पितृबंधमोचन (Pitrubandhmochan)
पितृबंधमोचन : अनंत नरायण भागवत लिखित कादंबरी. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या स्वराज्यस्थापनेच्या प्राथमिक प्रयत्नावर आधारित ऐतिहासिक स्वरुपाची कादंबरी. पां. ब. देवल व श्री भागवत (पुणे) यांनी सन १८९८ साली ही कादंबरी…
पितृबंधमोचन : अनंत नरायण भागवत लिखित कादंबरी. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या स्वराज्यस्थापनेच्या प्राथमिक प्रयत्नावर आधारित ऐतिहासिक स्वरुपाची कादंबरी. पां. ब. देवल व श्री भागवत (पुणे) यांनी सन १८९८ साली ही कादंबरी…
हा हा भिंत यूरोपमधील अठरावे शतक रेनेसाँचा [प्रबोधनकाळाचा] उत्तरार्ध काळ होय. यात विविध कला, वास्तुकला, भूदृष्य या क्षेत्रांमध्ये प्रयोग झाले. इंग्लंडमध्ये भूदृष्य कलेनी वेगळी वाट अवलंबली. सममितीवर आधारित वा भौमितिक…
कनकमंजिरी : रघुनाथ कृष्ण मुळे यांची कादंबरी. विनायक नारायण आचार्य या प्रकाशकांनी तत्त्वविवेचक छापखान्यात छापून १८९० साली प्रसिद्ध केली. कादंबरी अद्भुतरम्य स्वरुपाची असून बोधपर आहे. या कादंबरीला पौराणिक पार्श्वभूमी आहे.…
रेल्वे स्थानके जॉर्ज स्टीफन्सन यांनी १८१४ मध्ये इंग्लंड येथे लोखंडी रुळावर धावणारे वाफेचे इंजिन बनविले आणि रेल्वेच्या नव्या वाहतूक युगाला सुरुवात झाली. एकोणीसाव्या शतकात रेल्वे…
वास्तू विधायक विधी प्रस्तावना मानवी सभ्यतेमध्ये जेव्हा नगरे वसविली जाऊ लागली आणि जमिनीचे विभाजन विकासयोग्य भूखंडात करणे आणि स्वतःच्या उपयोगाव्यतिरिक्त व्यापारी उपयोगासाठी बांधकाम…
पिसुर्लेकर, पांडुरंग सखाराम : (३० मे १८९४ – १० जूलै १९६९). गोव्यातील एक प्रसिद्ध इतिहासकार. त्यांचा जन्म गोव्यातील शेणवी कुटुंबात पिसुर्ले (ता. सत्तरी) येथे झाला. आईचे नाव कृष्णाबाई. त्यांचे शिक्षण…
पीटर द ग्रेट : (९ जून १६७२ – २८ जानेवारी १७२५). विख्यात रशियन सम्राट. मॉस्को येथे जन्म. झार अलेक्सिस आणि त्याची दुसरी पत्नी नताल्य नर्यश्किन यांचा पीटर हा मुलगा. फ्यॉदर…
पील, रॉबर्ट : (५ फेब्रुवारी १७८८ – २ जुलै १८५०). इंग्लंडचा एक सुधारणावादी पंतप्रधान व हुजूर पक्षाचा संस्थापक. त्याचा जन्म चेंबर हॉल (लँकाशर) येथे एका सधन कुटुंबात झाला. हॅरो व…
भारतातील मणिपूर राज्यातील एक जमात. मुख्यत: ती चंदेल, इंफाळ, कबावदरी व चुराचंदपूर या जिल्ह्यांत वास्तव्यास असून बांगलादेश व म्यानमार या देशांतही ती आढळून येते. २०११ च्या जनगणनेनुसार यांची लोकसंख्या २३,५०९…
वर्गामध्ये अध्यापनासाठी मार्गदर्शन करू शकणारा आकृतिबंध किंवा आराखडा विद्यार्थी व शिक्षक यांनी परस्पर सहकार्याने विविध शैक्षणिक मार्ग, कृती, पद्धती इत्यादींचा वापर करून तयार करणे म्हणजे अध्यापन प्रतिमाने होय. अध्यापनामध्ये या…
निकोटीन हे अल्कलॉइड गटातील एक विषारी संयुग आहे. तंबाखू या वनस्पतीमधील (निकोटियाना टोबॅकम, Nicotiana tobacum) हे मुख्य अल्कलॉइड असून तंबाखूचे मादक गुणधर्म व वास निकोटीनमुळेच असतात. तंबाखूच्या पानांमध्ये त्याचे प्रमाण…
करणवाघेला : गणपत भिकाजी गुंजीकर आणि खंडेराव भिकाजी बेलसरे यांनी लिहिलेली कादंबरी. ऐतिहासिक-अनुवादित स्वरुपाची ही कांदबरी गणपत कृष्णाजी छापखान्यात सन १८९९ साली प्रकाशित. नंदशंकर तुळजाशंकर यांच्या करघेलो या गुजराती भाषेतील…
‘संकल्पना उद्यान’ हा उद्यानाचा आराखडा तयार करण्याच्या शास्त्रातील एक नवीन प्रकार आहे. अमेरिकन उद्यानतज्ञ बार्बरा दाम्रोष (Barbara Damrosch) ह्या संकल्पना उद्यानाच्या जनक आहेत. या उद्यानाचा आराखडा तयार करताना एका विशिष्ट…
सिंग, सगत : (१४ जुलै १९१९—२६ सप्टेंबर २००१). भारतीय सैन्यातील एक अतिशय बुद्धिमान आणि साहसी सेनाधिकारी. त्यांचा जन्म राजस्थानातील चुरू या जिल्ह्यातील कुसुमदेसार या खेड्यात झाला. त्यांचे सुरुवातीचे शिक्षण बिकानेर…
रेम कूल्हास (१७ नोव्हेंबर १९४४ - ) रेम कूल्हास हे डच वास्तुविशारद, वास्तुविषयक सिद्धांतवादी, अर्बनिस्ट (शहर-रचना व नियोजन तज्ज्ञ), हार्वर्ड विद्यापीठातील ग्रॅज्युएट स्कूल ऑफ डिझाईनचे प्रोफेसर आणि एकविसाव्या शतकातल्या सर्वोत्कृष्ट…