प्रथिनशास्त्र (Proteomics)

प्रथिनशास्त्र ही प्रथिने तसेच प्रथिनांची रचना, बांधणी आणि कार्यवाहकता यांबाबत सखोल अभ्यास करणारी रचनात्मक जनुक शास्त्राची (Structural genomics) शाखा आहे. सूक्ष्मजीव, वनस्पती, कवके, आदिजीव व सर्व बहुपेशीय प्राणी अशा सर्व…

मानवी पचन संस्थेतील अन्नमार्गालगत असणारी विकरे व संप्रेरके स्रवणारी ही एक महत्त्वाची ग्रंथी आहे. या ग्रंथीला अग्निपिंड असेही म्हणतात. मानवी स्वादुपिंड उदरगुहेच्या वरील बाजूच्या डाव्या पोकळीमध्ये असते. त्याची वरची बाजू…

ज्या नैसर्गिक किंवा कृत्रिम घटकामुळे जनुकाच्या संरचनेत किंवा त्याच्या क्रमात किंवा डीएनएमध्ये बदल किंवा उत्परिवर्तन घडून येते अशा घटकांना उत्परिवर्तके म्हणतात. उत्परिवर्तके भौतिक, जैविक व रासायनिक अशा तीन प्रकारची असतात.…

जैविक उत्परिवर्तके हा जनुकाच्या संरचनेत किंवा डीएनए क्रमामध्ये होणारे बदल घडवणाऱ्या घटकांचा एक प्रकार आहे. भौतिक उत्परिवर्तके आणि रासायनिक उत्परिवर्तके हे इतर दोन प्रकारचे घटक उत्परिवर्तने घडवून आणतात. जीवाणूंच्या (Bacteria) अनेक…

किण्व (Yeast) हे दृश्यकेंद्रकी (Eukaryotic) एकपेशीय सजीव आहेत. पंचसृष्टी वर्गीकरणानुसार त्यांचा समावेश कवक सृष्टीत (Kingdom Fungi) केला जातो. किण्वाच्या सुमारे १,५०० जाती असून यातील बहुसंख्य जाती ॲस्कोमायकोटा (Ascomycota) या प्रसृष्टीत…