ईजिप्शियन पपायरसांवरील थडग्यांतील सुशोभित हस्तलिखिते. ईजिप्शियन बुक ऑफ द डेड किंवा मृतात्म्याचे पुस्तक म्हणजे काही विशिष्ट मंत्रांचा संग्रह असून तो मृतात्म्याला मृत्यूनंतरच्या आयुष्यात मार्गनिर्देशन करतो, असे मानले जात असे. ह्या…
नेफेलीन हे फेल्स्पॅथॉइड गटातील महत्त्वाचे परंतु विरळच आढळणारे खनिज. पाटण : (1010) स्पष्ट; कठिणता ५.५ – ६.०; वि. गु. २.५५ – २.६६; चमक काचेसारखी; स्पर्श ग्रिजाप्रमाणे; रंगहीन, पांढरा, पिवळा, करडा,…
डोलेराइट हा अल्पसिलिका व मध्यम कणी असलेला सामान्य अग्निज खडक आहे. अमेरिकेत याला डायाबेस म्हणतात. फेलस्पार खनिज गटाच्या प्लॅजिओक्लेज श्रेणीतील - लॅब्रॅडोराइट व पायरॉक्झीन खनिज गटातील ऑजाइट ही यातील प्रमुख…
ज्वालामुखी खडक प्रकारातील लाव्हा थरांनी बनलेला बेसाल्ट खालोखाल विपुल आढळणारा खडक. प्लॅजिओक्लेज खनिज याचा मुख्य घटक असून हॉर्नब्लेंड व कृष्णाभ्रकसुद्धा यात असते. या तिन्ही खनिजांचे बृहत्स्फट (मोठे स्फटिक) आणि घट्ट…
गोसान म्हणजेच लोहाची टोपी (Iron Hat). भूपृष्ठापाशी उघड्या पडलेल्या, गंधकयुक्त रासायनिक घटक असलेल्या खडकांतील खनिज घटकांचे, पाण्याच्या (भूजलाच्या) सानिध्यात अनुकूल रासायनिक हवामान आणि व्यापक ऑक्सिडेशन प्रक्रियांमुळे न विरघळणाऱ्या (अद्राव्य सल्फाइडसचे…
सॅनिडीन हे फेल्स्पार गटातील एक खनिज असून ऑर्थोक्लेजचा (KAlSi3O8) हा एक प्रकार आहे. याला ज्वालामुखीय ऑर्थोक्लेज असेही म्हणतात. स्वच्छ काचेप्रमाणे भासणारी सॅनिडीनची स्फटिके चपटया वडीसारखी आढळतात. सॅनिडीन हा ग्रीक शब्द असून…
[latexpage] सहसंबंध गुणांक (Correlation Coefficient) हा दोन चलांमधील संबंधाचा अभ्यास करण्यासाठी वापरला जातो. दोन चलांची मूल्ये एकमेकांसमवेत बदलत असतात. म्हणजेच एका चलाचे मूल्य बदलले की दुसऱ्याचे मूल्यही बदलते असे जेव्हा…
ओकागामी : अभिजात जपानी कथाग्रंथ. इ.स.१११९ च्या सुमारास हेइआन कालखंडामध्ये हा ऐतिहासिक ग्रंथ लिहिला गेला. या ग्रंथाच्या लेखकाबद्दल काहीही माहिती उपलब्ध नाही. ह्या ग्रंथामध्ये लेखकाने लिहीलेल्या माहितीवरून फुजिवारा नो मिचिनागा…
भारतीय वनस्पती विज्ञान सर्वेक्षण संस्था : ( स्थापना – १३ फेब्रुवारी १८९० ) अगदी पुरातन काळापासून भारतातील वनस्पती संसाधनांनी संपूर्ण जगाच्या लोकांना आकर्षित केले आहे. सर्व प्रथम इजिप्तने भारताबरोबर वनस्पती…
जापनीज ऑटोमोटीव्ह स्टँडर्डस ऑर्गेनायझेशन (जे.ए.एस.ओ. ) : जासो या नावाने जगभर ख्यात असलेली ही जपानची संघटना स्वयंचलीत वाहनांशी निगडीत प्रमाणे (Standards) तयार करते. ती अमेरिकेच्या सोसायटी ऑफ ऑटोमोटीव्ह इंजिनीअर्स’ (एस.ए.ई*)…
जगातील सर्वात मोठ्या बॅराइट्स साठ्यांपैकी एक आणि भूपृष्ठावर असलेली मंगमपेटा संस्तरित बॅराइट्स खाणीची महत्वाची जागा. समुद्रतळातील ज्वालामुखीच्या उद्रेकातून (Volcanic Explosion) निघालेल्या बाष्पाच्या अवक्षेपणातून (Precipitation from vapors), तसेच हवाई वर्षावातील राख…
युजीन, फ्रेसिने : ( १३ जुलै १८७९ ते ८ जून १९६२ ) युजीन फ्रेसिने या फ़्रेंच अभियंत्याचा जन्म फ्रांसमधील कोरेझ भागातील ओब्जात या खेडयात झाला. त्यांनी १९०५ साली फ्रान्समधील विख्यात…
खोटे, दुर्गा : ( १४ जानेवारी १९०५ – २२ सप्टेंबर १९९१ ). मराठी रंगभूमीवरील व भारतीय चित्रपटसृष्टीतील एक श्रेष्ठ अभिनेत्री. त्यांचा जन्म मुंबईत एका संपन्न कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील पांडुरंग…
अंगडिपुरम् (केरळ) येथील जांभा खडक हे अम्लधर्मी चार्नोकाइट खडकांपासून आणि अनुकूल वातावरणात विशिष्ट प्रकारच्या नैसर्गिक प्रक्रियेमुळे तयार झालेले आहे. या प्रदेशात पायरोक्झिन ग्रॅन्युलाइट, चार्नोकाइट आणि मिगमाटाइट (Pyroxene Granulite, Charnockite and…
आयफल, आलेक्झांडर गुस्ताव्ह : ( १५ डिसेंबर १८३२ - २७ डिसेंबर १९२३ ) अलेक्झांडर गुस्ताव्ह आयफल या मूळ जर्मन कुटुंबातील अभियंत्याचा जन्म फ्रान्समधील बर्गंडी येथील दिजॉ (Dijon) या लहानशा गावात…