ड्रीश, हान्स ॲडॉल्फ एडूआर्ट : (२८ ऑक्टोबर १८६७—१६ एप्रिल १९४१). जर्मन तत्त्वज्ञ व जीववैज्ञानिक. प्राणतत्त्ववादाचा आधुनिक काळातील पुरस्कर्ता. जर्मनीत बाट क्रॉइट्सनाख येथे जन्म. हँबर्ग, फ्रायबर्ग, म्यूनिक, जेना इ. विद्यापीठांत जीवविज्ञान,…
सेफर्ट, यारॉस्लाव्ह : (२३ सप्टेंबर १९०१-१० जानेवारी १९८६). चेक कवी आणि पत्रकार. जन्म प्राग शहरी. १९५० पर्यंत त्याने पत्रकारी केली तथापि एकीकडे त्याचे काव्यलेखनही चालू होते. ‘सिटी इन टीअर्स’ (इं. शी)…
सोतो, दे एर्नांदो (Soto, de Hernando) : (२७ ऑक्टोबर १४९५? – २१ मे १५४२). मिसिसिपी नदी, अमेरिकेच्या संयुक्त संस्थानांचा आग्नेय भाग व मध्य अमेरिका यांचे समन्वेषण करणारा स्पॅनिश समन्वेषक. त्यांचा…
कोहेन, डॅनी : (९ डिसेंबर १९३७ — १२ ऑगस्ट २०१९). इझ्राएली अमेरिकन संगणक वैज्ञानिक. डॅनी कोहेन यांचा जन्म हैफा, पॅलेस्टाइन येथे झाला. टेक्निऑन — इझ्राएल इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नाॅलॉजी येथून कोहेन…
नेर्व्ही, प्येअर लुईजी : (२१ जून, १८९१ — ९ जानेवारी, १९७९). इटालियन वास्तुकार व संरचनात्मक अभियंता. प्येअर लुईजी नेर्व्ही यांचा जन्म साँद्रिओ, इटली (Sondrio) येथे झाला. त्यांनी इटलीमधील बोलोन्या (Bologna)…
कॅपेची, मारिओ रॅमबर्ग : (६ ऑक्टोबर, १९३७). इटालियन शास्त्रज्ञ. लक्ष्यवेधी जनुक परिवर्तन (Targeted gene modification) या संशोधनासाठी मारिओ कॅपेची, मार्टिन एव्हान्‍स आणि ऑलिव्हर स्मिथीज यांना २००७ सालचे वैद्यकशास्त्र आणि शरीरविज्ञान विषयातील…
बेन्झर, सीमोर : (१५ ऑक्टोबर १९२१ — ३० नोव्हेंबर २००७). अमेरिकन भौतिकीविज्ञ आणि रेणवीय जीवशास्त्रज्ञ. बेन्झर यांचा जन्म बेन्सनहर्स्ट (Bensonhurst), ब्रुकलीन येथे झाला. ब्रुकलीन महाविद्यालयातून त्यांनी भौतिकी विषयामध्ये पदवी घेतली.…
एक आंतरराष्ट्रीय पर्यावरणीय करार. १९७० पासून आंतरराष्ट्रीय राजकारणात प्रदूषण, जैवविविधतेचा ऱ्हास, तपमानवाढ, ओझोनचा थर विरळ होणे या पर्यावरणीय समस्यांची संस्थात्मक पातळीवर उकल होत होती. जागतिकीकरणामुळे वाढलेले परस्परावलंबित्व आणि अर्थव्यवस्थेच्या नवनवीन…
अमेरिकन आनुवंशिकीविज्ञ हेरमान म्यूलर ( २१ डिसेंबर १८९० – ५ एप्रिल १९६७ ) यांनी १९२७ साली क्ष-किरणांचा वापर करून ड्रॉसोफिला मेलॅनोगॅस्टर (Drosophila melanogaster) या फळमाश्यांमध्ये उत्परिवर्तन करता येते, असे दाखवून दिले.…
आशिया आणि आफ्रिका या दोन खंडांमध्ये संपर्क आणि सहयोग वृद्धीसाठी तसेच खंडांतर्गत विकास साधता यावा यासाठी भारत आणि जपान यांनी आशिया-आफ्रिका वृद्धी महामार्ग हा प्रकल्प संयुक्तपणे सुरू केला आहे. मे…
चेनाब. भारत व पाकिस्तान या देशांतून वाहणारी सतलज नदीची उपनदी. लांबी सुमारे १,५२० किमी. जलवाहन क्षेत्र सुमारे २७,५२९ चौ. किमी. हिमाचल प्रदेशातील लाहूल-स्पीती जिल्ह्यात उगम पावणारे चंद्रा व भागा हे…
अमेरिकेच्या संयुक्त संस्थानांमधील मेन राज्यातून आणि कॅनडातील क्वीबेक व न्यू ब्रन्सविक प्रांतांतून वाहणारी नदी. लांबी सुमारे ६७३ किमी., एकूण पाणलोट क्षेत्र सुमारे ५४,००० चौ. किमी. असून त्यांपैकी २०,००० चौ. किमी.…
वन बेल्ट वन रोड हा २१व्या शतकातील चीनच्या परराष्ट्र धोरणाचा महत्त्वपूर्ण प्रकल्प होय. व्यापार-गुंतवणूक आणि पायाभूत सुविधा निर्मिती यांच्यामार्फत आशिया, आफ्रिका व यूरोप खंडांतील विविध देशांना चीनशी जोडणे, हे या…
सी++ ही एक संगणकीय भाषा आहे. वस्तुनिष्ठता (object oriented), निम्नस्तरीय स्मृती उपयोजन (low level memory manipulation) आणि गणितीय सूत्राधिष्ठित आज्ञावली (generic programming) ही या भाषेची वैशिष्ट्ये आहेत. इतिहास / पार्श्वभूमी…
फ्रांस्वा, झाकॉब : (१७ जून, १९२० – १९ एप्रिल, २०१३). फ्रेंच जीववैज्ञानिक. पेशींमधील (कोशिकांमधील; cell) वितंचकांच्या पातळीचे लिप्यंतराने (ट्रान्सक्रिप्शन) नियंत्रण होते या शोधाबद्दल १९६५ सालचे शरीरक्रियाविज्ञान वा वैद्यक या विषयाचे…