : ( १३ मार्च १९२६—८ जून १९८६ ). ख्रिस्ती धर्मगुरू. त्यांचा जन्म जर्मनीमध्ये झाला. प्रत्येक सशक्त तरुणाने काही काळ तरी लष्करामध्ये नोकरी करावी, हा त्या काळातील यूरोपियन…

ॲल्युमिनियम निष्कर्षण (Aluminium extraction)

ॲल्युमिनियम या धातूच्या निष्कर्षणाचे पुढील महत्त्वाचे टप्पे आहेत : (१) धातुपाषाणांपासून (Ore) शुद्ध ॲल्युमिना मिळविणे आणि (२) ॲल्युमिनाचे विद्युत् विच्छेदन करून निव्वळ धातू मिळविणे. (१) धातुपाषाणांपासून शुद्ध ॲल्युमिनाची प्राप्ती : प्रथम ॲल्युमिनियमचे धातुपाषाण…