परकीय भाषा परिणाकार रीत्या शिकविण्यासाठी वर्गामध्ये श्रवण उपकरणांची विशिष्ट प्रकारे केलेली रचना व मांडणी म्हणजे भाषा प्रयोगशाळा. भाषा म्हणजे मानवी संप्रेषणाचे एक साधन. शिकण्यासाठी प्रयोगशाळेचा वापर ही अगदी नवीन संकल्पना…
निसळ, अनुया : ( १९ ऑक्टोबर १९७८) अनुया निसळ यांचा जन्म पुण्यात झाला. त्यांनी अमेरिकेतील युनिव्हर्सिटी ऑफ डेलवेअर येथून मटेरिअल सायन्स अँड इंजिनियरिंग या विषयात मास्टर्स आणि आयआयटी पवईमधून रसायन अभियांत्रिकीमध्ये डॉक्टरेट…
माशेलकर, रघुनाथ अनंत : (१ जानेवारी १९४३ –) रघुनाथ अनंत माशेलकर यांचा जन्म गोव्यातील माशेल गावी झाला. घरची आर्थिक परिस्थिती बेताची असल्याने अनेक अडचणी सोसून त्यांना आपले शिक्षण पूर्ण करावे लागले.…
सिरोही, देविका : (१९९२-) देविका सिरोही यांचा जन्म उत्तरप्रदेशातील मीरत येथे झाला. देविका यांचे प्राथमिक आणि माध्यमिक शिक्षण मीरतमध्ये, दयावती मोदी अकॅडमी आणि सोफिया गर्ल्स स्कूलमध्ये झाले. दिल्लीमधून त्यांनी जीवरसायनशास्त्र विषयातील पदवी…
वार्मस, हॅरॉल्ड इलियट: (डिसेंबर १८ १९३९ -) हॅरॉल्ड इलियट वार्मस यांचा जन्म अमेरिकेच्या न्यूयॉर्क शहरात झाला. हॅरॉल्डचे शालेय शिक्षण फ्रीपोर्ट हायस्कूल, न्यूयॉर्कमध्ये झाले. सुरुवातीचा डॉक्टर होण्याचा विचार बदलून हॅरॉल्डनी मानव्य…
बर्नाल, जॉन डेस्मंड : (१० मे १९०१ - १५ सप्टेंबर १९७१) जॉन डेस्मंड बर्नाल दक्षिण-मध्य आयर्लंडच्या टिप्पेरारी प्रांतात, नेनाघ भागात जन्मले. बालपणापासूनच बर्नाल इंग्रजी आणि फ्रेंच भाषा उत्तम बोलू शकत. बर्नाल…
कारी, बँक्स मुलिस : (२८ डिसेंबर १९४४ - ७ ऑगस्ट २०१९) कारी बँक्स मुलिस यांचा जन्म नॉर्थ कॅरोलीनाच्या (यूएस) लेनोईर येथील ब्लू रिज माऊंटन भागात झाला. त्यांचे कुटुंब ग्रामीण भागात शेती…
जमील, शाहीद : (८ ऑगस्ट, १९५७ -) भारताच्या उत्तर प्रदेशात शाहीद जमील यांचा जन्म झाला. अलीगढ मुस्लिम विद्यापीठात त्यांनी बी.एस्सी. पदवी व नंतर रसायनशास्त्रातील एम.एस्सी. पदवी कानपूरच्या इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ…
बोरॉन आणि नायट्रोजन एकत्र येऊन तयार होणारे बोरॉन नायट्राइड (Boron Nitride) हे एक द्विमितीय रासायनिक संयुग आहे. त्याची जाडी ७० ते १५० नॅनोमीटरच्या दरम्यान असते. मात्र गरजेनुसार ०.५ ते १.५…
सस्तन वर्गाच्या कृदंत (Rodentia) गणातील क्रिसेटिडी (Cricetidae) कुलातील ६८१ जातींपैकी सीरियन हॅमस्टर (Syrian hamster) किंवा गोल्डन हॅमस्टर (Golden hamster) ही एक जाती असून हीचे शास्त्रीय नाव मेसोक्रिसेटस ऑरॅटस (Mesocricetus auratus) असे…
फिन्बेर्ग, स्टीफन इ. : (२७ नोव्हेंबर १९४२ - १४ डिसेंबर २०१६) जगातील अग्रेसर सामाजिक संख्याशास्त्रज्ञांपैकी एक म्हणून स्टीफन फिन्बेर्ग मान्यताप्राप्त होते. फिन्बेर्ग यांचा जन्म कॅनडातील टोरोन्टो येथे झाला. टोरोन्टो विद्यापीठातून…
दारिद्र्य निर्मूलन हे भारतीय नियोजनातील एक प्रमुख उद्दिष्ट राहिलेले आहे. तसेच नियोजनाच्या यशस्वीतेचेही ते एक गमक मानले जाते. त्यामुळे नियोजन मंडळाला दारिद्र्याचे निकष व त्या आधारे दारिद्र्याचे अंदाज याची अद्ययावत…
(अल्बिनिझम). विवर्णता हा मानवामध्ये आढळणारा जनुकीय विकार आहे. या विकारात त्वचा, केस आणि डोळे या इंद्रियांमध्ये मेलॅनीन (कृष्णरंजक) रंगकणांचा पूर्ण किंवा आंशिक अभाव दिसून येतो. त्वचेतील रंगकणांच्या अभावामुळे विवर्णता विकार…
